Claudio Taffarel over de Braziliaanse doelmannen: ‘De nummer één wordt meer gewaardeerd’

Claudio Taffarel won met Brazilië het WK 1994 in de VS na een dramatische strafschoppenreeks in de finale tegen Italië. Vandaag traint hij de doelmannen van de Turkse club Galatasaray en de Braziliaanse nationale ploeg. In een exclusief gesprek met Sport/Voetbalmagazine doorprikt hij ‘de mythe die rond de Braziliaanse doelman hangt’.

Alisson, Ederson: Brazilië heeft zowaar een luxeprobleem in doel. Is de huidige rijkdom aan keepers te danken aan de sterkte van de Braziliaanse school?

Claudio Taffarel: ‘Sinds zijn aantreden bij Roma heeft Alisson een natuurlijk groeiproces doorgemaakt. Wij hadden dat ook verwacht omdat hij zijn potentieel al in Brazilië had gedemonstreerd en het steeds opnieuw toonde in het Braziliaanse team. De Italianen hebben hem leren kennen en appreciëren tijdens dat groeiproces. Dat is zeer belangrijk omdat er in Europa heel wat deuren opengaan wanneer er lovend over Braziliaanse doelmannen gesproken wordt. Ederson heeft een indrukwekkend potentieel en hij zal mettertijd nog heel wat groeien. De Braziliaanse school was altijd al sterk maar er werd vanuit een bepaald daglicht naar het Braziliaanse voetbal gekeken. Iedereen keek altijd naar de nummer tien, de man die scoorde, de aanvaller. Het voetbal is veranderd, de nummer een wordt nu meer gewaardeerd. Kijk naar Pep Guardiola’s team, het beschikt altijd over een doelman die goed met de voeten werkt. Alle Braziliaanse doelmannen – de Braziliaanse school – hebben dat technische met de voeten en met de armen. Nu wordt dat naar waarde geschat.’

Is het dan een mythe dat de doelmannen in het verleden de zwakke schakel van Brazilië waren?

‘Dat is inderdaad een mythe want toen ik begon te spelen voor de Seleção zei men in Italië: “Ah, nu heeft Brazilië een doelman”. Ik vertrok, Dida kwam en toen ging het van: “Ah, nu heeft Brazilië een doelman”. Ook hij vertrok en Julio Cesar kwam: “Ah, nu heeft Brazilië een doelman”. Nu het aan Alisson is, zullen ze zeggen: “Ah, nu heeft Brazilië een doelman”. Het gaat altijd over “nu”. Hoe vaak heeft Brazilië in het verleden het WK gewonnen en hoe vaak was de doelman beslissend? Mensen vergeten dat omdat zij graag hun eigen school van doelmannen willen valoriseren. Brazilië wil ook niet in conflict treden met de Europese school, de Italiaanse school, de Spaanse enzovoort, maar wij kennen ons eigen potentieel goed. We weten wat we doen, hoe we werken en we zullen altijd dat pad blijven volgen en het ook tonen. De beste gelegenheid om het te tonen is op de Wereldbeker.’

Op welke wijze heeft u bijgedragen tot de vooruitgang van de Braziliaanse doelman? U opende deuren voor anderen door in Italië te gaan spelen.

‘In Italië was ik de allereerste Braziliaanse goalkeeper. De Italianen waren ervan overtuigd dat hun school van doelmannen de beste was. Plots ging een Braziliaan daar spelen. Men beweerde dat dit gebeurde omwille van onze sponsor, Parmalat, die de Braziliaanse markt wou veroveren. Mijn eigen coach zei tegen me: “Nu ga je pas een doelman worden.” Het belangrijkste is dat je in Europa bent en dat je je werk goed doet. Er zijn dertig jaar verstreken maar als je het nagaat wordt Alisson soms nog met dezelfde zaken geconfronteerd als ik: een Braziliaanse keeper die “nu eindelijk beter gaat worden.”‘

Is Allison Brazilië ’s onaantastbare nummer een?

‘Ontegensprekelijk! Enige tijd geleden viel dat nog te betwisten, zelfs voor de Braziliaanse fans die dachten dat zijn situatie op de bank in Rome een technische component had omdat hij de capaciteiten niet had – hoe kan een goalkeeper die in Rome niet mag spelen de nummer een van Brazilië zijn? De technische commissie had evenwel de nodige kennis. Hij was altijd een speler die binnen het team alle vertrouwen kreeg. Hij erkent dat en dankt ons daarvoor want hij kreeg kritiek maar wij kenden zijn potentieel en gaven hem een vertrouwensstem. Vandaag is hij onze titularis. We hopen dat hij in goede vorm blijft want Brazilië heeft het nodig.’

Kan u drie karakteristieken van deze Braziliaanse school opsommen?

‘Dat is vrij eenvoudig. Ten eerste: de skill van de ‘veilige save’. Het is altijd een school geweest van de ‘save save’, dus niet het wegduwen of wegboksen maar het stevig vastgrijpen van de bal. Ten tweede: zeer goed voetenwerk. Braziliaanse spelers en vooral doelmannen worden echt geboren met het talent om met de voeten te werken. In de Braziliaanse competitie worden doelmannen niet gestimuleerd om meer met de voeten te werken. In Europa werkt men meer met de voeten maar dat talent en het gemak ervan heeft een Braziliaanse doelman dus al in zich. Ten derde: Braziliaanse doelmannen zijn zeer cool in de betekenis van zeer rustig. Ze zijn kalm. Je merkt dat bij Alisson aan zijn persoonlijkheid en de présence die hij uitstraalt. Dat is belangrijk en het is karakteristiek voor de Braziliaanse school.’

Ook Ederson is enorm geëvolueerd bij Manchester City. Is dat de verdienste van Guardiola?

‘Bij Benfica werkte Ederson reeds goed met de voeten en bij City speelt hij zelfs nog beter. Wanneer je naar een van zijn matchen bij City kijkt, zie je dat hij de bal meer met de voeten dan met de handen speelt! Dat is het spel van Guardiola. Het is logisch dat een doelman almaar beter wordt naarmate hij zich verder probeert te perfectioneren. Het lijdt geen twijfel dat Ederson enorm gegroeid is door het spel van Guardiola.’

Hij wordt soms vergeleken met Manuel Neuer. Terecht, vindt u?

‘Neuer begon te werken met de voeten maar Ederson is beter met zijn voeten dan Neuer. Het is een andere stijl. Neuer speelt de bal iets meer buiten het strafschopgebied. Bij City spelen ze met de doelman binnen het strafschopgebied. Neuers spel is veel riskanter. De Duitser was daarin een voorloper en zorgde voor deze verandering waardoor doelmannen nu deelnemen aan het spel.’

Wat zegt u tegen de doelmannen wanneer zij debuteren bij de Seleção?

‘Het is niet zo dat ik aankom en begin te spreken. Soms draag je ervaring over door je manier van zijn, soms door commentaren tijdens onze trainingen, op het veld, in een vriendelijk gesprek, tijdens besprekingen van spelsituaties, stilstaande fases enzovoort. Je bent er niet om lezingen te geven. Dag na dag, beetje bij beetje dragen we onze ervaring over. Zij zijn dan wel nieuw maar bezitten al enige ervaring. Zij leven voor het voetbal en leren onder grote druk en met grote verantwoordelijkheid bij. Het is normaal dat ik mij in sommige situaties uitspreek om een beetje te helpen.’

Tot slot, u was een ‘coole’ keeper. U won het WK in 1994 en leidde Brazilië vier jaar later naar de finale na een memorabele strafschoppenreeks in de halve finale tegen Nederland.

‘Het WK 1994 was een benchmark, het hoogtepunt van mijn carrière. Het was zeer speciaal om voor het Braziliaanse volk, voor de Braziliaanse fans te winnen en dat na 24 jaar. We vertrokken met weinig krediet uit Brazilië na de zeer slechte kwalificatiewedstrijden. Maar we hadden een goed team met persoonlijkheden die in hoge nood al hun sterktes toonden. Er was een verbondenheid om het WK te winnen. Vanaf de eerste wedstrijd op het toernooi had ik het gevoel dat we echt konden om te winnen. We werkten van wedstrijd naar wedstrijd.

‘De manier waarop de Wereldbeker eindigde met strafschoppen heeft mij getekend. Ik kon redding brengen, Ik kon Brazilië helpen. Het is mijn mooiste herinnering in het voetbal. De halve finale tegen Nederland in 1998 was ook een memorabele wedstrijd. Ik heb heel wat herinneringen aan die wedstrijd. Daarna gingen we naar de finale en we verloren maar voetbal wordt gemaakt door die momenten waarin je wint en verliest. Het is belangrijk dat je je best deed, dat je zocht, dat je probeerde.

‘Ik geloof in God en in 1994, tijdens mijn eerste finale, waren we gezegend. Het was zijn wil. Je moet geloven en je toevertrouwen aan de dingen die Hij je geeft.’