Mogen we binnenkort allemaal gratis het voetbalstadion in?

De Duitse voetbalploeg Fortuna Düsseldorf geeft zijn fans deze zomer gratis toegang tot het stadion. Een oplossing voor de Belgische clubs die hun tribunes moeilijk vol krijgen? 

Volgens cijfers van Het Laatste Nieuws zien ploegen uit de Europe Play-Off hun toeschouwersaantallen met gemiddeld 37 procent dalen. KAA Gent en Cercle Brugge kregen de hardste klappen. Fortuna Düsseldorf uit de Duitse tweede klasse (2. Bundesliga) kampt met hetzelfde probleem en krijgt zijn Merkur Spiel-Arena, goed voor zo’n 54.600 plaatsen, slechts voor iets meer dan de helft gevuld.

Daarom zal Düsseldorf zijn supporters vanaf volgend seizoen gratis toegang verlenen tot de thuiswedstrijden – of toch zeker de eerste drie, de andere thuiswedstrijden hangen af van de drie testwedstrijden. ‘Het doel: weer eersteklassevoetbal mogelijk maken in Düsseldorf en alle Düsseldorfers achter de club verzamelen.’

Düsseldorf zal het verlies aan inkomsten uit de ticketverkoop naar eigen zeggen compenseren met nieuwe sponsorovereenkomsten. De club wil ook meer inkomsten puren uit de consumptie door supporters en een grotere truitjes- of merchandiseverkoop.

Als het experiment slaagt, is de kans groot dat andere (Duitse) clubs het idee overnemen. Het doet veel voetbalfanaten alvast dromen. Wie weet kunnen ook wij op een dag gratis naar bijvoorbeeld die Europe Play-Off? Knack ging te rade bij sporteconomen Thomas Peeters (Erasmus School of Economics) en Trudo Dejonghe (KU Leuven). Over één ding waren ze het alvast eens: ‘Gratis bestaat niet.’ 

Thuisblijvers

Loges, waar sponsors hun (potentiële) klanten ontvangen, zijn voor clubs een belangrijke bron van inkomsten – belangrijker dan de reguliere ticketverkoop. Alleen willen die logebezoekers niet uitkijken op lege tribunes. Dan kan het dus lonen om voor verschillende soorten klanten verschillende prijzen te hanteren. Gratis kaartjes voor de gewone supporters, en een stevige prijs voor de zakelijke klanten of sponsors. ‘Dat is wat we platformconcurrentie noemen’, aldus Peeters.

Toch vraagt Dejonghe zich af of Düsseldorf wel goed heeft nagedacht over het experiment. ‘Met abonnees heb je een vaste structuur, een overzicht van hoe een wedstrijddag eruitziet. Mensen hebben betaald voor hun abonnement en voelen zich verplicht om naar de match te gaan. Bij gratis entree zal het toeschouwersaantal flink schommelen. Zullen die mensen ook naar het stadion blijven komen voor wedstrijden tegen lager gerangschrikte ploegen? Als er dan maar 10.000 mensen zitten, is dat alweer een pak minder aantrekkelijk voor de sponsors.’

Kent u de ‘fankaart’ nog?

En er zijn nog valkuilen. Dejonghe wijst erop dat het moeilijk zal zijn om de veiligheid te garanderen. ‘Benieuwd wat onze overheid zou denken van die gratis entree. Momenteel heb je een soort sociale controle in de tribunes. Je bent altijd omringd door gelijkgestemden. Bij gratis tickets mag je er zeker van zijn dat supporters van club X zich tussen het publiek van tegenstander Y zullen mengen om een robbertje te vechten.’

Dat zou je kunnen vermijden door de ‘fankaart’ weer in te voeren. Dat was een registratiesysteem waarbij fans moesten aangeven voor welke ploeg ze supporterden. Op die manier kon worden vermeden dat supporters van rivaliserende ploegen naast elkaar kwamen te zitten. Het maakte naar het voetbal gaan een stuk minder spontaan.

En dat plan voor hogere inkomsten? Dat zou weleens danig tegen kunnen vallen. Dejonghe: ‘Om het gratisverhaal rendabel te maken, moet je alle dranken in het stadion duurder maken. Maar bijvoorbeeld bij Anderlecht zie je dat supporters nu al massaal buiten het stadion gaan drinken.’

Op proef

Volgens Dejonghe is het gratisverhaal vooral een goede marketingtruc. ‘Het ís niet gratis, dat is niet meer dan een teaser. Het zou me niet verbazen dat ze na die drie wedstrijden gewoon abonnementen verkopen, in de hoop een aantal extra abonnees binnen te halen. In België zou Cercle Brugge of KAS Eupen dat ook kunnen toepassen, om die paar extra supporters te overtuigen voor de rest van het seizoen. Al mogen ze dan in die eerste drie wedstrijden al geen pandoering krijgen.’

Ook Peeters ziet de mogelijkheid om énkele wedstrijden gratis aan te bieden, zoals de wedstrijden in de Europe Play-Off. ‘Bij Belgische clubs zijn er verschillende profielen. De stadions van de topclubs raken uitverkocht. Zij zouden hun prijzen zelfs nog kunnen verhogen. Bij andere clubs, zoals Cercle Brugge, is het nog maar de vraag of ze zelfs gratis hun stadion voller kunnen krijgen. KAA Gent zou kunnen overwegen om de Europe Play-Off gratis aan te bieden, aangezien de supporters ontevreden zijn met het missen van Play-Off 1. Maar op termijn moet KAA Gent er wel in slagen het stadion uit te verkopen aan de hand van een goede marketingmix.’

Allemaal gratis naar het voetbal? Het zit er niet meteen in. Tenzij u een retourtje Düsseldorf boekt.