Advocaat Kris Luyckx over Propere Handen: ‘Veljkovic was niet dé spilfiguur in het matchfixingluik’

Volgende week spreekt de Antwerpse Kamer van Inbeschuldiging- stelling zich uit over de spijtoptantendeal in het Propere Handendossier. Ex-makelaar Dejan Veljkovic praatte de helft van de Belgische profvoetbalwereld aan de galg. ‘De KBVB heeft al máánden inzage in het dossier en doet níks’, zegt zijn advocaat Kris Luyckx.

Vijf jaar cel met uitstel, een voorwaardelijke boete van 80.000 euro en de verbeurdverklaring van het geld dat hij op illegale wijze verwierf. Dat is de straf die advocaat Kris Luyckx namens zijn cliënt Dejan Veljkovic al in 2018 overeenkwam met het federaal parket. In ruil zou de ex-makelaar substantiële, onthullende, oprechte en volledige verklaringen afleggen over het Propere Handendossier, een groot schandaal over malversaties en matchfixing in het Belgische profvoetbal. Volgende week zal voor het eerst een rechter zich uitspreken over het memorandum, zoals de spijtoptantendeal in het jargon heet. Pas na de bekrachtiging ervan krijgen de verklaringen van Veljkovic juridische waarde. Luyckx kijkt die beoordeling gerust tegemoet: ‘Na die 47 verhoren en de meer dan 200 uur dat we Veljkovic bijstonden, beschikken we over een sterk dossier.’

‘Goede deal’

Het zou opzienbarend zijn mocht de Kamer van Inbeschuldigingstelling nu geen groen licht geven. Dat lijkt haast ondenkbaar.

Kris Luyckx: ‘De KI gaat een zevental zaken nakijken. De rechters zullen dat grondig doen. Is de toezegging door de procureur proportioneel? Is er bij mijn cliënt een bereidheid tot de vergoeding van eventuele schade? Zulke zaken.’

Uw collega Paul Bekaert vindt dat de rechter in dit dossier gedegradeerd is tot lijnrechter en enkel nog kan knikken. Bekaert heeft er moeite mee dat de procureur soms de rol van rechter een beetje overneemt.

Luyckx: ‘Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Ten eerste zijn rechters ook niet onfeilbaar. Ten tweede denk ik dat je hen beter kunt inzetten bij dossiers waarover wel nog ernstige betwisting bestaat. Ik ben een groot voorstander van een onderhandelde justitie. Mensen die in het strafrecht zelf betrokken worden bij hun straf, aanvaarden die veel makkelijker.’

Stel dat de KI jullie deal toch afkeurt.

Luyckx: ‘Misschien moeten we dan met het federaal parket een aanvullend of een ander memorandum afspreken.’

U had het daarnet over mogelijke schadevergoedingen. Er zouden fikse claims kunnen komen, bijvoorbeeld van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB).

Luyckx: ‘Of van de Belgische staat. Van iedereen die denkt dat hij benadeeld is. Maar mogelijk zullen er wel wat burgerlijke partijen zijn die zelf boter op het hoofd hebben. Dan is het moeilijk om te zeggen dat Veljkovic de rekening alleen zou moeten betalen. Wij moeten nu de bereidheid tonen om ons te schikken naar schadevergoedingen die de rechtbank zal uitspreken. Maar vóór het zover is, kunnen we eerst nog zaken betwisten.’

Die schadevergoedingen zouden op financieel vlak de eerste échte straf kunnen worden voor Veljkovic. Tot nog toe komt uw cliënt goedkoop weg. U countert die opmerking telkens door te wijzen op de verbeurdverklaring van zo’n 4 miljoen euro. Maar dat is illegaal verworven geld. Dat Veljkovic dat moet afgeven, is op zich toch nog geen straf?

Luyckx: ‘Laat ons zeggen dat wij een goede deal onderhandeld hebben.’

In 2018 zei u eens dat Veljkovic 80 à 90% van zijn vermogen zou kwijtspelen als hij zijn illegaal verworven geld zou moeten afgeven. Als vier miljoen 80% is, dan heeft hij nu nog een miljoen over. Vooralsnog kan hij redelijk royaal voortleven en bijvoorbeeld u en uw medewerkers betalen.

Luyckx: ‘Buiten alle dingen die hij verkeerd deed, heeft hij ook nog wel op een normale manier zaken gedaan. En hij is profvoetballer geweest ( bij Eendracht Aalst, nvdr).’

Blonde vrouwen

Hebt u ooit getwijfeld of u deze zaak wel kon aannemen? U bent Anderlechtsupporter. Die club is bij dit dossier betrokken.

Luyckx: ‘Mijn vader was cafébaas en tapte Belle-Vue, Gueuze en Kriek. In de jaren 70 kreeg hij via de brouwer altijd kaarten om naar Anderlecht te gaan, waar Belle-Vue sponsor was. Dan mocht ik als klein ventje mee. Ik had meer dan 30 jaar een abonnement op Anderlecht.’

De vraag was: vormde uw liefde voor Anderlecht geen hinderpaal om op te treden in dit dossier?

Luyckx: ‘Het is nu niet zo dat ik ooit als advocaat voor Anderlecht heb opgetreden. En Veljkovic spaarde in zijn verklaringen geen enkele club. Dat kon hij ook niet, hij moest de volledige waarheid spreken. Als voetballiefhebber is door deze hele zaak voor mij nu wel de magie van het voetbal verdwenen.’

Komaan, u weet toch hoe de wereld draait? Als strafpleiter leest u dagelijks dossiers die bol staan van de criminele smeerlapperij. U trad een tiental jaar geleden ook op in dat andere voetbalschandaal: de omkoopzaak rond de ‘gokchinees’, Zheyun Ye.

Luyckx: ‘Van het zwarte geld en de fiscale constructies schrok ik niet. Wat me wel verbaasde, was dat trainers niet altijd hun beste elf opstelden, dat daar ook andere mechanismen speelden. Oké, ik maakte de omkoopzaak rond de gokchinees mee, maar ik dacht dat zulke dingen vooral voorkwamen bij tweederangsclubs. In dit dossier gaat het ook om heel verstandige mannen die goed hun kost verdienen. Mannen met aanzien. Zij staan heel rationeel in het leven en kunnen prima managementbeslissingen nemen. Maar steek hen een voetbal of een jonge, blonde vrouw in de handen en ze verliezen elke zin voor realiteit. In hun eigen bedrijf zou het nooit in hun hoofd opkomen om een vals contract op te maken ter waarde van 2 of 3 miljoen euro.’

Het vuur aan de schenen

Hebt u geteld hoe vaak geschreven werd dat uw cliënt was uitverteld? Iedereen, ook u, misrekende zich.

Luyckx: ‘Men heeft hem eerst heel veel zelf laten vertellen. En dan is men dat gaan aftoetsen aan de informatie die men verzameld had. Vervolgens werd Veljkovic geconfronteerd met verklaringen die niet leken te kloppen. Zo had hij verteld dat hij een bepaalde persoon twee jaar lang niet privé ontmoet had. Maar de telefoniegegevens suggereerden dat Veljkovic daarover zou gelogen hebben. Dan moesten wij aantonen dat die persoon in een buurt woonde of werkte waar Veljkovic vaak kwam. Of dat Veljkovic en die persoon zich onder dezelfde zendmast bevonden omdat ze afzonderlijk van elkaar dezelfde match bijwoonden. Met zulke zaken legden ze Veljkovic echt wel het vuur aan de schenen. Toen dat allemaal was uitgeklaard, heeft men een aantal mensen uitgenodigd om verklaringen af te leggen. Met die verklaringen is Veljkovic dan nog eens geconfronteerd.’

Eerder zei u al dat jullie ook aan de KBVB hebben aangeboden om spijtoptant te worden.

Luyckx: ‘De voetbalbond focuste op het matchfixingverhaal ( dat zich toespitste op de match KV Mechelen – Waasland-Beveren van 11 maart 2018, nvdr). Wij waren bereid om ook het financiële luik van dit dossier volledig open te gooien. Onlangs las ik in de krant dat de CEO ( Peter Bossaert, nvdr) zei dat de bond inzage heeft gekregen in het dossier. Wij hadden de bond die informatie drie jaar geleden al kunnen geven. Maar er was geen interesse, geen enkele bereidheid om de stal uit te mesten. Intussen begrijp ik waarom.’

U verklaarde eerder in Sport/Voetbalmagazine dat Veljkovic ook voor de bond fiscaalvriendelijke contracten maakte.

Luyckx: ‘Oh ja? Dan drukte ik me heel vriendelijk uit.’

Gaat het om onwettige contracten?

Luyckx: ‘Dat kan ik u nog niet bevestigen. Maar goede lezers pikken tussen de regels wel wat op en jullie hebben goede lezers.’

Bij een schandaal als dit zou de bond daadkrachtig moeten optreden. Maar als die bond zelf in nauwe schoentjes komt, ontstaat er een ernstig geloofwaardigheidsprobleem.

Luyckx: ‘De KBVB heeft al máánden inzage in het dossier. Tot op vandaag nam de bond nog geen enkel initiatief. In het matchfixingluik hebben ze niet gewacht op de strafrechtelijke afhandeling om een tuchtprocedure te voeren. Toen kon het niet snel genoeg gaan. Als het over het financiële luik gaat, kan het blijkbaar niet traag genoeg gaan.’

Als Veljkovic ook bij de KBVB spijtoptant was geworden, zou de bond minder slagkracht gehad hebben dan het federaal parket om steunbewijs te zoeken voor zijn verklaringen.

Luyckx: ‘Maar mijn cliënt had wel wat documentatie om een en ander te bewijzen. En de vereisten qua bewijswaardering liggen in het tuchtrecht een stuk lager dan in het strafrecht.’

Moeilijke horde

Had Veljkovic ten opzichte van de bond mógen praten? In de tuchtprocedure rond het matchfixingluik zei u dat u van het federaal parket niet mocht praten door het spijtoptantenstatuut.

Luyckx: ‘We zouden eerst het fiat moeten gekregen hebben van het federaal parket. Maar het parket zou daar niet weigerachtig tegenover gestaan hebben. In de tuchtprocedure lag het anders. Omdat de verklaringen van mijn cliënt nog geen juridische waarde hebben, was het heel moeilijk om ze te gebruiken in die procedure. Dan zouden ze ook meegedeeld zijn aan de andere partijen in die procedure, terwijl die nog moesten ondervraagd worden.’

De tuchtprocedure liep eerst bij de Geschillencommissie Hoger Beroep (GHB) van de KBVB en in beroep bij het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (BAS). U was aanvankelijk niet van plan om naar de GHB te gaan. U zei dat dat iets was voor bondsleden en dat uw cliënt als makelaar geen lid was. ‘Deze uitnodiging is niet meer waard dan die van een lokale vissersclub’, schamperde u. Nochtans had uw cliënt een document ondertekend waarin hij ermee akkoord ging om de reglementen en statuten van de bond na te leven.

Luyckx: ‘Mijn cliënt móést dat tekenen, anders kon hij niet werken. Een clausule waarover je niet kunt negotiëren, kan als nietig beschouwd worden. En er stond in het toenmalige reglement dat zo’n tuchtprocedure er enkel was voor de verbonden leden. Het probleem was dat het reglement op verschillende punten ambigu was.’

Uiteindelijk daagde u toch op bij de GHB. U zei dat u eens wilde zien wat men zou aanvangen met de 35 stukken uit het strafdossier die het federaal parket had bezorgd aan het bondsparket. Uw collega’s hadden veel kritiek op die overdracht. Zij konden niet verifiëren of de selectie evenwichtig gemaakt was, à charge én à décharge.

Luyckx: ‘Als jurist vond ik dat ook een moeilijke horde. Je hebt maar een stuk van een puzzel.’

U kent het ganse dossier. Hadden in die overdracht bij wijze van spreken ook nog stukken 36 en 37 kunnen of moeten zitten?

Luyckx: ‘Zeker. Sommige elementen waren er op het moment van de overdracht simpelweg nog niet. Misschien zijn sommige mensen niet betrokken bij die tuchtprocedure terwijl ze dat wel hadden kunnen zijn. In ieder geval had het verhaal veel genuanceerder kunnen zijn. Veljkovic was in dat luik rond KV Mechelen – Waasland-Beveren niet dé spilfiguur.’

Dus de rol van Mechelse bestuurders was groter dan tot nu wordt aangenomen?

Luyckx: ‘Dat zegt u.’

De hond en de hand

U wekt de indruk dat de KBVB met zijn tuchtprocedure beter had gewacht op de strafrechtelijke procedure.

Luyckx: ‘Dat zou ik misschien toch wel gedaan hebben.’

Dan moet je misschien wel 6 of 7 jaar wachten. Tegen dan zitten er bij die clubs amper nog mensen die betrokken waren bij eventuele strafbare feiten.

Luyckx: ‘Maar met het financiële luik wacht de bond wel. De malversaties die bloot zullen komen te liggen, zijn minder tastbaar, maar ze zijn véél groter. Het is pure concurrentievervalsing. Clubs die zulke praktijken gebruikten, hadden gewoon niet genoeg centen om op een bepaald niveau mee te draaien. Als een fraude van een dergelijke envergure zou ontdekt zijn in pakweg de bouwsector, zouden die firma’s dichtgelegd worden. In de voetballerij gebeurt dat niet. De KBVB doet níks.’

Een manier om in te grijpen bij bijvoorbeeld witwassen is: clubs een licentie ontzeggen. De KBVB kan stellen dat die clubs dan eerst definitief veroordeeld moeten zijn. Daarover staan bepalingen in de licentievoorwaarden.

Luyckx: ‘Clubs die een licentiedossier indienen, moeten met een handtekening bevestigen dat hun dossier waarachtig is. Straks zal aangetoond worden dat veel clubs een zwarte boekhouding hadden. Dus kun je afleiden dat die clubs in het verleden op een onterechte manier hun licentie verkregen. De tools zijn er. Maar de KBVB is een vereniging van voetbalclubs. De vraag is of de hond de hand wil bijten die hem voedert.’

Het BAS strafte KV Mechelen voor póging tot matchfixing. Waasland-Beveren kreeg van ex-bondsprocureur Kris Wagner een vrijgeleide. Nochtans zeiden Beverse bestuurders daags na de verdachte match dat ze misschien beter voluit waren gegaan. Dat kwam in de tuchtprocedure amper ter sprake. En het niet-spelen van Rudy Camacho, een ex-sterkhouder van Waasland-Beveren, werd niet tot op het bot onderzocht.

Luyckx: ‘Dat zijn niet de enige zaken in de tuchtprocedure waar ik vragen bij had. Wat daar allemaal gebeurd is, had heel weinig te maken met ernstige rechtspraak. De correctionele rechter zal een uitgebreider dossier krijgen. Die kan het openbaar ministerie ook vragen om nog bijkomende onderzoeksdaden te stellen. En – heel belangrijk – de correctionele rechter kan nog onderzoek voeren op de zitting. Daar kan de rechter mensen nog eens ondervragen. In de zaak rond de gokchinees deed de raadsheer dat zéér grondig.’

Het BAS legde uw cliënt een schorsing van tien jaar op. U trok naar de rechtbank om die aan te vechten. Zo wekt u de indruk dat Veljkovic weer makelaar wil worden.

Luyckx: ‘Hier in België is Veljkovic verbrand, denk ik. Maar als je ziet welke sanctie hij voor dat matchfixingluik kreeg in verhouding tot andere mensen die erbij betrokken waren, dan is die tien jaar totaal aberrant.’

Maar waarom betwist u bij de rechter die schorsing als Veljkovic hier toch verbrand is? Of hij dan 5, 7 of 10 jaar kreeg, maakt dan toch niet uit?

Luyckx: ‘Omdat we ons niet ten volle konden verdedigen. Dat is een principiële juridische reden.’

Straf dat uw cliënt ook wil betalen om te procederen om principiële redenen.

Luyckx: ‘Veljkovic zei: ‘Doe wat nodig is.”

Recht naar Antwerpen?

Wat het totaaldossier betreft: gaan we naar een monsterproces?

Luyckx: ‘Ik denk dat toch meerdere tientallen mensen zullen betrokken worden.’

Over x aantal jaar.

Luyckx: ‘Dat denk ik niet. Ik denk dat het volgend jaar al zal uitgesproken worden.’

Wat zegt u nu?

Luyckx: ‘Men heeft bij dit onderzoek altijd in het achterhoofd gehouden dat er mogelijk mensen betrokken zijn die voorrang van rechtsmacht hebben, mensen die magistraat of plaatsvervangend rechter zijn ( oud-bondsvoorzitter François De Keersmaecker is plaatsvervangend raadsheer en al ondervraagd in dit dossier, nvdr). In dat geval moet men het dossier meteen een niveau hoger tillen en is er geen beroepsmogelijkheid. Zo verlies je een aanleg, dat spaart veel tijd. Deze zaak zal dus hoogstwaarschijnlijk nooit in Tongeren behandeld worden, maar meteen op het hof van beroep in Antwerpen.’

Maar laat ons gezien de geschiedenis van dit dossier misschien enig voorbehoud maken bij timingvoorspellingen?

Luyckx: ( lacht) ‘Juist. Het hangt ook af van welke vragen en desiderata betrokkenen nog zullen opwerpen. Ik kan mij voorstellen dat er wel wat advocaten zijn die denken: wij zijn nog niet aan zet geweest, nu is het aan ons.’