Het gaat niet goed met Ajax. Op verschillende niveaus is het onrustig bij de meest succesvolle Nederlandse club ooit en donderdagavond werd ook coach Alfred Schreuder (ex-Club Brugge) aan de kant geschoven. De situatie uitgelegd in vijf issues.
De boerenjaren zijn (voor even) voorbij voor Ajax. Van avonden zoals die tegen Real Madrid (1-4-zege in 2019) of de 18/18 in de groepsfase van de CL vorig seizoen kunnen ze in Amsterdam enkel nog dromen op dit moment. Afgelopen weekend mochten de Ajacieden van Alfred Schreuder tevreden zijn met een puntje tegen de fiere leider Feyenoord. Een zege zat er nooit in. Erger was het gelijkspel afgelopen donderdagavond tegen godbetert Volendam. Met het gelijkspel boekte Ajax al zijn zevende opeenvolgende wedstrijd zonder overwinning, een reeks die al teruggaat tot 14 oktober toen het met 1-4 kon winnen van RKC Waalwijk.
Bovendien staat Ajax pas op een vijfde plaats op zeven punten van de Rotterdamse club. Sinds een hele tijd siddert, beeft en wankelt het Nederlandse voetbalinstituut, maar wat is er nu precies aan de hand?
Probleem 1: te woelige zomer
Met een nieuwe coach, nog steeds geen nieuwe technisch directeur en maar liefst zes basisspelers die al waren vertrokken of op het punt stonden dat te doen, kondigde de zomer zich als een erg woelige aan. En dat kwam ook uit. De miljoenen kwamen weer binnen met maar liefst 215 miljoen euro aan inkomsten, maar Ajax moest ook diep in de buidel tasten om nieuwkomers te gaan halen. Maar liefst 105 miljoen gaf het uit. En als de raad van commissarissen niet was tussengekomen was er daar nog een heleboel bijgekomen. Zo werden de miljoenentransfers van doelman Odisseas Vlachodimos (Benfica) en aanvaller Lucas Ocampos (Sevilla) door hen geblokkeerd. Niet zo bevorderlijk voor de sfeer en dus kwam de man van Sevilla uiteindelijk nog op huurbasis naar de Johan Cruyff Arena, zij het wel voor 4 miljoen euro.
Het zorgde voor een valse start van nieuwe coach Alfred Schreuder, die met een minder kwalitatieve kern de grote voetafdruk van succescoach Erik ten Hag moest zien te vullen. Het vervolg was dan ook navenant. Na een goeie start in de Eredivisie heerste Ajax niet meer als voorheen en in de Champions League moest het genoegen nemen met een derde plek en dus een ticket voor de Europa League. En daar hield het dus niet mee op.
Probleem 2: backs zonder vertrouwen
Het hielp Schreuder ook niet dat van de dure aankopen tijdens de zomer er nog niet veel konden overtuigen. Steven Bergwijn was de duurste en doet het voorlopig goed, maar over de nieuwe backs ga je niet al te veel lovende woorden vinden bij onze noorderburen. Calvin Bassey werd voor 23 miljoen euro overgenomen van Rangers, maar is verdedigend te onrustig en levert te onregelmatige prestaties af. Aan de rechterkant is de situatie misschien nog slechter met de jonge Jorge Sánchez die voor 5 miljoen overkwam van het Mexicaanse América. De analyse van het Nederlandse Voetbal International na de match tegen Feyenoord zegt genoeg: ‘Hij doet vrijwel alles fout en is een spookrijder in de eigen verdediging. Sánchez voegt in balbezit niets toe en wordt langs alle kanten voorbijgelopen als hij de bal niet heeft.’
Het heeft tot gevolg dat Ajax verdedigend niet al te goed staat. Momenteel telt het al meer tegendoelpunten dan vorig seizoen. Maar liefst zes ploegen beter. Dat is Ajax-onwaardig. Nieuwe doelman Guillermo Rulli moet de defensieve gatenkaas nu deels proberen op te lossen.
Probleem 3: geen kansen meer
Ook voorin is het (vooral sinds de winterstop) niet veel soeps meer. Tegen Feyenoord kwam het al voor de tweede partij op rij aan niet meer dan 15 baltoetsen in de vijandelijke zestien. Ter vergelijking: in de voorgaande 138 competitiewedstrijden telde het er steeds meer. Bovendien tikte Ajax maar 95 keer de bal rond op de helft van Feyenoord. Enkel in 2015 (toen 79 tegen Vitesse) deed het slechter in het nabije verleden.
Als je amper in de rechthoek van de tegenstander komt, kan je ook geen kansen creëren en dus ook niet scoren. Nummer 14 Vitesse kwam zelfs al aan meer mogelijkheden.
Sinds de winterstop scoorde Ajax ook nog maar drie keer. Al valt dat ook te verklaren door de veranderde focus van Schreuder. De kampioenenmaker van Club focuste na de WK-break namelijk meer op de verdediging waardoor de aanval minder ballen kreeg en dus minder kon scoren. Maar als je verdediging dan aan het blunderen slaat…
Probleem 4: onvrede bij de spelers
Schreuder stond door al die problemen al een heel seizoen onder druk. Hadden de analisten geen kritiek op zijn elftal, dan wel op zijn vreemde keuzes, wissels of slechte communicatie. Dan was er ook nog de hetze rond zijn makelaar (dezelfde als die van Dusan Tadic) die zich begon te moeien met de transfers van de club en werd clublegende Daley Blind op een niet al te nette manier naar de uitgang geduwd. De verdediger kwam de laatste weken niet meer in de plannen van Schreuder voor, verbrak zijn contract en trok nu transfervrij naar Bayern.
Blind kwam even later ook terug op die situatie en zag dat alles begon met de laatste zege van Ajax in de Eredivisie, op 22 oktober tegen RKC. ‘We speelden niet goed. Schreuder begon in de rust over dat ons druk zetten niet goed ging. Dat moest anders. “What do you think?” vroeg hij aan een paar aanvallers. “What do you prefer?” Ik ben toen opgestaan en heb in die kleedkamer hardop gezegd: trainer, wees duidelijk en bepaal nou zélf hoe we het gaan uitvoeren! Er was emotie en zijn reactie was al even fel: “You shut up! Shut your mouth and sit down!”’ Deze quote, hoe subjectief ze ook is, vertelt voldoende over de macht die Schreuder over zijn spelers heeft. Hij lijkt de controle kwijt te zijn en durft geen keuzes te maken. Dat Blind uiteindelijk ook moest vertrekken, zal de reputatie van de Nederlandse coach bij de spelers ook geen goed hebben gedaan.
De onvrede gaat verder dan enkel Blind. De hele spelersgroep is al langer misnoegd over het reilen en zeilen van de club. Voor de WK-break kwamen er al wekelijks geruchten naar buiten over hoe het er in de kleedkamer aan toe ging. Er leek geen stoppen aan. Vorige week zou er dan ook een sessie georganiseerd zijn door de mental coach om de spelers hun frustraties te laten uiten, zonder coaches. Op de vraag wie ontevreden was met de staf, zou volgens de Nederlandse krant het merendeel van de groep zijn hand hebben opgestoken.
Ze zouden het niet uitsluitend gemunt hebben op de coach, maar ook op diens assistenten die zich ofwel te weinig of net te veel zouden profileren. Na de sessie besloot het bestuur van Ajax om een nieuwe assistent toe te voegen aan de staf om de rust te laten weerkeren. Maar uiteindelijk werd het toch Schreuder zelf die het gelag moest betalen na de draw tegen Volendam.
Probleem 5: wie is de leider?
Het is duidelijk: de neuzen staan niet meer in dezelfde richting. Dat geldt niet enkel voor de spelers, maar ook voor het bestuur. Wie heeft daar nu eigenlijk de leiding? Sinds het vertrek van Marc Overmars begin 2022 is de lacune die hij achterliet nog steeds niet gevuld. Overmars was de man die de goeie koopjes deed, crisissen kon bedwingen – denk maar aan de arrestatie van Quincy Promes of de dopingzaak rond André Onana – en in een tandem met Erik ten Hag de spelersgroep onder controle had.
Sinds zijn vertrek en dat van Ten Hag is het chaos troef bij Ajax. Klaas-Jan Huntelaar en Gerry Hamstra moesten Overmars als een tandem opvolgen, maar worden volledig buitenspel gezet door de raad van commissarissen, zoals bleek bij de transfers van Vlachodimos en Ocampos. Ze krijgen nauwelijks vrijheid om zelf iets door te drukken. En dan heb je ook nog algemeen directeur Edwin van der Sar die zich voorlopig uit de spotlights houdt en zich verstopt in zijn bureau tot de storm gaat liggen.
In dat milieu moest Schreuder dus opnieuw kampioen spelen met Ajax, maar dat vertrouwen heeft het bestuur niet meer. Zijn opvolger mag het nu doen tegen Excelsior, Cambuur en RKC, drie haalbare kaarten om de situatie om te draaien in de hoofdstad. Maar wat is tegenwoordig nog haalbaar voor de Ajacieden?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier