In volle coronapandemie besliste SK Torhout zijn eerste ploeg stop te zetten en helemaal te focussen op de jeugd. De West-Vlaamse club draait nu meer dan ooit op het engagement van voetbalmama’s, -papa’s en andere vrijwilligers.
Deze reportage verscheen in het Dossier Eigen Kweek in Sport/Voetbalmagazine van januari 2023.
De Verloren Kost. Het zou de titel van een bijbels verhaal kunnen zijn, maar het is de naam van het terrein en de kantine van SK Torhout. De club ligt een eindje buiten het centrum van de stad. Verscholen achter een beukenrij en geprangd tussen akkers en de Groene 62, een fietspad dat vroeger een spoorwegbedding was. Het is een kille zaterdag, de temperatuur komt amper boven het vriespunt uit. Toch is er heel wat volk op de been om voor de jeugdploegen van SK Torhout te supporteren. De U7, de U9, de U11, de U12 en de U13 werken vandaag allemaal een match af.
In de kantine heerst een gezellige drukte. Jean-Pierre is met een grote soepketel in de weer. Hij heeft een dag eerder zijn moeder begraven, maar is alweer van de partij om de kantine uit te baten: ‘Wat zou ik anders doen? Ik kan toch niet thuis blijven zitten?’ Ook Marleen komt een handje toesteken. Haar man Dirk was jarenlang jeugdtrainer bij SK. Hij overleed al een poosje geleden, een foto van hem hangt aan de muur.
Sofie, Els en Pieter zitten met een laptop aan de toog. De drie maken deel uit van het bestuur én van het eventteam van SK Torhout, ze leggen de laatste hand aan een feestje voor de spelers en hun ouders. Iets verderop praten U13-coach Thijs, jeugdcoördinator Ruben en gerechtigd correspondent Joani aan een tafeltje wat bij met een koffie. Buiten op het veld is trainer Joeri, de man van Els, bezig om met potjes het terrein af te bakenen voor de match van de U11. Het zijn maar een paar van de mensen die SK Torhout doen draaien. Ze doen het met een groot hart voor de club en voor de jeugdspelers die er actief zijn.
Laagdrempeligheid
Maarten Willaert excuseert zich dat hij vijf minuutjes te laat is voor de fotoshoot op de Verloren Kost, in de volksmond ook wel ‘de Kosto’ genoemd. De 40-jarige advocaat en geboren Torhoutenaar mag zich sinds september 2022 voorzitter van SK noemen. Zijn zoontje Douwe voetbalt er bij de U12. ‘Wij amuseren ons hier geweldig’, zegt hij. ‘Toen vorig seizoen duidelijk werd dat het toenmalige bestuur ermee zou stoppen, waren er niet meteen opvolgers. Het voortbestaan van de club hing toen even aan een zijden draadje.’ Maar samen met een aantal andere geëngageerde voetbalpapa’s en -mama’s vormde Maarten een nieuw bestuur en zo kon SK Torhout blijven bestaan. ‘Mocht dat niet meer het geval zijn, zou ik dat heel jammer vinden. Want SK neemt een mooie plaats in in het sportteamlandschap van Torhout. Bij ons komt het plezier op de eerste plaats, niet zozeer het presteren. En het sociale aspect is hier ook heel belangrijk.’
Ruben Laplasse, een ex-speler van SK die al meer dan drie jaar jeugdcoördinator is bij de West-Vlaamse club, treedt hem bij: ‘Alles staat hier in het teken van de jeugd, van amusement, van het familiale. Het spelplezier, zowel voor de spelers als voor de ouders aan de zijlijn, staat voorop.’
Bij SK Torhout is iedereen welkom. Het maakt niet uit hoeveel talent je hebt. ‘We proberen ook het lidgeld toegankelijk te houden’, vervolgt Laplasse. ‘Voor mensen die het financieel moeilijk hebben, werken we met een sociaal tarief. Als je een sociaal pasje kan voorleggen, betaal je slechts een vierde van het lidgeld. De rest wordt bijgepast door de stad Torhout. Maar we hebben ook zelf een sociale kas voor spelertjes van buiten de stad die hun lidgeld niet kunnen betalen maar wel recht hebben op dat sociaal tarief. Die laagdrempeligheid is heel belangrijk voor ons; daarop willen we ons profileren.’
Zonder eerste ploeg
In 2021, in volle coronacrisis, besliste het vorige bestuur om de eerste ploeg op te doeken en de focus volledig te leggen op de jeugd. Huidig voorzitter Maarten Willaert wil die lijn doortrekken. ‘De eerste bekommernis bij SK Torhout is de jeugd en de financiële gezondheid van de club. Er zijn tijden geweest dat zo goed als alle inkomsten van de jeugdcategorieën naar de eerste ploeg gingen en dat is geen gezonde situatie gebleken. Ik krijg wel vaak de vraag wanneer er weer een eerste ploeg komt, maar ik denk dat de gouden jaren voorbij zijn en dat het niet meer leefbaar is om veel geld in een eerste elftal te steken. Ik ben van mening dat we in de laagste provinciale afdelingen weer meer naar het échte voetbal zullen gaan, waar spelers voetballen uit liefhebberij en niet om geld te verdienen. In de jaren 2000 had SK een bestuur dat de tekorten bijpaste, maar dat is alleszins niet onze bedoeling.
‘Bovendien: als er op een zaterdag een aantal jeugdmatchen op de Kosto gespeeld worden, zal de recette in de kantine hoger liggen dan wanneer een eerste ploeg er zou spelen. Een eerste ploeg is nu eenmaal een financieel risico, dus dat zit er wat mij betreft niet meteen aan te komen. Maar zeg nooit nooit.’
In de nabije toekomst wil men bij SK Torhout vooral terug naar een volwaardige jeugdafdeling, want op dit moment is er geen U15- en geen U17-ploeg omdat er in het verleden een aantal spelers en trainers vertrokken zijn. Ruben Laplasse: ‘We hopen binnen vier jaar dat hiaat weggewerkt te hebben.’ Ook voor hem is een eerste ploeg geen prioriteit. ‘Mocht er ooit terug één komen, dan blijft het motto van SK: alles in het teken van de jeugd.’
Voetbalmama’s en -papa’s
Kristof Audenaert ontvangt ons in zijn bureau op de tweede verdieping van het stadhuis. Nadat de jonge burgemeester koffie gehaald heeft, vertelt hij dat het hem opvalt hoeveel ouders zich engageren in het sportverenigingsleven in Torhout. ‘Als wij als stad iets willen organiseren, dan weten we dat we dat best niet op een zaterdag doen. Want dan werken de mensen in hun tuin, doen ze boodschappen óf zijn ze op de sportclub van hun kinderen. Tussen het eerste en zesde leerjaar zijn ouders daar dikwijls zeer nauw bij betrokken. De zaterdag staat bij heel veel gezinnen in het teken van de hobby’s van de kinderen.’
Voetbalmama’s en -papa’s die een handje toesteken bij de club van hun kind, hebben altijd wel bestaan, maar het fenomeen komt steeds vaker voor. ‘Het levenslange engagement voor een club, zoals je dat vroeger had met bepaalde vrijwilligers, wordt ook steeds zeldzamer’, vindt Audenaert. ‘Als de kinderen stoppen met sporten, is de kans groot dat de ouders ook stoppen met hun engagement. Maar dat hoeft niet per se een probleem te zijn.’
Bij SK Torhout is het momenteel niet anders. In het zeskoppige bestuur zetelen vier personen die een kind hebben dat actief is in de voetbalclub. En van de jeugdtrainers is meer dan de helft begonnen als coach van de ploeg van zijn eigen zoontje. ‘Het is tegenwoordig gewoon heel moeilijk om trainers te vinden in het gewestelijk voetbal’, legt Ruben Laplasse uit. ‘Dat er dus voetbalpapa’s inspringen als trainer, is niet zo uitzonderlijk. Zij hebben vaak geen trainersdiploma, maar dat is voor ons geen issue. Dat gebrek aan diploma wordt gecompenseerd door een groot engagement en motivatie.’
Een woelig verleden
In de jaren 70 en 80 van vorige eeuw had je in Torhout drie clubs: SK Torhout, VK Torhout en DK Torhout. Die laatste is altijd het kleine broertje geweest en werd in 1999 opgedoekt. SK (Sportkring), met stamnummer 822, en VK (Voetbalklub), met stamnummer 110, speelden verschillende seizoenen in de nationale reeksen.
‘SK Torhout was historisch gezien de club van de vrijzinnigen en de liberalen, de VK was van de katholieken’, legt huidig SK-voorzitter Maarten Willaert (40) uit. ‘Zoals in Brugge ook Club van oorsprong liberaal is en Cercle katholiek. Toen ik klein was, zaten zowel SK als VK Torhout in vierde klasse. Dat was best een hevige strijd tussen die twee clubs.’
In 1992 fusioneerden de twee verenigingen tot ‘Torhout 1992 KM’, dat het stamnummer 822 van SK overnam. Negen jaar later, in 2001, zorgde onenigheid binnen het bestuur ervoor dat een aantal mensen zich afsplitsten en ‘New Sportkring Torhout 2001’ oprichtten. De club sloot zich aan bij de KBVB met stamnummer 9388 en nam de oude clubkleuren, zwart en wit, weer aan. In 2002 ging de nieuwe club verder onder de naam SK Torhout.
De relatie tussen KM en SK liep in de beginjaren heel stroef. KM, dat nu in tweede nationale A actief is, groeide uit tot het uithangbord van de stad. Er wordt al van in de jeugd vrij professioneel gewerkt. Bij SK is de sfeer veel losser en familialer. Mist een spelertje eens een training, dan is dat niet erg.
Alle voetbalaccommodatie in Torhout – stadion de Velodroom, sportcentrum Benny Vansteelant en de Verloren Kost – is in handen van de stad. De twee clubs betalen huur om daarvan gebruik te maken, maar over de verdeling van de terreinen waren in het verleden weleens meningsverschillen.
Ook Kristof Audenaert, sinds 2016 burgemeester van Torhout, herinnert zich nog dat de emoties soms hoog konden oplopen. ‘Op een bepaald moment hebben we in Torhout gekozen om een eerste kunstgrasveld aan te leggen. Er waren toen onderhandelingen tussen KM en SK over waar dat veld het best zou komen. Wij hebben dan beslist dat de Velodroom de beste optie was. Dat was toen eigenlijk het ‘heiligdom’ van de KM, terwijl dat stadion uiteraard eigendom is van de stad. Dat SK mocht trainen in het stadion van KM, lag gevoelig bij KM.
‘Gelukkig is de band tussen de twee clubs nu wel goed. Voor Torhout is het heel belangrijk dat we twee goed draaiende voetbalverenigingen hebben, ook al hebben ze een andere filosofie. Voetbal is immers sport nummer één in België.’
