Over een jaar gaat het grootste voetbalfeest van start in Qatar, een klein land zonder enige voetbaltraditie of zelfs interesse. Een woordje uitleg waarom de oliestaat het WK voetbal zo belangrijk vindt.
Qatar pompt enorm veel geld in het WK, wellicht het duurste ooit. Er vloeien niet enkel gasdollars naar zeven nieuwe stadions – en de renovatie van een bestaand – maar ook naar nieuwe snelwegen, bruggen, hotels, havens en een hele nieuwe stad, Lusail. Het officiële budget voor het WK schommelt tussen 7 en 8,5 miljard euro, maar al dat schoons samen kost wellicht 173 miljard euro. Ook met de sponsoring van Barcelona en PSG, het aantrekken van knowhow, zoals die van Xavi, en het inhuren van legendes als Pelé en Maradona zaliger om de lokale jeugd tips te geven, profileert Qatar zich als voetbalnatie.
En dat voor een klein emiraat, een derde van de oppervlakte van België, met een inwonersaantal dat dat van de provincie Luxemburg amper overstijgt. Een land met weinig voetbaltraditie, waar het grote delen van het jaar te warm is om tegen een bal te trappen. Veel voetbalgekke Qatari verkiezen een trip naar de Premier League of La Liga boven de eigen competitie. Er dagen soms zo weinig fans op dat clubs migrantenwerkers inhuren om in witte gewaden voor sfeer te zorgen in de tribunes. Qatar is de eerste organisator sinds 1934 die zich nooit eerder gekwalificeerd heeft voor een WK. Waarom investeert net dat land zo gedreven in voetbal? Sport/Voetbalmagazine ging deze week op zoek naar het antwoord.
Hooliganisme en dronkenschap?
Gerd Nonneman, professor internationale betrekkingen aan de Universiteit van Georgetown in Doha, nuanceert het gebrek aan voetbaltraditie in het land waar hij al elf jaar woont. ‘Er zijn sinds de jaren 50 voetbalclubs in Qatar. De jaarlijkse beker van de emir zit tegenwoordig stampvol. En na de overwinning van Qatar in het Aziatisch kampioenschap groeit de opwinding over het WK nog meer. Al is er geen absolute eensgezindheid. Af en toe vragen stemmen zich af waarom Qatar zo’n duur WK moet organiseren. Ze vrezen dat de instroom van buitenlanders hooliganisme en dronkenschap meebrengt. Maar dat is een minderheid.’
Volgens hem hebben de investeringen in het WK twee doelen. Ten eerste werkt Qatar al sinds het begin van de jaren 90 aan naambekendheid, het op de kaart zetten van het land. ‘Vanuit de gedachte: hoe meer vrienden, hoe beter. Omdat er in de Golfregio nu eenmaal altijd bedreigingen loeren – vanuit Irak, Iran, Saudi-Arabië, enzovoort. Qatar redeneert: hoe beter ons internationale netwerk, hoe beter voor de veiligheid.’ Soft power heet dat.
Ten tweede wil Qatar met het WK nieuwe economische mogelijkheden aanboren. ‘Het land werd schatrijk met aardgas, maar beseft dat olie en gas stilaan aan belang verliezen. En dat er een meer gediversifieerde economie op de sporen moet komen. Om de kenniseconomie te stimuleren, haalt Qatar universiteiten van rond de wereld naar hier. Daarnaast wil het een hub worden voor evenementen, niet enkel in sport maar ook daarbuiten.’ Het WK voetbal past binnen beide strategieën: het betonneert de naam Qatar voor altijd in de geheugens én bewijst dat het land capabel is om een wereldevenement te organiseren.
Lees de volledige reportage over voetballand Qatar deze week in Sport/Voetbalmagazine of in onze Plus-zone.
