Tijdens het WK stond Juventus op zijn kop nadat het voltallige bestuur plots ontslag had genomen. Wat was er aan de hand, hoe stelde de club terug orde op zaken en hoe ziet de toekomst eruit voor de Oude Dame? Een overzicht.
Een donderslag bij heldere hemel, zo kon je het ontslag van het bestuur van Juventus op 28 november wel noemen. Plots werd de Oude Dame een schip zonder kapitein, want onder meer voorzitter Andrea Agnelli, zijn rechterhand Pavel Nedved en sportief directeur Federico Cherubini vertrokken in het holst van de nacht. Het betekende het einde van een tijdperk, want al sinds 1923 was de Turijnse club in handen van de familie Agnelli. Eerst nam grootvader Edoardo de club over. Hij werd opgevolgd door vader Umberto en tot eind 2022 was het Andrea die het voor het zeggen had in Noord-Italië.
Het was Andrea die de club in 2010 uit het puin haalde na het Calciopoli-schandaal, hét grote omkoopschandaal in Italië in 2006, waardoor Juve werd teruggezet naar de tweede klasse. Onder de Italiaan floreerde de Oude Dame opnieuw. Waar de club twaalf jaar geleden 95 miljoen euro verlies maakte per jaar en een ‘minimale’ omzet kende van 150 miljoen euro per seizoen, draaide Andrea de zaken om. Negen titels op rij en zelfs twee CL-finales werden behaald, de club maakte ineens 400 miljoen euro winst per jaar en werd dé referentie in Italië en zelfs daarbuiten.
De bloei duurde echter niet al te lang. Vanaf 2014 werd de neergang ingezet met eerst de enorm dure Gonzalo Higuain die voor 90 miljoen euro van Napoli werd overgekocht en in 2018 ook Cristiano Ronaldo en zijn absurde salariskosten. Uiteindelijk kende Juventus opnieuw enorme verliezen, die moesten worden weggewerkt door ingewikkelde transfers, waarbij met de centen getoverd werd.
Een eerste echt grote barst volgde begin 2022 toen CONSOB, het financieel instituut dat de Italiaanse clubs in de gaten moet houden, naar buiten kwam met een rapport over enkele vreemde transfers die boekhoudkundig niet leken te kloppen. Het Plusvalenza-onderzoek, oftwel ‘meerwaarde’, strekte zich uit over tien Italiaanse clubs, waaronder ook Juventus. CONSOB registreerde 62 van die vreemde transfers waarbij meer winst zou gemaakt zijn eigenlijk het geval was. En tussen die 62 waren er 42 van Juventus. Maar geen paniek, de voetbalbond FIGC handelde de zaak af en alle partijen gingen (voorlopig) vrij op 27 mei.
PRISMA
Dan komen we tot de echte reden van het ontslag van het Juventusbestuur. Naast het onderzoek van CONSOB was het parket van Turijn zich ook aan het verdiepen in de financiële put van Juventus. Ze legden de cijfers van 2019 tot 2021 onder de loep en stelden heel wat criminele feiten vast. Zestien mensen, waaronder voorzitter Agnelli, vicevoorzitter Nedved en ex-technisch directeur Fabio Paratici (nu aan de slag bij Tottenham) werden beschuldigd van valsheid in geschriften, vervalste financiële documenten en manipulatie van de financiële markten.
Een voorbeeld van zo’n praktijk: het bestuur van Juventus had tijdens de coronacrisis gelogen over de salarislast van de club. Het vertelde dat het 90 miljoen had gespaard omdat de spelers een groot deel van hun loon zouden hebben afgestaan. In feite werd een slechts een fractie van dat bedrag afgehouden van de spelers, want het ging maar om één maandloon. Op die manier kon Juventus wel de aandeelhouders sussen en zo zijn beursgang (Juventus is een beursgenoteerd bedrijf) controleren.
Het PRISMA-rapport hield 14.000 pagina’s in waaronder ook verschillende telefoontaps. Daarin zou voorzitter Agnelli onder meer hebben gezegd aan CEO Maurizio Arrivabene dat ‘de machine onverwoestbaar leek, maar ze nu is overstroomd’ en dat ‘het niet alleen COVID was die ons de das omdeed, we hebben de machine ook overspoeld met afschrijvingen en veel shit’. Dat de financiële toestand de club overheerste werd ook duidelijk bij het hoofd van de jeugd Giovanni Manna, die opmerkte dat ‘we twintig jaar aan competitief voordeel hebben verbrand’. ‘We waren de anderen op alle vlakken voor, maar dat voordeel is volledig weg.’
De meest spraakmakende tap kwam van Cherubini aan iemand van de juridische afdeling van de club, Cesare Gabasio. Hij had het over de transfer van CR7, waar toch het een en ander mee leek mis te zijn. ‘Ze zullen ons naar de keel grijpen als de carta segreta (het geheime document, nvdr.) naar buiten zou komen’, klonk het bij Cherubini.
Vechten op drie fronten
Het bestuur voelde de hete adem van het gerecht, die nu wel heel erg warm werd, en zette zelf een stap op zij. En zo zijn we bij 28 november en het ontslag van het bestuur aangekomen. Het schip had geen kapitein meer, maar al snel werd een nieuwe structuur uitgebouwd. Arrivabene, de enige overgebleven van het oude regime, moest de overgang leiden en duidde Maurizio Scanavino aan als nieuwe algemeen directeur. Scanavino was eerder al CEO van GEDI, de mediagroep achter onder meer de krant La Repubblica, dat onder toezicht was van EXOR, het bedrijf van John Elkann dat 63% van de aandelen van Juventus in handen heeft. Elkann is dan weer de neef van Agnelli.
EXOR, meer bepaald Elkann, nam al snel de boel zelf in handen en stelde Gianluca Ferrero, ex-CEO van Lavazza, aan als nieuwe voorzitter. En zo kwamen we op enkele dagen uit op een nieuwe structuur met Ferrero als voorzitter en Scanavino als algemeen directeur. Een maand later, rond Kerstmis, voegde Elkann ook nog drie financiële experts toe aan de raad van bestuur en werd trainer Max Allegri meer in de rol van een Engelse manager geduwd, waardoor de Italiaanse succescoach mee zeggenschap kreeg over de transfers in samenspraak met Scanavino.
Die drie experts werden toegevoegd om de strijd met het gerecht aan te gaan, want ondertussen liepen er al drie onderzoeken naar de Oude Dame. Eerst en vooral had je PRISMA bij het gerecht van Turijn. Daarnaast werd het Plusvalenza-onderzoek heropend door het federaal parket omdat het 14.000 pagina’s tellende rapport van PRISMA ook daar nieuwe feiten aan het licht had gebracht. Wat ook meteen slecht nieuws is voor die negen andere clubs die in mei nog onschuldig werden verklaard door de bond. En tot slot is de UEFA begonnen met een eigen inspectie, want het vermoedt dat de begroting die Juventus in augustus voorstelde niet klopte met de echte cijfers.
Wat kan Juventus zoal vrezen van die processen? Dat kan gaan van een simpele waarschuwing tot puntenaftrek in de Serie A en zelfs uitsluiting van de Europese competities van de UEFA. Niemand die bij Juventus wil denken aan dat horrorscenario, al ligt Juve dit seizoen al uit de Champions League na de groepsfase.
Maar de Turijnse club ging toch vol voor de Super League? Andrea Agnelli was nog een van de bezielers van het project om zo meer geld te halen naar Juventus. Real Madrid, Barcelona en de Oude Dame gaven na de val van het project de ESL nog niet op, maar het is maar de vraag of het nieuwe bestuur nog wel door wil gaan met die juridische strijd tegen de UEFA en consorten. De Europese voetbalbond stak zijn hand al uit naar de nieuwe leiders van Juve, maar het is waarschijnlijk nog een tijdje wachten vooraleer we weten welke kant de Italiaanse grootmacht uit wil gaan. Vergeet niet, Elkann is familie van Agnelli dus echt nieuw is het bestuur ook niet. Het beloven nog spannende dagen, weken en maanden te worden voor Juventus. Al kunnen goede resultaten op het veld de boel snel omkeren. Te beginnen woensdagavond tegen Cremonese.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier