Copa América: 5 voor 12 voor Argentijnse gouden generatie ?

Zondag trapt titelverdediger Brazilië de Copa América op gang, de vijfde al in elf jaar. Zuid-Amerika loopt niet storm voor alweer een editie die ditmaal overschaduwd wordt door corona. In Argentinië liggen de kaarten echter anders: kunnen Messi en co eindelijk een punt zetten achter bijna dertig jaar vol frustratie en teleurstelling?

In de zomer van 1993, toen Lionel Messi zes jaar oud was, won Argentinië op eigen bodem zijn veertiende Copa América. Diego Maradona was er in de nadagen van zijn carrière niet bij door een dopingschorsing. Sindsdien is de prijzenkast akelig leeg. Argentinië speelde in 28 jaar zes finales maar greep telkens naast de oppergaai. Het hoogte- en dieptepunt kwam in 2014-2016. De Albiceleste verloor drie finales op rij waaronder twee na strafschoppen tegen Chili, decennialang de kleine buur zonder succes.

Deze drie mentale klappen zinderen nog steeds na. Op het WK in Rusland, waarvoor de kwalificatie lange tijd aan een zijden draadje hing, was het toernooi al voorbij in de 1/8^ste finales. Zowel op als naast het veld overheerste met bondscoach Jorge Sampaoli chaos wat uiteindelijk leidde tot een muitende spelersgroep. De AFA, de Argentijnse bond schoof vervolgens assistent Lionel Scaloni door naar de T1-positie.

De voormalige rechtsback had buiten enkele jaren assistentschap geen enkele ervaring maar was wel de goedkoopste optie, in tegenstelling tot toptrainers als Diego Simeone en Mauricio Pochettino. Zij durfden hun vingers niet verbranden aan de vervloekte job van Argentijns bondscoach.

Olympische kampioenen

De grote wederopbouw kwam al tot stilstand op de Copa América in 2019. Brazilië zette de Argentijnen in de halve finales vrij simpel opzij. Spelers en pers wezen echter met de vinger naar de twijfelachtige arbitrage in het voordeel van het thuisland. Die hoog opgelopen emoties verborgen eigenlijk een dieper liggend probleem: opnieuw waren sterren, zoals Ángel Di María en Sergio Agüero, een schim van zichzelf in het hemelsblauwe shirt. Samen met Messi vormden zij de restanten van de gouden olympische generatie uit 2008.

Na die tweede olympische titel op rij leek de Albiceleste voorbestemd voor een nieuwe glorieperiode. Succes volgde maar de kroon op het werk bleef altijd uit. Al enkele jaren duiken daarom stemmen op om voorgoed schoon schip te maken en het drietal, hoe goed ze in Europa ook spelen, niet meer op te roepen.

Zo drastisch wil Scaloni het roer niet om draaien, mede omdat zijn poging tot een eerste verjongingskuur abrupt onderbroken werd door de coronacrisis. Tot vorige week speelde Argentinië amper vier corona-interlands. De nationale competitie lag daarnaast meer dan een half jaar stil. Scaloni kiest daarom eieren voor zijn geld en steunt op zekerheid: 16 spelers die derde eindigden in 2019, zijn er nu opnieuw bij. Dezelfde sterktes en zwaktes zijn zo nog steeds aanwezig: een aanval die overloopt van talent, een degelijk tot uitstekend middenveld met daarachter een jonge maar twijfelachtige verdediging.

Vooraan krijgt Lautaro Martínez vermoedelijk de voorkeur op Agüero als spitsbroeder van Messi. Martínez leidde samen met Lukaku Inter naar de scudetto en stelde nog nooit teleur. Tegen Colombia vorige week koos Scaloni voor een 4-3-3 waarbij Di María verrassend op de bank bleef voor Nicolas Gonzalez van VfB Stuttgart. Ángel Correa, die een cruciale rol speelde in de titel van Atlético Madrid, klopt ook op de deur van de basiself. Scaloni bespaart zich zelfs heel wat keuzestress door de afwezigheid van Paulo Dybala, wegens blessure, en Mauro Icardi, uit vorm.

Niemand zeker

De missing link ligt echter nog steeds op het middenveld. Messi ziet zich al jaren genoodzaakt om op de eigen helft eigenhandig de aanval op te starten. Het gebrek aan creativiteit en stabiliteit is deels al opgelost door het duo Leandro Paredes en Rodrigo De Paul. Paredes is ondertussen onmisbaar bij PSG terwijl De Paul na uitstekende jaren bij Udinese op de rand staat van een transfer naar de Europese top.

De positie van doelman blijft echter een breekijzer. Sinds Sergio Romero zich neerlegt bij de rol van tribuneklant op Old Trafford gaat de zoektocht naar een opvolger verder. De ervaren Franco Armani is de favoriet van de pers door zijn nummer één-positie bij topclub River Plate. Dankzij een onverwacht goed seizoen bij Aston Villa lijkt Scaloni’s voorkeur nu uit te gaan naar Emiliano Martínez, al viel hij woensdagnacht geblesseerd uit tegen Colombia.

De verdediging is sterk verjongd, met veelbelovende spelers zoals Cristian Romero van Atalanta maar zonder echte sterkhouder. Om de balans te bewaren, zal Scaloni vermoedelijk toch weer kiezen voor de 33-jarige Nicolas Otamendi, ondanks alle teleurstellingen uit het verleden.

Niemand, buiten Messi, is echter zeker van zijn plaats. Scaloni leek na drie jaar zijn basiself wel klaar te hebben maar gooide voor de voorbije WK-kwalificatieduels tweemaal het roer drastisch om. Tegen Colombia gaf het team knullig een 2-0 voorsprong uit handen, in wat nog maar de tweede interland sinds november was. Door de twee gelijke spelen laat Scaloni zelfs Juan Foyth van Villarreal en Lucas Ocampos van Sevilla thuis, voorafgaand genoemd als twee zekerheden. Hoe en met wie Messi straks speelt tegen Chili, is voorlopig koffiedik kijken. De voorbereiding is dus allerminst perfect te noemen.

Laatste keer?

Argentinië was bovendien oorspronkelijk aangeduid als gastland voor deze Copa América, samen met Colombia. Nadat de Colombianen geschrapt werden wegens politieke onrust, volgde het door corona geplaagde Argentinië snel. Twee weken voor de openingswedstrijd zat CONMEBOL, de Zuid-Amerikaanse voetbalbond, zonder organisator. In zeven haasten trekt het toernooi daarom opnieuw naar Brazilië.

Een beslissing die bij niemand in goede aarde valt, omdat ook het land blijft kreunen onder de pandemie. Een annulatie was de logische optie, zeker omdat het enthousiasme voor deze uitgestelde editie van 2020 bij voorbaat al klein was. Wegens allerlei kalenderverschuivingen is dit de vijfde editie in elf jaar terwijl het toernooi normaal vierjaarlijks plaatsvindt. Het toernooi moet en zal echter doorgaan. Het evenement is immers dé geldbron bij uitstek voor CONMEBOL.

Niet toevallig waren het dan ook de Argentijnen die als eerste hun komst naar Brazilië bevestigden. Het is voor de drievoudig olympisch kampioen immers vijf voor twaalf voor een laatste gooi naar een internationale trofee. Op het WK in Qatar zullen de Argentijnen wel aanwezig zijn maar zonder favorietenrol. Daarvoor is de sportieve en financiële kloof met aartsrivaal Brazilië en Europa ondertussen te groot.

In de naam van Diego

Ondanks alle degelijkheid in de breedte staat er ook geen nieuwe gouden generatie aan de deur te wachten. De selectie van sommige spelers is symbolisch voor de geleidelijke neergang. Emiliano Buendía maakte dit seizoen grote sier bij Norwich City, weliswaar in de Engelse tweede klasse. Het verleden waarin Argentinië een wereldtopper kon kiezen voor elke positie, lijkt nu echt definitief voorbij te zijn.

In Argentinië leeft er niettemin lichte hoop op succes, des te meer omdat de Copa de eerste eindronde is zonder Diego Maradona. In een land waar voetbal de status van religie benadert, blijft zijn overlijden nazinderen. Zijn loodzware erfenis zou nu wel eens als dé inspiratiebron kunnen werken. Vorige week droeg het team voor het duel tegen Chili al een speciaal shirt ter herdenking aan Pluisje. ‘Diego is gestorven maar zal ons nooit verlaten. Diego is eeuwig’, mijmerde Messi na zijn overlijden. Bierbrouwer Quilmes speelde met een commercial perfect in op het sentiment: wanneer alle hoop verloren lijkt, helpt Maradona vanuit de hemel een handje. Kortom, enkel de hand van God kan Argentinië verlossen uit het lange wachten op een nieuwe titel.