Waarom ook voetballers beter worden van mediteren

Europees marathonkampioen Koen Naert verklaarde onlangs in Sport/Voetbalmagazine dat hij al zes jaar lang elke dag mediteert en daar alleen maar beter van is geworden. Paul Nieuwdorp legt uit waarom transcendente meditatie de prestaties van sporters bevordert.

Koen is zes jaar geleden bij ons gekomen omdat hij op zoek was. Hij zei: ‘Ik recupereer te traag.’ Na een training was hij echt out. Kapot. Ik vertelde hem toen dat transcendente meditatie (TM) hem daar veel bij zou kunnen helpen. Daar bleek hij niet ongevoelig voor. Hij is er direct mee begonnen en binnen de kortste keren belde hij mij op: ‘Wa is da jong?! Ik voel mij zo goed na een training.’ Het werkte dus enorm goed voor hem. Hij is natuurlijk ook iemand die zoiets dan professioneel aanpakt, zoals al het andere dat hij dagelijks voor zijn sport doet. En dus werd alles snel merkbaar in zijn prestaties. Eén jaar later werd hij Belgisch kampioen veldlopen. Voor hem was dat als de kers op de taart.

Moeiteloos en effectief

TM is een puur mentale techniek en de kracht van een techniek is: als je hem correct toepast, werkt hij meteen. Ik bedoel: als ik een lichtschakelaar aanklik, brandt de lamp. Dat volstaat om het licht aan te steken, daarvoor hoef ik niets van elektriciteit af te weten. Zo is het ook met transcendente meditatie.

En er is nog meer goed nieuws: in anderhalf uur kan iedereen die techniek aanleren. TM werkt op basis van het functioneren van de hersenen, die zoals geweten heel je systeem aansturen: je geest-lichaamcoördinatie, je emotionele intelligentie, je intuïtie, je creativiteit enzovoort. Door de TM-techniek dagelijks te oefenen, gaan je hersenen maximaal gecoördineerd werken. Met andere woorden: de hersencoherentie neemt toe. Als alle onderdelen met elk hun functies maximaal samenwerken, ga je vanzelf beter presteren.

Het grote voordeel van deze techniek is dat het werkt zoals de natuur werkt: eenvoudig en moeiteloos. Er wordt gebruik gemaakt van een klank, een trillingsfrequentie die direct effect sorteert op je hersenen: alfa 1-hersengolven, trillingen met een frequentie van 8 tot 10 Herz (trillingen per seconde). Het kenmerk van die alfa 1-golven is dat ze je in een alerte rusttoestand brengen: je geest wordt maximaal alert en helder en je lichaam komt in een diepe rust. Die diepe rust doet je recupereren en uitrusten en die alerte geest leidt je naar een maximale prestatie. De geest-lichaamcoördinatie stijgt naar een piekniveau. Dat is allemaal perfect meetbaar. Het Brain Research Institute in de VS doet daar al rum tien jaar wetenschappelijk onderzoek naar en de resultaten zijn echt spectaculair.

Die alfa 1-hersengolven kun je meten in de prefrontale cortex, de CEO van ons brein, het hersendeel dat bepaalt hoe je in de wereld actief bent. Door de TM-techniek worden ook alle andere hersengolven naar een hoger niveau van functioneren getrokken.

Het best doe je TM twee keer per dag gedurende 20 minuten. Je dient het te integreren in je dagelijks leven. Het is de regelmaat die maakt dat het systeem werkt en het zich in je dagelijks leven integreert. Vermoeidheid en spanning worden als het ware weggewassen, je wordt rustiger en je energie neemt toe. Na een periode van beoefening blijft de maximale hersencoherentie behouden terwijl je actief bent, dus blijf je voortdurend in de alerte rusttoestand die je toelaat om optimaal te presteren. TM werkt cumulatief: als je het blijft doen, voel je dat je almaar meer die innerlijke coherentie krijgt en die alertheid en die rust blijft voeden. Het is een ervaringstechniek: je leert het en je ervaart het.

Gekend in topsport

Topsporters die mediteren, het is allesbehalve nieuw. In de NBA gebeurt het al heel lang en wordt er heel open over gecommuniceerd, net als in het tennis trouwens. Het is bekend dat onder meer Martina Navratilova, Billie Jean King en Arthur Ashe het al deden en dat nu ook Novak Djokovic het doet. In de jaren vijftig al was er Roger Bannister, Europees kampioen op de 1500 meter en de eerste atleet die op de mijl onder de vier minuten liep. In het cricket is er de Australische topspeler Shane Watson geweest, in het American Football is er nu de superster Tom Brady die daar openlijk over praat. In het voetbal is het blijkbaar nog niet zo gebruikelijk en heerst er ook minder openheid over. Al konden we wel al lezen dat Thomas Tuchel bij Borussia Dortmund met een meditatiecoach werkte. In elk geval komt het voor elke sport op hetzelfde neer: geest-lichaamcoördinatie. Voor een sporter is dat de essentie.

Waar gaat het in voetbal om? In voetbal gaat het om het leveren van een individuele prestatie in een omgeving van een collectieve prestatie binnen een strategie. Dat vergt drie keer hetzelfde: je moet alert zijn om jezelf in een maximale prestatie te brengen en perfect in te spelen op elkaar volgens de strategie. Dat gaat drie keer om coördinatie en drie keer vraagt dat een optimale geest-lichaamcoördinatie.

Hoe krijg je die elf spelers met elk hun kwaliteiten en taken op één lijn? Hoe ga je dat allemaal integreren? Het heeft met de alertheid van de geest en de kwaliteit van de waarneming te maken. Die werkt doorheen de zintuigen. Het gaat om gewaarzijn. Dat vraagt om maximale openheid, 360 graden bewustzijn. Zoniet krijg je het verschijnsel van de tunnelvisie bij stress: je neemt maar een deel van de situatie waar en neemt dus ook maar een deel van de info op waarop je je beslissing en actie moet baseren.

Voetbal is een heel complex gebeuren. Dat betekent dat je hersenen die complexiteit moeten aankunnen. Met je intellect lukt dat niet, omdat je intellect de totaliteit niet kan vatten. Je kunt zeldzame spelers aanwerven die die complexiteit aankunnen, maar die kosten heel veel miljoenen. Het alternatief is die capaciteit ontwikkelen en daar is TM uitermate geschikt voor. Als je hersenen coherent worden, gaan die op een andere manier met tijd, ruimte en taken om en kunnen ze die complexiteit wel aan. Om je een idee te geven: de gemiddelde Belg haalt een hersencoherentie van 35 procent, terwijl je tijdens TM naar 90 en 100 procent gaat. Door oefening kun je dat niveau dus in het dagelijks leven behouden.

Ik garandeer: als je daar als voetbalploeg mee begint, zal je versteld staan van het rendement dat het je oplevert. Doe het allemaal samen gedurende 20 minuten, open daarna je ogen en je voelt meteen de collectiviteit. Zo creëer je een team dat verbonden is in het hart. Door de TM-techniek verander en verbind je een speler en een team van binnenuit, fysiek, mentaal en collectief.