In zijn boek ‘1312: Among the Ultras’ loodst journalist James Montague de lezer door de geschiedenis van de ultrabeweging: van de eerste fanatieke supporter in Uruguay tot ultra’s uit Los Angeles die zich inspannen voor holebirechten. Een passage uit een interview met hem in Sport/Voetbalmagazine.
Montague infiltreerde jarenlang in ultragroeperingen uit alle uithoeken van de wereld. Van La Doce, de barras bravas van Boca Juniors, tot Jakmania in Indonesië.
‘In mijn beginjaren als freelancejournalist geraakte ik niet altijd aan perskaarten’, vertelt hij in Sport/Voetbalmagazine. ‘Ik had niet veel geld, dus belandde ik op de goedkoopste zitjes: achter de goal, omgeven door ultra’s. Ik vond het een spannend, mysterieus fenomeen en wilde hun verhalen vertellen.’ Het resultaat is het boek ‘1312: Among the Ultras’.
Wat zijn de beweegredenen om je bij een ultragroep te voegen?
Montague: “Kameraadschap. In de 21e eeuw, waarin we zo versplinterd zijn geraakt, zo afgescheiden in onze eigen bubbels, schenkt de ultracultuur jongeren een fysieke gemeenschap, een samenkomen van mensen. Dat is iets krachtigs in tijden waarin je fan kan zijn van een club uit een stad waar je nog nooit geweest bent.”
Opvallend: je wijdt in je boek geen hoofdstuk aan Engeland, jouw vaderland. Omdat er geen ultracultuur is?
Montague: “Oorspronkelijk wilde ik het boek eindigen in de lagere Engelse reeksen. In de vijfde, zesde, zevende of achtste divisie krijgt de ultracultuur ruimte en ontkiemen er groene scheuten. In de jaren tachtig had Engeland een groot probleem met hooliganisme. De Hillsboroughramp, die in 1989 96 mensenlevens kostte, maakte daar een einde aan. Een verbod op staantribunes en de oprichting van de Premier League veranderde voetbal in een spel voor de middenklasse.’
‘In dat zakenmodel heeft de politie absolute controle over wat er gebeurt rond het stadion. Een fan die ver weg van het stadion iets mispeutert, krijgt een zwaardere straf dan een andere burger. Engelse voetbalfans worden verschrikkelijk behandeld. Triest, want een inheemse fancultuur maakt het voetbal rijker.”
Het geweld verplaatste zich van het stadion naar bossen en velden. In België verschenen 66 hooligans van Antwerp voor de rechter voor hun betrokkenheid bij zulke bosgevechten. Hun advocaten dragen aan dat ze vrijwillig meedoen en de gevolgen accepteren. Ze vragen zich af wat het verschil is met sm of piercings.
Montague: “De scene is een ondergrondse vechtclub. Duizenden mannen ontmoeten elkaar wekelijks om te vechten. En er komt amper iets van aan het licht. Alle communicatie gebeurt via versleutelde berichten op Telegram en een interne erecode zorgt ervoor dat niets lekt. Het grote verschil met sm en piercings is dat het ongereguleerd gebeurt. Net daarom vrezen politici dat fenomeen, omdat het zo moeilijk te controleren valt. Mensen sterven, dus ik begrijp dat de autoriteiten een oogje in het zeil willen houden.’
‘In Zweden wilde ik zo’n bosgevecht bijwonen, maar het andere team daagde niet op. Gevolg: ultra’s raasden door Stockholm en sloegen de boel bijeen. De politie maakt zich ook zorgen dat het een leger zwaar getrainde vechtmachines creëert. Dat zag je onlangs in Nederland en Duitsland, waar hooligans opdaagden bij covidprotesten. Op Telegram merk ik trouwens dat de populariteit van bosgevechten in België groeit.’
Lees het volledige interview in Sport/Voetbalmagazine van 16 juni of in onze Plus-zone.
