Niet zo lang geleden geraakte Serge Gnabry niet in de ploeg bij laagvlieger West Brom. Nu trapte hij Bayern naar de finale van de Champions League. Maak kennis met de man die volgend jaar ook Duitsland naar de Europese titel moet leiden.
Dit stuk verscheen op 15 mei 2020 op Sportmagazine.be
Serge Gnabry (24) heeft nog nooit gescoord in de Champions League wanneer hij in oktober 2019 met Bayern München het Tottenham Hotspur Stadium betreedt.
Maar dan kwakt de hele ketchupfles ineens leeg. In de tweede helft maakt Gnabry fricassee van de Spurs. 53e minuut: hij ontwijkt behendig een tackle van Aurier, kapt Alderweireld uit en poeiert de bal in het hoekje. 55e minuut: hij schuift een slimme pasje in één tijd tegen de paal binnen. 83e minuut: in de diepte gestoken laat hij Vertonghen kennismaken met zijn zolen en hij werkt aan kruissnelheid beheerst af. 88e minuut: een droge pegel vanop de rand van de 16. Vertonghen en co verlaten het veld met een 2-7 om de oren. Getekend: Serge Gnabry.
In de studio van Sky Sports valt Tony Pulis net niet van zijn stoel van verbazing. ‘We kregen hem nooit volledig fit’, zegt de analist, die Gnabry bij West Bromwich Albion een halfjaar traint. ‘Zelfs bij de beloften moesten we hem vervangen.’
De metamorfose schetst de klik die Gnabry vier jaar geleden maakte na de mislukte tijd bij West Brom. In plaats van zich, zoals zoveel gewezen toptalenten, tevreden te stellen met een lager niveau, gaat hij aan de slag met zijn minpunten, vooral zijn fysieke paraatheid.
De culminatie van dat proces volgt op die regenachtige avond in het noorden van Londen, met Gnabry’s goals als staalkaart van ’s mans uiteenlopende kwaliteiten. In tegenstelling tot mindere goden op de flank, die een goed trucje tot in den treure herhalen, beschikt Gnabry over een hele kist gereedschap om defensies te ontmantelen.
Niet enkel is hij bliksemsnel, tweevoetig en een kei in één-tegen-éénsituaties, maar hij timet zijn acties ook als het betere Zwitsers uurwerk. Bovenal bezit hij een royale portie voetbalintelligentie die hem toelaat in te schatten wanneer hij welke schroevendraaier uit zijn gereedschapskist dient te halen.
Usain Bolt
Na de wedstrijd tweet Gnabry: ‘Noord-Londen is ROOD!’ Een verwijzing naar de clubkleuren van Bayern, maar ook een knipoog naar de club waar het voor hem bijna tien jaar eerder allemaal begint. In 2010 is Arsenalscout Peter Clark na tien minuten overtuigd van het intergalactische talent van een jong knaapje uit Stuttgart.
Papa Jean-Hermann, een Ivoriaan die de liefde vond in Duitsland toen hij er op taalcursus kwam, steunt de sportieve aspiraties van zoonlief. In de atletiek verliest de kleine Serge geen enkele race en spiegelt hij zich aan Usain Bolt, maar finaal kiest hij toch voor de bal.
Bij de jeugd van VfB speelt hij alles aan flarden. Bayern klopt op de deur wanneer hij tien is, maar zijn vader blokkeert de overgang. Vijf jaar later ligt papa niet dwars wanneer Arsène Wenger, immer tuk op jong talent, de flankspeler naar Arsenal lokt. Vanwege UEFA-reguleringen meldt Gnabry zich pas een jaar later, in 2011, op z’n 16e in Londen aan.
In oktober 2012 gunt Wenger Gnabry zijn eerste minuten in de Premier League. Op 17 jaar en 98 dagen is hij, na Jack Wilshere, de op één na groenste competitiedebutant ooit bij de Gunners. Wenger heeft een boon voor Gnabry en geeft hem sporadisch minuten, waarin hij genoeg kwaliteiten toont om een nominatie voor de Golden Boy Award te waarborgen.
Maar de concurrentie bij Arsenal is niet min. Gnabry demonstreert weliswaar flitsen van zijn talent, maar lijkt de potige Premier League vooralsnog fysiek niet aan te kunnen. In 2014 en 2015 zit hij meer dan een jaar langs de kant met een zeurende knieblessure.
Wenger stuurt hem op bootcamp naar West Brom. De Fransman hoopt wellicht dat zijn Duitse koorknaap – als kind zingt Gnabry in de protestante kerk – onder Tony Pulis wat haar op de tanden kweekt. Pulis is een trainer van de oude stempel, die houdt van mannen met baarden die ballen plomp naar voren pompen. De fragiele en virtuoze Gnabry loopt verloren in die spijkerharde aanpak.
In de Premier League komt hij slechts één keer in actie voor West Brom, twaalf minuten als invaller. ‘Serge kwam naar hier om te spelen, maar hij haalt het niveau daarvoor niet’, stelt Pulis scherp. ‘Hij komt uit het jeugdvoetbal en speelde nog niet veel competitief voetbal. Bereidt jeugdvoetbal spelers daar echt voor? We hebben het hier wel over de Premier League, hé.’ Halverwege het seizoen keert Gnabry met de staart tussen de benen terug naar Londen.
Beierse manipulatie
De wederopstanding begint niet aan de Theems, wel in ‘Januaririvier’. Alias Rio de Janeiro. Met dank aan Horst Hrubesch, het Germaanse kopbalmonster dat Jean-Marie Pfaff nog nachtmerries bezorgt over zijn winnende doelpunt in de EK-finale van 1980. In 2016 coacht Hrubesch de Duitse olympische voetbalploeg en hij is vastbesloten Gnabry mee te nemen naar de Spelen in Brazilië, ondanks diens gebrek aan speeltijd.
Gnabry scoort zes keer en kraakt met Duitsland pas in de finale tegen het thuisland. ‘Het irriteert me dat hij nooit genoeg vertrouwen heeft gekregen van zijn club’, zegt Hrubesch. ‘Je ziet welk niveau hij kan halen. Hopelijk geraakt hij nu in het team.’
‘Het irriteert me dat hij nooit genoeg vertrouwen heeft gekregen van zijn club.’
Zover komt het niet. Gnabry wil weg. Om op z’n 21e eindelijk te spelen. Ploegmaats Per Mertesacker en Mesut Özil raden hem Werder Bremen aan, waar ze beiden hun doorbraak kenden. Wenger zwaait nog met een nieuw contract, maar het baat niet: Gnabry trekt voor vijf miljoen euro richting heimat.
Een hardnekkig gerucht wil dat Bayern dan al op een transfer aast. Voorzitter Karl-Heinz Rummenigge zou tijdens de match tegen Fiji zo onder de indruk geweest zijn van Gnabry dat hij meteen naar technisch directeur Michael Reschke belde, met de dwingende boodschap: halen! Uiteindelijk beseffen de heren dat een tussenstop bij een bescheiden ploeg de vraagprijs van Arsenal zal drukken.
‘Achter de schermen manipuleerde Bayern de boel’, beweert Wenger later. Zowel Gnabry, Werder als Bayern bestempelen de roddel als een indianenverhaal, maar feit blijft wel dat de winger een jaar later al op weg is naar Beieren. Voor acht miljoen euro, een schijntje. Maar we lopen vooruit op de feiten.
Bij Werder Bremen gaat het opeens heel snel. Begint Gnabry het seizoen nog als tweede keuze op links, dan knokt hij zich na een blessure van Florian Kainz in de ploeg. Tegen dat de bladeren gevallen zijn, heeft hij al tien keer raak getroffen. Gnabry schaaft na elke training aan zijn mindere rechter en dat labeur loont.
Na lobbywerk van Mertesacker en Özil roept Joachim Löw Gnabry op voor die Mannschaft. In november 2016 scoort hij meteen drie keer tegen San Marino, de eerste Duitser die zijn debuut opluistert met drie doelpunten sinds Dieter Müller in de halve finale van het EK 1976.
Dit keer drukt Bayern door: 12 jaar na het eerste gesnuffel verhuist Gnabry naar München. Al draait hij nog een seizoen proef bij Hoffenheim, een uitleenbeurt die veel logischer is dan die aan West Brom. Julian Nagelsmann zet hem op verschillende posities in, op het middenveld of als spits, maar ook als vleugelverdediger. Zo kweekt Gnabry volume en werklust, twee eigenschappen die hem bij Bayern van pas zullen komen.
Volwassen
Hij arriveert bij een Bayern in transitie. Robben en Ribéry beginnen aan hun laatste seizoen en de nieuwe trainer, Niko Kovac, sleutelt aan een nieuw systeem. Vanaf november komt Gnabry vast in de ploeg. Het seizoen loopt stroef, de oude knoken van Robben en Ribéry rammelen, maar Gnabry blijkt een verademing.
Hij dribbelt, trapt met links en rechts en laat zich uitzakken om ruimte te creëren voor zichzelf en anderen. Met zijn snelheid snijdt hij door een verdediging als een mes door boter. En niet van die harde echte hoeveboter die recht uit de koelkast komt, eerder een pak margarine dat te lang in de zon lag.
Wanneer Bayern zich op de slotspeeldag alsnog tot Meister kroont, staat niet de naam van topschutter Lewandowski op de stembiljetten als man van het seizoen, wel die van Gnabry. Met hem in de basis behaalt Bayern gemiddeld 2,6 punten per match, scoort het 2,8 goals en krijgt het er 0,8 tegen. Zonder hem valt dat gemiddelde terug naar 1,8 punten, 2,3 gescoorde en 1,2 geïncasseerde goals.
Na het afzwaaien van Robbéry en het ontslag van Kovac, gaat het Gnabry nog meer voor de wind. Hansi Flick, trainer ad interim, brengt meer zwier in het elftal en zet Gnabry op rechts. Soms snijdt hij naar binnen om à la Robben af te werken, maar hij gaat even vlot buitenom voor de voorzet op Lewandowski.
Vooral het samenspel met Joshua Kimmich, die hij kent van de jeugd van Stuttgart, verloopt vlot. Zelfs geblinddoekt vinden de twee elkaar. De haarscherpe passes van Kimmich zijn munitie voor de vlugge voeten van Gnabry, die als een hordeloper voorbij tegenstanders rent. ‘Hij is snel, kan dribbelen en scoren’, looft Rummenigge. ‘Serge is bij Bayern volwassen geworden.’
13 matchen, 13 goals
Daar hoopt Joachim Löw van te profiteren. Net als Bayern staat de Duitse nationale ploeg in de steigers. Na een dramatisch WK – eruit in de groepsronde – zei Löw oudjes als Hummels en Müller de wacht aan. Özil stopte zelf. Van de wereldkampioenen van 2014 blijven enkel Neuer en Kroos over.
In het begin is er kritiek. Na een 1-1 tegen Servië schrijft Die Zeit: ‘Löw verving oud door jong en wat kreeg hij? Typisch jeugdvoetbal. Het was wild, vol fouten maar aanvallend ook vol plezier.’ Toch lijkt de koerswijziging de juiste. Handige spelers als Havertz, Brandt, Werner, Kimmich en – wanneer hij terugkeert – Sané injecteren die Mannschaft met een shot frivoliteit en dynamiek.
Waarden die ook Gnabry op het lijf geschreven zijn. Na de blitzstart tegen San Marino scoort hij negen keer in z’n eerste tien interlands, een verbetering van het record van Miroslav Klose. Nu staat hij op 13 goals in 13 matchen. En ja, daar zitten goedkope rozen tegen San Marino, Noord-Ierland en Estland tussen, maar evengoed draait hij tegen Nederland weg van Virgil van Dijk om vanop 20 meter binnen te knallen. Löw wil van Gnabry het speerpunt van het nieuwe, sexy Duitsland maken. ‘Hij speelt bij mij altijd’, laat de bondscoach zich ontvallen.
In de match tegen Tottenham toont Gnabry dat hij klaar is voor die rol. Elk van z’n doelpunten fêteert hij door in een denkbeeldig potje te roeren. Een viering waarvoor hij zich liet inspireren door James Harden, de bebaarde shooting-guard van de Houston Rockets. En die zijn eigen staat van genade symboliseert, want ook Gnabry nadert stilaan zijn kookpunt.
Op z’n 24e is hij de talisman van Bayern München en een van de pilaren waarop een vernieuwd Duitsland steunt. Volgend jaar, op het uitgestelde EK, hoopt hij het hoofdgerecht te serveren.
Tom Peeters
Modebewuste veganist en lichtend voorbeeld
Naast het veld werpt Serge Gnabry zich op als een doodgewone nieuwerwetse jongen die van basketbal, hiphopmuziek en mode houdt. Hij dweept met de LA Lakers en LeBron James, rappers als A$AP Rocky en Skepta en draagt weleens een roze sjaaltje, een gouden ketting of dreadlockvlechtjes.
‘Ik zie er graag goed uit als ik de deur uitstap’, zegt hij over zijn modebewuste imago. Volgens zijn vader Jean-Hermann blijft zijn zoon 100 procent zichzelf. ‘Als je Serge ontmoet, zou je niet vermoeden dat hij een topvoetballer van Bayern is. Dat maakt me trots, dat hij geen snob is maar een gewoon mens.’
Ter verbetering van zijn prestaties bekeert hij zich tot het veganisme, ‘al eet ik soms vlees.’ Daarover grapt voormalig Bayernvoorzitter Uli Hoeness, zoon van een beenhouwer en zelf eigenaar van een braadworstfabriek, dat Gnabry’s dieet van linzen en erwten nefast kan zijn voor zijn onderneming. Gezien de sterke opmars van de flankspeler ligt Hoeness er wellicht niet wakker van.
Gnabry wil een rolmodel zijn. Niet enkel op de groene mat. ‘Je hebt een stem waarnaar jongeren luisteren, dus moet je een voorbeeld stellen’, verklaart hij. Geen loze woorden, want hij tekende in op Common Goal. Een procent van zijn loon gaat naar StreetFootballWorld, dat overal ter wereld voetbal gebruikt om het leven van de zwaksten te verbeteren. ‘Mijn vader was de belangrijkste persoon in mijn carrière. Hij coachte en steunde me van jonge leeftijd. Er zijn veel talenten, maar velen missen die steun’, verklaart hij zijn motivatie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier