Maakt Mexico eindelijk komaf met de vloek van de achtste finales?

Weinig landen die zo constant presteren in het wereldvoetbal als Mexico: Rusland 2018 is de 16e WK-deelname in totaal en de 7e op rij voor El Tri. 125 miljoen voetbalgekke Mexicanen hunkeren echter krampachtig naar een absolute uitschieter. Gezien de moeilijke loting en de extrasportieve perikelen, lijkt de verhoopte plek bij de laatste acht een huizenhoge opgave.

Mexico verloor zaterdagavond zijn laatste voorbereidingsduel op het WK in de Deense hoofdstad Kopenhagen. Niet zozeer de teleurstelling op het veld maar vooral de extrasportieve strubbelingen waren de afgelopen dagen gespreksonderwerp nummer één.

De Mexicaanse tabloids onthulden namelijk verhalen over nachtelijke escapades van ten minste acht spelers, in het gezelschap van zo’n dertig prostituees. De federatie wilde het verhaal niet opblazen maar het kwaad was al geschied. Sterkhouder Hector Herrera zou naar verluidt zelfs het trainingskamp hebben verlaten in een poging zijn huwelijk te redden. Het losbandig gedrag in de laatste rechte lijn werpt opnieuw een schaduw over het nationale team dat in eigen land al langer onder vuur ligt.

Onvoldoende

Niet de spelers maar tot voor kort vooral bondscoach Juan Carlos Osorio opereert in een constante storm van kritiek. Mexico kwalificeerde zich nochtans in stijl als winnaar van de laatste kwalificatieronde in de CONCACAF. El Tri kon zich zelfs een nederlaag permitteren op de laatste speeldag tegen Honduras om zo al de VS weg te houden uit Rusland.

Cijfermatig gezien zou het vertrouwen in Osorio dus huizenhoog moeten zijn. Met amper 7 nederlagen in 46 interlands is de Colombiaan veruit de succesvolste Mexicaanse bondstrainer ooit.

Het zijn net die zeven nederlagen die het schoentje doen wringen. De 0-7 vernedering door Chili op de Copa América Centenario in 2016 was de eerste nederlaag voor Osorio, maar sloeg diepe wonden bij pers en publiek. Net wanneer Mexico onder stoom kwam en een gooi kon doen naar toernooiwinst, zakte het ineen als een pudding. Hetzelfde scenario volgde ook op de Confederations Cup vorig jaar: een kansloze nederlaag tegen een Duits B-elftal in de halve finale. In de vertrouwde Noord-Amerikaanse zone heeft het van niemand iets te vrezen maar deze dominantie is al lang niet meer voldoende voor het voetbalgekke Mexico. Tijdens de uitwuifwedstrijd tegen Schotland vorige week kreeg Osorio opnieuw de wind van voren: een striemend fluitconcert ondanks een simpele overwinning. Alle signalen wijzen er dan ook op dat hij na het WK andere oorden opzoekt.

Nationale illusie

De vijandige omgeving waarin Osorio moet werken, heeft vooral zijn wortels in het verleden. Als Mexico zich straks bij de beste twee in de groep schaart, wacht voor de zevende keer op rij de tweede ronde. Enkel Brazilië en groepsgenoot Duitsland doen op dit moment beter. Maar El Tri strandde telkens in de tweede ronde, wat voor 125 miljoen Mexicanen die voetbal beleven als een religie, simpelweg onvoldoende is. Op de koop toe slaagden rivalen Costa Rica en de VS er sindsdien wel in om de magische grens van de kwartfinales te bereiken. Gezien de mogelijke tegenstander in de tweede ronde dit jaar Brazilië heet, verloor de natie na de loting meteen alle geloof in een quinto partido – letterlijk: een vijfde wedstrijd, de kwartfinale dus.

Mexico lijdt dus aan een soort fatalisme, berustend in een ilusion nacional. Deze term is sinds een documentaire uit 2014 de manier om het nationale gevoel te verwoorden: teleurstelling ondanks alle hoge verwachtingen. Kortom, een nationale illusie en dit elke vier jaar opnieuw.

Het vertrouwen mag dan ontbreken, het talent is alleszins wel voorhanden. Osorio trekt met een uitgebalanceerde mix van jong en oud naar Rusland. Een groot aantal spelers draait al jarenlang mee in de betere Europese competities en bereikt stilaan zijn beste leeftijd. Acht van de 23 wonnen als belofte Olympisch goud in 2012, een prestatie die dus nog geen vervolg kreeg op het hoogste niveau.

Sterspeler Chicharito van West Ham United en kapitein Andres Guardado zijn aan hun derde WK toe en moeten het team op sleeptouw nemen. De grootste schat van ervaring ligt in de handen van de 39-jarige Rafael Marquez die aan zijn maar liefst vijfde opeenvolgende Wereldbeker begint.

Zijn aanwezigheid is des te opmerkelijk gezien de juridische kopzorgen waarmee hij op dit moment kampt. Marquez staat immers nog steeds onder verdenking van de Amerikaanse justitie wegens een vermeende rol in grootschalige drugssmokkel. De hetze rond zijn persoon is zo groot dat hij onlangs in een neutrale outfit trainde, waarschijnlijk onder druk van de sponsors die bang zij voor reputatieschade. Op verdedigend vlak springt uiteraard ook doelman Guillermo Ochoa van Standard in het oog.

Met zijn spectaculaire saves groeide hij vier jaar geleden uit tot één van de revelaties in Brazilië. Osorio heeft kortom een schat aan ervaring tot zijn beschikking, aangevuld met nieuw talent zoals Hirving ‘Chucky‘ Lozano die zijn kunsten al liet blijken tegen de Rode Duivels en in de Eredivisie bij PSV.

Osorio koos in de vele kwalificatieduels tegen veelal minder sterke tegenstanders voor een aanvallende 4-3-3. In balbezit houdt Ochoa dan drie hoog spelende verdedigers voor zich terwijl één van de flankverdedigers zich transformeert tot wingback. Sinds de kwalificatie een feit was, experimenteerde Osorio met een tweede defensieve middenvelder. Mogelijk kiest hij al voor deze veiligere strategie in het revancheduel tegen Duitsland op speeldag één.

De Colombiaan roteert er daarnaast op los waardoor enkel Ochoa en aanvallende spil Carlos Vela zeker lijken van een basisplaats. Osorio bestudeert voetbal als een wetenschap en etaleert deze kennis maar al te graag op persconferenties. De gemiddelde Mexicaan ziet hem dan ook als de stugge, buitenlandse voetbalprofessor die denkt te weten welke richting het Mexicaanse voetbal uit moet.

Voorlopig heeft hij dankzij de goede resultaten het gelijk aan zijn zijde. Eender welke misstap in Rusland zal echter hard afgestraft worden wat geen goed vooruitzicht is in combinatie met de kopzorgen naast het veld. Mexico heeft dus in de eerste plaats zichzelf als eerste hindernis om eindelijk opnieuw de kwartfinales te bereiken.