De Rode Duivels zijn na het 0-0-gelijkspel tegen vicewereldkampioen Kroatië uitgeschakeld op het WK. Een tactische terugblik op die laatste wedstrijd.
Langs de zijlijn weet Roberto Martínez al dat het misschien zijn laatste match als bondscoach is. De vorige keer dat België met de rug tegen de muur stond in de laatste poulewedstrijd was in 2016, toen er niet mocht verloren worden van Zweden. Van de elf spelers die toen onder Marc Wilmots aan de aftrap kwamen, stonden er zeven ook gisteren op het veld. En met Eden Hazard en Romelu Lukaku kwamen er daar na de rust nog twee bij.
Veel vertrouwen leken ze niet te hebben. Thomas Meunier verdedigde zwak op een lange bal en Ivan Perisic maakte bijna de snelste goal van dit WK. De Duivels leken kwetsbaar. Misschien herinnerden ze zich het duel met Kroatië net voor het EK vorig jaar, toen de Kroaten in de eerste acht minuten al 111 passes op de grasmat legden. Ondanks de schrik van het wedstrijdbegin verzetten de Belgen de bakens nu sneller. Misschien omdat ze zich ook herinnerden dat hun tactisch plan hetzelfde was als achttien maanden geleden. Op links nam Yannick Carrasco de rol van Nacer Chadli over: een overtal van de Kroaten op het middenveld vermijden en tegelijk proberen diep te gaan in de omschakeling. Na vijf minuten lanceerde Kevin De Bruyne voor het eerst de Colchonero, maar de pass was net iets te lang.
De klok en de grote rechthoek
De toon was gezet. De offensieve ideeën bestonden uit rushes in de diepte van Dries Mertens en het afhaken van Leandro Trossard, die gekozen was om tussen de lijnen het leer af te schermen voor Dejan Lovren en Josko Gvardiol, de beste verdediger op dit WK. Bij balverlies werden vooral de passlijnen naar Marcelo Brozovic afgesneden. Zo moesten de Kroaten het via de flank proberen. Bij de rust was Borna Sosa de tegenstander die het vaakst aan de bal was geweest. De linksachter had 26 balcontacten op de Belgische helft, tegenover 20 voor Brozovic en slechts 19 voor Modric.
De Duivels namen weinig risico, ook al in de wetenschap dat één goal volstond voor kwalificatie als ze achterin de nul hielden. De ploeg voelde zich dit WK beter in haar sas in de eigen rechthoek dan in die van de tegenstander en leek ervan uit te gaan dat de klok in haar voordeel werkte. Toch waren ze er dichtbij toen na een scherpe counter over tachtig meter Kevin De Bruyne de bal in de voeten van Dries Mertens speelde of toen Leander Dendoncker plots opdook in de grote rechthoek.
Aan de overkant moest Kroatië tevreden zijn met een vrije schop waar een penalty had kunnen uit voortkomen, een afgeblokt schot van Brozovic en een gevaarlijke voorzet van Perisic in de slotseconden van de eerste helft. Met 0-0 konden de Kroaten nog altijd lachen maar waren de Belgen niet uitgeteld. Eén goal volstond en er zou zeker nog een offensief komen.
De wissels van Martínez
De Duivels kwamen weer het veld op zonder Dries Mertens maar met Romelu Lukaku. Al na drie minuten raakte de Interspits zijn eerste bal in de zestien meter. Nadien vond De Bruyne zijn favoriete afspeelpunt maar de kopbal van Big Rom strandde in de handen van Dominik Livakovic. In de hele tweede helft zouden de Belgen de bal 19 keer raken in de grote rechthoek van de Kroaten. Dat is niet alleen meer dan in de eerste helft (11 keer) maar ook meer dan in de volledige wedstrijden tegen Canada (16 keer) en Marokko (11 keer).
Meer dreigend, maar met minder controle: op het middenveld werden de Kroatische middenvelders weer sterker. Courtois moest afrekenen met tegenprikken van Kovacic, Brozovic en Modric. Martínez voerde nog een wissel door: Thorgan Hazard in de plaats van de aanvallend onmondige Trossard (slechts één baltoets in de vijandelijke backlijn). Daardoor schoof Carrasco meer naar voren. De Bruyne vond al snel de dribbelaar van Atlético tussen de linies, die nog ultiem werd afgeblokt maar de afvallende bal belandde in de voeten van Lukaku, die de bal met rechts tegen de paal knalde.
Vanop zijn bank was Martínez actiever dan ooit. Niet om alles plots onbeheerst in de aanval te gooien, maar door beetje bij beetje de ingrediënten toe te voegen die tot de winning goal moesten leiden. Met nog zo’n twintig minuten te gaan kwam Youri Tielemans in de plaats van Dendoncker, die net een counter van Kovacic had verijdeld, terwijl Jérémy Doku de rechterflank moest komen teisteren, die al vermoeid was door de rushes van Carrasco.
Het laatste wapenfeit
België was daarmee offensiever dan ooit, maar kon nog altijd moeilijk hoog druk zetten en recupereerde de bal vaak vlak voor de eigen rechthoek, waar een sterke Jan Vertonghen de bal afsnoepte van Perisic of Axel Witsel een voorzet van de Kroatische rechterflank onderschepte. Zo moesten er telkens veel meters gemaakt worden om terug richting het doel van Livakovic te trekken. De Kroaten liepen daarbij sneller achteruit dan de wijzers op de klok vooruit.
Net voor hij vervangen werd door Eden Hazard trapte Meunier nog een harde voorzet die op het been van Lukaku botste en net naast ging. Doku drong onophoudelijk de backlijn binnen om een voorzet of een schot af te leveren. Toen de toegevoegde tijd er aankwam speelde hij Thorgan Hazard vrij, wiens center over de verdediging en de doelman heen ging tot bij Big Rom die dé kans van de match kreeg. Maar de bal belandde ergens ter hoogte van zijn buik en hij kreeg hem niet in doel geduwd. Nadien kwam er nog een goeie bal op onze nummer 9 af, maar alweer Gvardiol zat er met een levensreddende tackel tussen. Niet alle helden dragen een cape, sommigen alleen een masker.
Na het laatste fluitsignaal verlaten de Belgen Qatar met een dubbel gevoel. De generatie van Martínez, die zo vaak voor vuurwerk zorgde (210 goals in 80 matchen) maar waarvan de defensie zorgen baarde, is uitgeschakeld na een clean sheet maar na een vijfde wedstrijdhelft zonder te kunnen scoren. De Catalaanse coach neemt afscheid na een wedstrijd waarin hij met een viermansverdediging speelde en al twee keer wisselde voor het uur. Zou hij dan finaal toch van zijn principes afgeweken zijn? Allicht niet. Want offensief speelde België tot het eind met zijn gebruikelijk systeem: spelers werden gewisseld maar het spelplan wijzigde niet. Martínez gaf zich nooit over aan de chaos en controleverlies, zelfs niet voor een tiental minuten. Had hij dat wel moeten doen en hadden we dan gewonnen? Misschien. Maar misschien ook niet. De enige zekerheid is dat België uitgeschakeld werd na een wedstrijd waarin het niet verslagen werd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier