Erik ten Hag wordt naar alle waarschijnlijkheid de nieuwe trainer van Manchester United. Een gewaagde stap: de Engelse club was de laatste jaren een trainerskerkhof. De huidige trainer van Ajax is echter niet het type dat over een nacht ijs gaat. Wie is de Tukker en wat maakt hem zo succesvol?
Lang vocht Erik ten Hag (52) in Nederland tegen de perceptie. Of nou ja, ‘vocht’… De Tukker is naar eigen zeggen niet de man die wakker ligt van het beeld dat er van hem wordt geschetst of dat er van hem leeft. Dat hij werd weggezet als een boertje uit het oosten met een schorre stem die zich niet soepel uitdrukt, niet bij Ajax past en dat hij vooral bij het praatprogramma Voetbal Inside door Johan Derksen en René van der Gijp herhaaldelijk op de hak werd genomen noemde hij ‘cabaret’.
Onverstoorbaar volgt hij zijn eigen weg. Of, zoals zijn moeder Joke het omschrijft, hij weet ‘zijn verstand van zijn gevoel te scheiden. Met zijn verstand bedwingt hij als het ware zijn gevoel, omdat hij een hoger doel voor ogen heeft.’
Van Louis II naar Guus II
En dat hogere doel ligt op het veld, als trainer welteverstaan. Meer dan een gewaardeerde Eredivisiespeler wordt Erik ten Hag uit het Twentse Haaksbergen namelijk niet, maar het spel fascineert hem als jongeling al mateloos. Bij zijn jeugdclub SV Bon Boys zeggen ze al tegen elkaar dat hij een geboren trainer is. Als vijftien- zestienjarig hoogblond mannetje denkt hij al na over het uitzetten van de lijnen in het veld. Wanneer er door de spelers overlegd moet worden, loopt die communicatie via hem en hij vertelt zijn ploeggenoten hoe ze moeten staan. In zijn vrije uren verslindt hij de nodige vakliteratuur. Zo klopt hij bij zijn jeugdtrainer aan of hij zijn boeken mag lenen; hij weet dat die op dat moment de trainerscursus bij de KNVB volgt.
Als trainer wordt hij eerst omschreven als Louis II, verwijzend naar Louis van Gaal. Hij is hard, rechtlijnig, maar benaderbaar; uren stopt hij in karakterjongens als Eljero Elia (bij FC Twente) en MemphisDepay (bij PSV) en hij weet ze ook te raken. Zo evolueert hij met de jaren meer naar Guus II, wat dan weer verwijst naar Guus Hiddink, een geroemd peoplemanager.
Het is ook Hiddink aan wie hij zijn inmiddels bekende terminologie ontleent. ‘Door de ondergrens zakken’, ’tevredenheid leidt tot luiheid’, ‘wedstrijden neutraal maken’ en ‘hoog in de concentratie zitten’ … het zijn typische Ten Hag affirmaties, die wanneer ze door Hiddink worden uitgesproken nog als volzinnen klinken, maar een Tukker met een rauw stemgeluid wordt dan al gauw als onbenul geklasseerd die worstelt met zijn syntaxis.
Notitieblokje
Twee kampioenschappen, evenveel bekers en een halve finale van de Champions League met Ajax later heeft niemand het nog over zijn communicatie. Ten Hag is nu een gelauwerd coach van wie de oneliners vooral een bevestiging van de realiteit zijn. Zijn stokpaardje is al jaren dat hij ‘meer dan elf bassispelers’ heeft, wat inmiddels doodnormaal is nu ploegen tactisch steeds variabeler worden.
Roteren ziet Ten Hag als een natuurlijk proces, afhankelijk van de omstandigheden toont het ideale elftal zich steeds op een organische manier op het veld. Zo vond hij een balans tussen wetenschap en zaken die niet te meten zijn; hij weet te managen wat te besturen valt en probeert de natuurlijke processen in zijn voordeel te laten werken. Geen laptoptrainer dus maar ook niet de man die met de handen in de zakken afgaat op zijn intuïtie. Hij is eerder een mix, en dat mag u letterlijk nemen: Ten Hag gaat nooit ver zonder zijn notitieblokje. Hij draagt het overal met zich mee, waar hij ook is. ‘Het is iets heiligs voor mij, waar ik op terug kan vallen en ik dagelijks dingen in noteer.’
Van knoeier naar held
Ieder moment van de dag is hij zo bezig met zijn ploeg, bijna op het obsessieve af. Hij kan niet anders, wíl ook niet anders. Vrije dagen gunt de trainer zichzelf niet, genieten van de resultaten doet hij nauwelijks. Op de terugweg van Madrid naar Amsterdam, waar Ajax een heroïsche 1-4 overwinning boekt in de 1/8 finales van de Champions League, zit Ten Hag alweer wedstrijden te analyseren van Fortuna Sittard, de volgende tegenstander. Hij staat het zichzelf simpelweg niet toe mee te gaan in de euforie. ‘Er zijn mensen die met dit soort complimenten in zichzelf gaan geloven. Daar probeer ik voor te waken. Zo zit ik ook niet in elkaar.’
In een paar maanden evolueerde hij zo van een knoeier naar een held en om beide moet Ten Hag lachen. Hij relativeert vooral en ook in Manchester zullen ze hem zo ontmoeten: een nuchter boertje uit het oosten dat een heel grote meneer werd. Het zou in Nederland al niemand meer verbazen als hij ook daar rust komt brengen. Zoals hij ook bij Ajax binnenkwam toen het er crisis was. Niemand die zich dat nu nog kan voorstell
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
