Na de nederlaag tegen Marokko staan de Rode Duivels volledig met de voeten op de grond, voor zover dat nog niet het geval was. Een tactische terugblik op een dramatische namiddag.
Met de ogen dicht en een opgeheven kin was het alsof Hakim Ziyech zich ergens anders bevond tijdens het volkslied van Marokko. Heel Marokko leek aanwezig te zijn in het Al Thumamastadion om hun Leeuwen van de Atlas naar de zege te roepen. Zelfs de lastminute wissel van keeper Bono net na het volkslied doet niets aan het zelfvertrouwen van de jongens van bondscoach Walid Regragui. Hij weet wat zijn Marokko kan, want in zijn eerste vier wedstrijden kreeg hij nog geen enkel doelpunt tegen. Het zag er dus al voor het begin van de match niet al te goed uit voor een Belgische ploeg vol twijfels en onzekerheden. Meer nog, hoewel de Rode Duivels twee punten meer tellen dan hun tegenstander, is het toch Roberto Martínez die zijn basisploeg grondig door elkaar schudde.
Het Belgische team, dat het zwaar te verduren kreeg tegen Canada, trok voor deze tweede partij een kogelvrije vest aan. Martínez had duidelijk schrik voor de Marokkaanse tandem op rechts met Ziyech en Achraf Hakimi en stelde daarom een 4-2-3-1-formatie op met Timothy Castagne op linksback en Thorgan Hazard vlak voor hem. Hoewel de linkspoot van Chelsea slechts 30 seconden nodig had om de Luxemburger te passeren bleek dat slot wel goed te werken. Slechts 19 balcontacten had Ziyech in de eerste helft, waarvan twee in de rechthoek van Thibaut Courtois. Tegen Kroatië op de eerste speeldag waren dat er nog 39, waarvan zes in het strafschopgebied.
In plaats van de Canadese achtbaan woensdagavond was het begin tegen Marokko eerder een schaakspel. Een comfortabele start voor Jan Vertonghen en Toby Alderweireld. Het leverde de Belgen een goed begin op met een eerste keer Michy Batshuayi op aangeven van Castagne en daarna enkele corners. België vond zijn draai. Op zijn eigen tempo. Een beetje te langzaam, dus.
België vond zijn draai in het begin. Op zijn eigen tempo. Een beetje te langzaam, dus.
De weg naar genialiteit
De aanpassingen van Roberto Martínez leken de defensieve problemen te hebben opgelost, maar het Belgische balbezit haperde als nooit tevoren. Tegen de 4-1-4-1 van de tegenstander leek de weg nochtans vrij. Achter het Marokkaanse middenveld was het Sofyan Amrabat die alle gaten moest dichten als Eden Hazard en Kevin De Bruyne een opening hadden gevonden. Maar de ex-speler van Club leek dat aanvankelijk niet te kunnen belopen. Het probleem was alleen dat de andere Duivels de sterspelers niet kon vinden. Alles passes werden onderschept of de Belgen zagen de openingen gewoon niet.
Voor de Duivelse verdediging speelde Axel Witsel zijn gewoonlijke neutrale passes, terwijl Amadou Onana toch beter geschikt leek om in die ruimtes te duiken dan om de spelers daar te gaan vinden. En zo kwamen Vertonghen en Alderweireld allebei aan meer dan 100 passes, op zoek naar KDB en Eden tussen de linies, maar ze botsten daarbij op de beperkingen van de Cityspeler om onder druk te draaien en op de ontelbare fouten op Hazard eenmaal hij de bal had. Het 70% balbezit van de Belgen was even eentonig als liftmuziek.
België kreeg heel wat vrije trappen, maar die hadden vaak hetzelfde lot als de ballen die richting een ontgoochelende Batshuayi verstuurd werden. Balverlies was steeds het gevolg. Om de bepalende spelers meer te vinden, ging het vervolgens over rechts, waarbij vaak Thomas Meunier werd gevonden tussen de linies. De back van Dortmund koos dan meteen voor een pass naar binnen, maar door stootte hij op zijn technische beperkingen. De passes naar KDB waren van een te laag niveau.
Bij de rust had De Bruyne slechts 32 ballen aangeraakt. Alleen Batshuayi deed het slechter bij de Belgen. Het is duidelijk: de Rode Duivels kan zijn toppers, de weinige spelers die uit het niets een match kunnen beslissen, niet meer bereiken. Om vooruit te komen moest Hazard de bal diep komen halen, opnieuw als reddingsboei om door de middencirkel te raken. Maar dat zorgde weer voor een ander probleem: zonder Hazard had Amrabat enkel KDB om in de gaten te houden en dat is al veel eenvoudiger voor de Marokkaanse middenvelder. De Duivel zat met andere woorden volledig opgesloten. Zelfs met zijn vrije trappen kon KDB niets forceren tegen een verdediging die bijeen werd gehouden door een sterke Romain Saïss. De Bruyne probeerde dan maar eens recht op doel na heel wat tegenvallende corners, maar vond daarbij het dak van het doel.
Marokko stelde daar nauwelijks iets tegenover. Verder dan een afstandsschot van Ziyech en een goeie dribbel van Hakimi kwam het niet. Het spel kabbelde wat verder tot een vrije trap van aan de hoek van de zestien Courtois volledig misleidde, maar de VAR de Belgen nog goedgezind was.
Sterke Saïss
Omdat met het verstrijken van de tijd de angst om te verliezen vergrootte, was het bij beide teams kijken naar de inviduele flitsen van de sterspelers. Ziyech passeerde zo Witsel en loste een ongevaarlijk schot. Eden Hazard antwoordde met een goeie dribbel en een dito schot dat de zoveelste hoekschop zonder gevaar opleverde. Daarna was het aan Sofiane Boufal om Meunier te slim af te zijn en Courtois even te doen schrikken. Om het spel terug in handen van KDB te krijgen, kwam Martínez vervolgens met een tactische ingreep. De Spanjaard bracht Dries Mertens met zijn goed spel zonder bal en de liniebrekende capaciteiten van Youri Tielemans in het veld.
De ex-speler van Napoli viel goed in en bood eerst KDB op de rand van de zestien een goeie kans aan om even later zelf de doelman eens te testen na een leuke slalom. Na een gewonnen luchtduel van Vertonghen werd KDB opnieuw gelanceerd richting het doel van de Marokkanen. Hij zette goed voor maar Batshuayi wachtte te lang op de bal en zag zijn schot ultiem nog gestopt door een reddende Saïss. De wedstrijd was 70 minuten ver en noch België (0,94 expected goals) noch Marokko (0,23) konden tot echt grote kansen komen.
Aangezien de genieën zwaar onder vuur lagen, moest het nu komen van de mannen in de schaduw. Abdelhamid Sabiri, die vijf minuten eerder was ingevallen, profiteerde van een domme overtreding van Meunier. In een bijna identieke fase als aan het einde van de eerste helft, met een vrije trap aan de zijkant van de zestienmeter, verraste de speler van Sampdoria opnieuw de beste doelman ter wereld. De VAR bleef deze keer stil, het stadion ontplofte. Marokko op voorsprong en dus trokken de Leeuwen van de Atlas achterin alles dicht.
Machteloos
Geconfronteerd met een team dat in vier wedstrijden nog geen enkele tegengoal had geslikt, zocht Roberto Martínez op zijn bank naar iets om de harde noot te kraken. Leandro Trossard nam de linkerflank over, maar zijn dribbelkunsten bleven achterwege. Charles De Ketelaere kwam ondertussen in de spits te staan, maar verdween vrijwel meteen in de Marokkaanse bermudadriehoek. Zelfs Romelu Lukaku, die in allerijl de kastanjes uit het vuur moest halen, kon niets meer veranderen. Tussen de treffer van Marokko en het laatste fluitsignaal, toch nog 20 minuten, kon België enkel dreigen via een kopbal van Vertonghen.
22 ballen gingen de kant van KDB uit, vaak in zijn favoriete centrumgebied, maar Saïss regelde het luchtverkeer (5 ballen weggewerkt na de 0-1) en Ziyech fungeerde als de ideale targetman om het team wat adem te geven. Op een heroïsche manier won hij zijn duels, waaronder één tegen een te flauwe Witsel, en bracht zelfs nog een assist aan voor Zakaria Aboukhlal die Thibaut Courtois fusilleerde: 0-2.
Het was voor de ‘gouden generatie’ slechts de tweede nederlaag in de groepsfase van een groot toernooi en nog maar de vijfde keer in 79 wedstrijden onder Roberto Martínez dat KDB en co niet wisten te scoren. Net als op het EK in 2016, toen we de eerste wedstrijd verloren van de Italianen, zullen de Belgen de komende negentig minuten dan ook moeten benaderen alsof het hun laatste zijn. Het is een paradox, na een wedstrijd die verdedigend beter was dan de vorige (27 Marokkaanse baltoetsen in de laatste 30 meter, tegen 56 tegen Canada). Jammer voor een land dat een voetbal hanteert dat ‘niet gebaseerd op concepten omdat we kunnen rekenen op individuele talenten van een zeer hoog niveau’, aldus Martínez.
Maar in de hitte van de Qatarese middag stonden de genieën aan de andere kant. Misschien omdat de Belgische ploeg op tien jaar tijd bijna al zijn wensen opgebruikt heeft.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier