Jonas De Roeck (Westerlo): ‘Elke dag met onze dochters is een cadeautje’

In deze rubriek gaan we op zoek naar de persoon achter de voetballer of trainer. Wie is hij, wat maakte hem tot de man die hij nu is, wat drijft hem en wat gaat er in hem om? Deze week Jonas De Roeck, trainer van kampioen in tweede klasse KVC Westerlo. ‘Ik ben gevoeliger dan je denkt.’

Even buiten Westerlo parkeert Jonas De Roeck (42) zijn wagen. Kort na de training met zijn ploeg maakt hij tijd voor een interview in een klein stukje natuur in het Antwerpse dorp. Hij kwam er nog maar één keer, zegt hij, maar voor deze gelegenheid is het een mooie plek voor de foto’s en een ontspannen gesprek.

Nu het seizoen er na het kampioenschap al een tijdje opzit, wisselt de ploeg weken zonder en met trainingen af. Zo bouwt KVC Westerlo op richting het nieuwe seizoen, in eerste klasse. Hoewel zijn naam her en der wordt genoemd, gaf De Roeck nu al zijn woord de trainer te blijven. En een woord is een woord voor de Antwerpenaar, altijd geweest. ‘Daarmee maakte ik het mezelf niet altijd gemakkelijk’, zegt hij. ‘De voetbalwereld is nu eenmaal niet altijd eerlijk. Het leven ook niet, maar in deze business is het wat extremer.’

Zo had hij eens de mogelijkheid om véél meer te verdienen dan bij de club waaraan hij zijn jawoord al had gegeven. Er was nog niets getekend maar nogmaals: een woord is een woord. En dan was er zijn tijd als speler in Lierse, waar Paul Put hem na drie jaar in de basis ineens op de bank zette. ‘Ik snapte er niets van. Ik voelde dat er wat aan de hand was; ze maakten me zwart om me ernaast te kunnen zetten en ik stelde mezelf allerlei vragen. Wat had ik gedaan, wat deed ik anders dan in de jaren ervoor? Het was een bizar jaar waar ik mijn hoofd over brak.’

Na dat seizoen kwam de zaak Ye in de media: enkele spelers en de trainer werden ervan verdacht geld aan te nemen van Chinese gokmaffia. ‘Alle puzzelstukjes vielen in elkaar. Ze wisten dat ik niet om te kopen was en de coach zette me op de bank. Ik ben soms misschien te eerlijk dan op dat moment goed voor me is, maar ik kan niet anders. Ik geloof ook dat wanneer ik hard werk, ik geloof in mezelf en naar eer en geweten handel, dat ik dan mensen tegenkom die zijn zoals ik. Ook in een wereld zoals het voetbal, waar er vaak andere maatstaven zijn. Hier bij Westerlo werk ik bijvoorbeeld met een ontzettend fijne groep mensen die het beste met iedereen voor hebben.’

The American Dream

Zijn positieve mindset heeft hij van zijn vader, zegt hij. Tony De Roeck nam zijn gezin overal mee naartoe. Met zijn vrouw Ria woonde hij voordien jaren in Zaïre; in plaats van in legerdienst te gaan koos hij ervoor om als missionaris op verschillende plaatsen in het buitenland geplaatst te worden. ‘In die tijd, de jaren zestig, was dat niet zo gewoon. De meeste mensen kozen voor veiligheid, voor het leven rond de kerktoren. Ik weet niet wat mijn vader en moeder in dat leven trok, dat heb ik nooit gevraagd, maar mijn vader was een vrije geest. Hij kon zich nooit vinden in restricties, regels die het vrij zijn in je eigen plannen maken in de weg staan. Hij is echt een man van The American Dream: als je iets wilt, dan moet je ervoor gaan en dan kún je dat. Je kunt altijd werken, je hebt alle mogelijkheden. Dat geloof ik ook heel sterk. Zijn positieve manier van in het leven staan en die verantwoordelijkheid voor het leven nemen, waardeer ik nog altijd ontzettend. Het leven is al zo moeilijk. Waarom zou je het nog moeilijker maken als je ook naar het goede kunt kijken?’

In de jaren nadien bleef zijn vader als scheikundig ingenieur werken voor multinationals en twee van hun zoons werden in het buitenland geboren. De middelste, Kobe, in Johannesburg en Jonas, de jongste, in Barcelona. Toch zit er ook een internationaal tintje aan de oudste. Hoewel zijn broer Bram in Borgerhout het levenslicht zag, werd hij door het gezin De Roeck geadopteerd. Het exacte verhaal kennen ze niet – zowel zijn ouders als zijn broer hadden nooit de behoefte dat verder uit te zoeken – maar zijn biologische moeder kwam uit het Oostblok en was op het moment van haar bevalling in België. ‘Mijn ouders wilden graag kinderen, maar dat lukte eerst niet. Daarna hebben ze alsnog op een biologische manier twee zoons gekregen en het grappige is dat mijn oudste broer en ik qua karakter het meeste op elkaar lijken. We hebben andere genen, maar onze opvoeding was hetzelfde en dat merk je heel sterk. Hij is ook een rustig type en stelt zich low profile op. Hij zal zich niet gauw verliezen in emoties en zo ben ik ook: ik laat gebeurtenissen zakken en denk over dingen na. Wij varen beiden op een bepaalde nuchterheid. Kobe lijkt dan weer meer op onze moeder, is wat emotioneler en gericht op het sociale gebeuren.’

Helikopter naar school

Het gezin vertrok op De Roecks tweede terug naar België; veel weet hij dan ook niet meer van zijn tijd in Spanje en ook de taal verleerde hij. Na vier jaar veranderde het gezin opnieuw van omgeving, toen zijn vader in Charlotte geplaatst werd, in North Carolina, aan de oostkant van de Verenigde Staten. ‘Ik kan mij nog herinneren dat we thuis begonnen met Engelse les en dat we die verhuizing meemaakten. Dat had impact, maar heel onveilig voelde dat niet. Ik kende niet anders en ook daarin zagen mijn ouders het positieve. Ja, je moet achterlaten wat je opbouwde, je vrienden, je omgeving, maar er staat een nieuw leven met nieuwe vrienden tegenover. Zo hebben wij dat zelf ook altijd beleefd. En die jaren in Amerika waren geweldig.’

Ze bleven daar vier jaar. ‘We woonden er prachtig en de mensen zijn er ontzettend warm. Het eerste contact is meteen heel open en je bent direct thuis welkom. Daarnaast is het leven er heel sportsminded. In plaats van twee uur LO per week had ik die nu per dág. Dat was voor mij geweldig. Met mijn vader en broers gingen we naar allerlei sporten, ik zag Michael Jordan live spelen, net als Kareem Abdul Jabar, Magic Johnson en Larry Bird. Zoiets vergeet je niet. Nu ja… Op dat moment besefte ik dat niet, ik kende niet anders, maar ik realiseer me nu dat ik in andere werelden ben opgegroeid dan gemiddeld. Dat heeft mij enorm verrijkt en mijn blik is erdoor verruimd. Daarvoor ben ik mijn ouders heel dankbaar.’

Voordat het gezin terugkeerde naar Antwerpen woonden ze nog een jaar in Engeland. De Roeck was tien toen het gezin van Amerika naar Esher verhuisde, dat ten zuidwesten van Londen ligt. ‘Dat was ook een heel mooie periode.’ Hij ging er naar een internationale school, Cobham, waar hij ook voetbalde en Chelsea later zijn trainingscentrum bouwde. ‘We zaten op een high society school met kinderen van vaders die voor grote bedrijven werkten, vaak multinationals over heel de wereld. Er waren daar sjeiks die hun kinderen op maandag met de helikopter lieten brengen en op vrijdag weer ophaalden. We hadden ook golflessen op school. Dat was echt wel overdreven, maar óók heel leuk om mee te maken.’

Bling bling

De Roeck ging er niet door zweven, wat vrij bijzonder is in de omgeving waarin hij opgroeide – ‘We waren niet schatrijk, maar we hadden wel een zekere luxe: we woonden in mooie huizen en we konden doen wat we willen.’ – én in de voetbalwereld waarin hij daarna terechtkwam. Te midden van die wereld behield hij zijn brede blik op het leven en diens maatschappij. ‘Dat zit ook gewoon in mijn karakter. Ik hou niet van de spotlights; zo’n fotoshoot van daarnet is voor mij echt buiten mijn comfortzone gaan. Ik was daarin altijd een beetje apart, als voetballer al, maar zeker de laatste jaren heeft de bling bling in het voetbal een vlucht genomen door sociale media. Ik versta die wereld heel goed en ik begrijp ook dat sommige jongens de spotlights gebruiken om zichzelf in de picture te zetten. Je kunt er iets mee opbouwen en bereiken, maar het is niets voor mij. Ik kan het vanuit die nuchtere blik ook gewoon grappig vinden om te zien hoe sommige mensen er zich mee bezighouden en hoe ze zich laten leiden.’

Toch heeft ook De Roeck een Instagrampagina. Zijn oudste dochter Siena (16) kwam ermee bij hem: ‘Papa, jij moet ook Instagram hebben.’ Prima, zei hij, maar doe jij het maar. Zodoende beheert zij de pagina.

De Roeck en zijn vrouw Eline kregen nog twee dochters: Havana (14) en Dakota (13). Geen alledaagse namen. ‘Mijn broer woonde een tijdje op Sint-Maarten en zijn vrouw werkte als oppas bij een gezin. Daar was een heel tof en mooi meisje, met blond haar en blauwe ogen. Ze heette Siena en die naam bleef ons altijd bij. Toen mijn vrouw zwanger was van de tweede pakte ik er voor de grap de atlas bij. Siena is een stad in Italië en misschien konden we in hetzelfde genre blijven. Mijn oog viel op Havana en die naam bleef plakken. Bij de derde zagen we een film van Dakota Fanning. ‘

Dat hij thuis met vier ‘meiden’ is, vindt hij zalig, zegt De Roeck. ‘Ik dacht altijd dat ik drie dochters zou krijgen. Geen idee waar dat vandaan kwam, maar dat voelde ik altijd zo. Het past ook bij mijn karakter. Ik ben rustig en met vier dames is het weleens hectisch. Zij zijn met dingen bezig die ik mij niet kan voorstellen. Wij hadden vroeger een bal nodig en dan waren we tevreden. Meisjes doen van alles. Hoeveel nagels ik al niet gelakt heb. ( lacht) Vroeger waren ze zot van K3 en zong ik met hen de liedjes mee.’

Wereld stort in

Hij had nooit de behoefte aan een zoon aan wie hij zijn liefde voor voetbal kon doorgeven. ‘Als ze maar gezond zijn.’ Zo cliché is het, zegt hij zelf, maar daarom zo waar. Zeker in het geval van De Roeck en zijn vrouw. In 2009 was Eline hoogzwanger van hun derde kindje toen ze verschrikkelijk nieuws over hun dochter Havana kregen, die op dat moment een half jaar was. ‘Haar oogjes trilden en uit voorzorg lieten we een scan maken. Eigenlijk om de zorgen weg te nemen; in 99 procent van de gevallen blijkt het niets te zijn.’

Maar in plaats daarvan stortte hun wereld in. De diagnose was dat ze een hersenafwijking heeft: ze zou nog maar een half jaar te leven hebben én de kans bestond dat hun ongeboren kindje met hetzelfde kampte. ‘Ze spraken van een stofwisselingsziekte of hersenkanker met allerlei behandelingen en operaties tot gevolg. Bij een kindje van zes maanden oud… Ik ben de eerstvolgende dag niet gaan trainen, dat kon ik niet aan, en de dag erna probeerde ik het, maar ik ging al snel naar binnen. De club hield de situatie uit respect uit de spotlights en ook tegenover mijn ploegmaats hielden ze het op iets familiaals.’ Een stilte. ‘Ik pakte die kleine elke ochtend uit haar bed … je komt haar kamer in en ze lacht naar je… terwijl je weet dat je afscheid moet gaan nemen. Mijn hart brak. Elke dag opnieuw, ieder moment met haar. We sliepen weken niet, waren emotioneel kapot en leefden in een roes. Alles was wazig. Tegelijkertijd hadden we de zorg voor de oudste en stond mijn vrouw op het punt van bevallen. En die bevalling. Goh… emotioneel was dat zo verwarrend allemaal. We moesten bijvoorbeeld het navelstrengbloed bijhouden voor de stamcellen; die konden mogelijk nog van dienst zijn.’

Hij schudt zijn hoofd. ‘Als ik daar nu over nadenk, begrijp ik niet goed hoe we die tijd zijn doorgekomen.’ De Roeck en zijn vrouw hielden elkaar recht, 29 en 27 jaar jong als ze op dat moment waren. ‘Je wordt op heel jonge leeftijd heel rap volwassen. Je ziet bij sommige koppels dat zo’n emotionele ervaring de relatie kan breken, maar ons bracht het dichter bij elkaar. We kenden elkaar toen al zolang, al op mijn vijftiende leerde ik haar kennen op de tennisclub in Schilde; op mijn zeventiende kregen we verkering. Zij is niet alleen mijn vrouw, zij is mijn beste vriendin. Mede door wat we met onze dochter meemaakten.’

Sportief weet De Roeck niets meer van dat laatste deel van dat seizoen. Hij speelde op dat moment zijn laatste wedstrijden voor KAA Gent; kort voor het nieuws over zijn dochter tekende hij een driejarig contract bij FC Augsburg. In de tussentijd bleven ze het ziekenhuis in- en uitlopen. Diagnoses werden bijgesteld en de ene test na de andere volgde, die dan toch steeds negatief bleek te zijn. ‘Daaruit haalden we kleine sprankjes hoop, wat energie, maar er was ook angst; kun je daarop wel vertrouwen? We leefden van dag tot dag.’

Uiteindelijk verstreek de tijd en bleef Havana bij hen. ‘De diagnose is dat ze geen diagnose kunnen stellen.’ Ze heeft nu – naast haar trillende ogen – geen bijzondere uiterlijke kenmerken en hun jongste dochter blijkt kerngezond. ‘Havana evolueert precies zoals de oudste. Daar kijken wij naar, maar natuurlijk zit dat gegeven altijd in ons achterhoofd, ook omdat ze niet weten wat ze nu exact heeft. Elke dag met haar is sindsdien een cadeautje.’

Gevoelig

Positief als hij is, kijkt hij met veel warmte naar wat die ervaring hen bracht; niet hoe dramatisch die tijd destijds was. ‘Mede daardoor werden we heel hecht samen en ik kijk ook bewuster naar hoe we met elkaar omgaan. Ik hoop dat mijn dochters weten dat ze altijd bij ons terechtkunnen. Ze hoeven niet alles te vertellen, dat deden wij ook niet, maar ik wil dat ze zich niet alleen voelen en weten dat er voor niets een drempel is.’

En een eerste vriendje? Hij lacht en knikt dan. ‘Zo ver is het nog niet, maar ik heb altijd gezegd dat ik dan weleens een ambetante papa kan zijn. Ik heb dat beschermende in me. Dat lijkt me ook normaal, aan de andere kant kun je een gebroken hart niet voorkomen. Daar zullen ze ook weer sterker van worden. Ik hoop vooral dat we het contact altijd goed houden. Dat we, ook als zij een gezin hebben, openblijven met elkaar en samen gelukkig zijn.’

Die gebeurtenis tekende De Roeck. ‘Ik besef nu dat wat ik als vanzelfsprekend beschouwde niet evident is. Daardoor sta ik eerder stil bij het gevoel…’ Hij is even stil. ‘Ik ben gevoeliger dan mensen misschien denken. Ze zouden verschieten hoe begaan ik ben en hoe ik dingen beleef. Sommige mensen uiten hun emoties sterk, zijn extravert en willen aan de wereld laten zien hoe ze zich voelen. Zo ben ik niet. Ik ben meer een binnenvetter en misschien kom ik dan ongevoelig over, maar bepaalde zaken raken mij enorm. Neem de situatie met vluchtelingen. Gezinnen worden gedwongen hun gelukkige situaties achter te laten; het leven van kinderen verandert van de ene op de andere dag en ze komen in een land terecht tussen mensen die een verwrongen beeld van hen hebben. Dat raakt mij en ik denk daar veel over na.’

De Roeck zag al die verschillende culturen, bewandelde allerlei landen, ontmoette overal andere mensen en ging persoonlijk door hoogte- en dieptepunten. Maar op dat rijke palet aan belevenissen ziet hij in het midden vooral een gemeenschappelijke deler. ‘Als mens verschillen we niet zoveel. We worden stuk voor stuk anders opgevoed, we hebben allemaal verschillende karakters, maar in wezen zijn en willen we hetzelfde: gelukkig zijn. Zo simpel is het. En het is ook het moeilijkste wat er is.’