Liefde voor het voetbal krijgt klappen

Wat is de impact van de almaar verder uitdeinende Operatie Propere Handen op de maatschappelijke beleving van het voetbal?

Nu er met spijtoptant Dejan Veljkovic een nieuw hoofdstuk in ‘Operatie Propere Handen’ is aangebroken met ongetwijfeld nog nieuwe onthullingen van malafide praktijken én nadat zijn advocaat na een uitgebreid gesprek met hem verklaarde niet meer in het voetbal te geloven, hielden we op onze sociale media een poll met de vraag: is jouw liefde voor het voetbal verdwenen? Van de respondenten antwoordde 82 procent met neen en 18 procent met ja. Dat betekent dat bijna een vijfde afhaakt. Bij het Centrum Ethiek in de Sport houden ze het niettemin op ‘slechts 18 procent van de bevolking bij wie de liefde voor het voetbal is verdwenen’.

‘We kunnen hier wel stellen dat de meerderheid van de respondenten waarschijnlijk echte voetbalfans zijn: de enquête werd immers afgenomen op de sociale media van Sport/Voetbalmagazine‘, zegt Evy Van Coppenolle, coördinator van het Centrum Ethiek in de Sport, na overleg met Cleo Schyvink van Team Sportmanagement van Universiteit Gent. ‘Indien de poll bij de bredere Belgische bevolking zou zijn afgenomen, zouden de resultaten wellicht minder positief zijn voor het voetbal. De vraagstelling is ook normatief: zo kan de ‘liefde’ nog wel even groot zijn, maar de perceptie kan wel gewijzigd zijn. Er heerst nu ongetwijfeld een soort van ‘het hoort erbij’-cultuur, waarbij we veel minder streng zijn voor ethiek in topsport en in het bijzonder in voetbal dan bijvoorbeeld voor reguliere bedrijven. De heldenstatus van voetballers is ongezien. Zie ook de (#metoo) caseCristiano Ronaldo… Ook overstijgt de jarenlange liefde voor de sportclub vaak een schandaal gelinkt aan enkelingen.’

Daarnaast is er ook een gebrek aan degelijk, transparant en onafhankelijk regelgevend orgaan en kader, benadrukken ze bij het Centrum Ethiek in de Sport. ‘Veel (juridische) zaken worden door de voetbalinstanties zelf afgehandeld’, aldus nog Van Coppenolle. ‘Wat we in de media zien, is dat advocaten komen en gaan, dat mensen worden opgepakt en dan weer worden vrijgelaten. We geraken niet meer wijs uit de procedurefouten en de belangenvermenging die we in de media zien verschijnen. Het kluwen is voor Jan Modaal niet te begrijpen, laat staan dat het de clubliefde zou aantasten. De complexiteit zorgt ervoor dat mensen afhaken en hun emotie laten primeren op de ratio. Het is ook pas als de publieke opinie strenger zou zijn voor de sport en hogere verwachtingen stelt, dat bijvoorbeeld sponsors zouden afhaken. Voorlopig is voor sponsors de imagoschade te klein om zich terug te trekken. Mensen blijven immers naar stadions gaan en wedstrijden op tv bekijken. Het positieve is dat onderzoek aantoont dat professionele sporters en sportteams door hun heldenstatus en voorbeeldrol heel geschikt zijn om juist ‘ethisch verantwoord gedrag’ te etaleren. Dus los van de broodnodige culturele, institutionele en juridische veranderingen kunnen de voetbalclubs ook zelf zaken doen, zoals inzetten op good governance, ethiek, …’