De eerste Nations League loopt op zijn einde, met voor de Belgen deze week nog kwalificatiewedstrijden tegen IJsland en Zwitserland. Inzet: groepswinst en plaatsing voor de halve finale begin juni in – wellicht – Portugal.
Deze week eindigt de eerste fase van de eerste Nations League, een nieuw toernooi dat de UEFA om de twee jaar wil organiseren in de maanden na een EK of WK. Na het afronden van de groepswedstrijden krijgt de Nations League nog twee keer een vervolg. Van 5 tot 9 juni 2019 wordt de finale afgewerkt onder de groepswinnaars uit Divisie A. Wie dat minitoernooi met rechtstreekse uitschakeling wint, mag zich de eerste laureaat noemen. Van 26 tot 31 maart 2020 krijgen we nog een tweede vervolg. Dan herkansen zij die zich niet voor het EK 2020 wisten te plaatsen ook in een minitoernooi. (zie kader).
Wat heeft de Nations League voor bonus opgeleverd? Eén: voor goed presterende landen wat extra geld. Wie in Divisie A zijn groep wint, krijgt 2,25 miljoen euro. De groepswinnaars in Divisie B krijgen 1,5 miljoen euro, in Divisie C 1,25 miljoen euro, in Divisie D 750.000 euro. Met bonussen en solidariteitsbijdragen kunnen landen dat bedrag nog optrekken. De winnaars in Divisie A krijgen komende zomer nog flink wat geld tijdens de finale. Wie die wint, ontvangt 6 miljoen euro, de verliezende finalist krijgt 4,5 miljoen, een derde plaats is goed voor 3,5 miljoen en een laatste plaats is nog steeds 2,5 miljoen waard.
Wat heeft de Nations League sportief opgeleverd? Meer competitieve wedstrijden, want goed presteren levert niet alleen meer geld op, er staat ook een promotie (of degradatie in A, B en C) op het spel. En een ranking. Begin december wordt in Dublin geloot voor de kwalificaties van het EK en de ranking voor de potindeling wordt opgemaakt op basis van prestaties in de Nations League.
Die prestatiedruk leidde dit seizoen al tot een ontslag. Op 25 oktober zette de Griekse voetbalbond Michael Skibbe op straat. Die werd aangesteld in 2015, nadat Griekenland het EK miste. Het land werd in de play-offs voor deelname aan het WK in 2018 uitgeschakeld door de latere finalist Kroatië, maar omdat iedereen tevreden was over zijn werk, mocht hij een contractverlenging tot 2020 tekenen. Slechte prestaties in League C (twee keer winst, twee keer verlies) kostten hem de kop.
Meer prestatiedruk, meer leuke topwedstrijden ook. In plaats van elkaar twee jaar lang te vermijden – tenzij in oefenwedstrijden, die één helft het aankijken waard zijn en een helft niet door een resem vervangingen – kijken de toplanden elkaar geregeld in de ogen. We kregen al twee duels Frankrijk-Duitsland en Engeland-Spanje, deze week gaat Italië-Portugal om mogelijke groepswinst, net als Kroatië-Spanje.
Bekende gezichten
Net dat is echter een doorn in het oog van de clubcoaches. In de maanden na een groot toernooi krijgen zij niet-uitgeruste spelers (korte vakantie) ter beschikking. Onder meer Real Madrid wijt de zwakke prestaties dit najaar aan een post-WK-trauma. Door zo kort na het toernooi al een nieuwe uitdaging met inzet te lanceren onder landen die op basis van hun ranking elkaar waard zijn, geef je spelers nog minder rust. Andere jaren was er nu een mengeling van oefen- en kwalificatiewedstrijden tegen soms zwakke broertjes, waarvoor spelers van topploegen al eens makkelijker forfait konden geven. Nu kan dat niet.
Het was Jürgen Klopp (Liverpool) die op 19 oktober als eerste topcoach kritiek gaf op de formule. ‘Die competitie is er te veel aan. Je ziet topbokser Anthony Joshua toch ook niet om de week boksen. Alleen in voetbal moet het altijd gaan om winnen, promotie, degradatie, … Ik hou van competitie, maar soms moet iemand een stap terugzetten en zeggen: ‘Wacht, wacht, wacht, het gaat hier om mensen.” Klopp zegt voor het principe van een Nations League te zijn, alleen… niet in voetbal. ‘Er is geen ruimte voor.’
De kritiek van Klopp werd gepareerd door Joachim Löw, zijn landgenoot-bondscoach. Die zei dat trainers nooit graag hebben dat hun spelers anderhalve week verdwijnen, daar had de Nations League op zich niks mee te maken. Löw werd bij Duitsland wel met een ander mogelijk nadeel van deze competitie geconfronteerd: de drang naar resultaten lijkt een rem te leggen op het verversen van een kern. Na een teleurstellend WK moest het anders voor de Duitsers, maar analisten zagen hoe Löw zijn Weltmeisters van 2014 trouw bleef en de verjonging afremde. De Müllers, Neuers, Hummels en andere oude knarren bleven doorgaan en tekortschieten. Pas nadat bij Oranje met 3-0 werd verloren en de degradatie wenkte, gooide Löw het roer om. In de uitmatch tegen wereldkampioen Frankrijk stonden de jongeren plots allemaal in de basis: Leroy Sané, Thilo Kehrer, Serge Gnabry, Niklas Süle, allemaal 22 of 23. Ook Nico Schulz (al 25) kreeg een kans.
Hetzelfde zie je bij Frankrijk. Toen Didier Deschamps vorige week donderdag zijn selectie voorstelde, zaten daar 19 van de 23 ‘Russen’ bij. De anderen waren out met blessure. Dat was de voorbije twee keer ook al zo. Talent genoeg in Frankrijk, maar Deschamps vernieuwt niet, ook al vielen bij de vorm van Steve Mandanda, Benjamin Pavard, Djibril Sidibé, Florian Thauvin en Adil Rami veel vragen te stellen. La logique du groupe, zo noemt de coach het. Hij geeft toe dat ze in hun ploeg met een vormcrisis zitten, maar ‘die een of twee maanden dat zoiets duurt gaat mijn mening over een speler niet veranderen’.
Nu is de Franse kern gemiddeld nog jong, Deschamps moet niet zoals Löw verversen, maar het is een vaststelling: de Nations League verlamt vernieuwing. Het viel ook Vincent Duluc, voetbalcommentator van L’Equipe, op. Hij tweette donderdag: ‘We zitten duidelijk in een fase waar concurrentie niet bestaat bij de Franse nationale ploeg. Het heeft geen zin om te vlammen bij je club als de Franse wereldkampioen, zelfs al staat hij aan de kant, niet geblesseerd is.’
Dezelfde discussie leeft in Spanje. Toen Luis Enrique vorige week zijn selectie bekendmaakte, was hét thema: de terugkeer van Jordi Alba (29). Op zich legitiem, Alba is de beste in Spanje op die positie en Enrique, na het WK bondscoach geworden, had hem al twee keer genegeerd (volgens boze tongen omdat ze in zijn periode als coach van Barcelona met elkaar in aanvaring kwamen), maar toch ook hier de vaststelling: in tijden van nood rekent elke coach op zijn ervaren mensen. En dus blijft ook de fel bekritiseerde Sergio Ramos de centrale figuur achterin.
Bij de Rode Duivels is het hetzelfde verhaal. In oefenwedstrijden zagen we wat nieuwe gezichten, maar voor de opdrachten in de Nations League viel Roberto Martínez terug op familiar faces, zoals hij dat noemt. Zelfs bij de invallers geen namen die we ook al niet in Rusland zagen. Hij vindt dat normaal, zei hij vrijdag bij de bekendmaking van zijn kern voor de opdrachten deze week. ‘Gezien de korte periode is het moeilijk om nieuwe spelers te brengen. Dat kan vanaf maart.’ De Nations League noemt hij in een eerste evaluatie ‘een succes’, een extra kans om in wedstrijden met inzet te strijden voor silverware onder de twaalf beste landen. De kritiek van clubcoaches snapt hij, er zal altijd spanning zitten op hun relatie met de nationale ploeg. Martínez: ‘En wat de doorstroming betreft, zie ik het gevaar niet. Het is veel moeilijker om een speler correct te beoordelen in een vriendschappelijke wedstrijd.’
Europees vangnet
Er staan deze week in de Nations League ook tickets voor het EK 2020 op het spel. De kwalificaties voor EURO 2020 beginnen in maart 2019, met verder nog duels in juni, september, oktober en november. De loting gebeurt op 2 december in Dublin, debutant hier is Kosovo, al wel bezig in de Nations League. Voor het eerst is niemand rechtstreeks geplaatst (er is ook geen gastland). De nummers één en twee van elke groep gaan rechtstreeks naar het EK.
Vier plaatsen blijven over, en hier is de Nations League van belang. Wie zich deze week kroont tot groepswinnaar, komt in aanmerking voor play-offs in maart 2020, elke Divisie (A, B, C én D) krijgt een deelnemer op het EK. Op basis van de resultaten in de groepsfase worden de vier winnaars per League gerangschikt. De halve finales gaan tussen de nummers 1 en 4 en 2-3. De winnaars van dat duel vechten eind maart om het ticket van hun Divisie in één duel.
Zijn nu al zeker van deelname aan die play-offs: groepswinnaars Oekraïne in Divisie B en Georgië in Divisie D. Plaatsen die groepswinnaars zich tijdens de normale kwalificaties al voor het EK (wat van de meeste landen in A en B mag worden verwacht), dan krijgen landen die goed presteerden in de Nations League, maar faalden tijdens de kwalificaties een extra kans. Zij vullen vrijgekomen plaatsen op, van onderuit, van D naar A. Belangrijk hier is dat groepswinnaars altijd in de finale van hun Divisie blijven. Oekraïne kan, als het faalt in de kwalificaties, nooit tegen ploegen uit Divisie A moeten herkansen, Georgië nooit tegen ploegen uit A, B of C. Ook daarom is het deze week van belang om de groep te winnen.
Stand van zaken in de 4 divisies
Divisie A
In groep 1 heeft wereldkampioen Frankrijk de beste papieren. Een punt vrijdag in Nederland volstaat voor groepswinst. Als Oranje zijn twee wedstrijden (thuis tegen Frankrijk, uit bij Duitsland) wint, gaat het naar de halve finale. Duitsland kan de groep niet meer winnen en zakt zodra Nederland wint van Frankrijk. Gebeurt dat niet, dan is het duel in Berlijn beslissend voor degradatie.
In groep 2 hebben de Belgen alle troeven in handen. Vier op zes is voldoende. IJsland zakt naar Divisie B.
In groep 3 zakt Polen en is het uit kijken naar Italië-Portugal. Een keer winnen – in Milaan of tegen Polen volstaat voor groepswinst. Wie hier het eindtoernooi haalt, mag dat in juni (van 5 tot 9) organiseren.
In groep 4 ligt nog alles open: zowel Spanje, Engeland als Kroatië kunnen de groep winnen, Engeland en Kroatië kunnen nog zakken.
Divisie B
In groep 1 heeft Oekraïne groepswinst én promotie naar Divisie A al beet. Tsjechië en Slovakije maken maandag in Praag uit wie zakt.
In groep 2 leidt Rusland, maar zeker van groepswinst en promotie is het pas als Zweden zijn twee duels (Turkije en Rusland) niet wint. Zweden lijkt op degradatie af te stevenen.
In groep 3 volstaat voor Bosnië en Herzegovina een gelijkspel uit bij Oostenrijk voor groepswinst. Winnen de Oostenrijkers twee keer (ook uit bij Noord-Ierland, dat nog 0 punten heeft), dan eindigen zij eerste.
In groep 4 kan Wales vrijdag bij winst in Cardiff tegen Denemarken de groep winnen. Vier op zes en Denemarken promoveert. Denemarken-Ierland kan een beslissend duel worden voor degradatie.
Divisie C
Groep 1 is hier de enige met drie deelnemers, de rest heeft er vier. Zowel Israël (6 punten), Schotland als Albanië (allebei 3 punten) kunnen nog stijgen. Als Albanië thuis wint van Schotland en Schotland klopt Israël eindigden de drie landen gelijk en beslist het doelsaldo.
In groep 2 heeft Finland (uit bij Griekenland) de beste papieren. Estland heeft grote degradatiezorgen.
Groep 3 is spannend, Noorwegen en Bulgarije leiden met evenveel punten. De Noren spelen wel nog twee keer uit, Bulgarije een keer thuis. Slovenië moet 4 op 6 halen om Cyprus te doen degraderen.
In groep 4 kan zowel Servië, Montenegro als Roemenië nog promoveren. Servië heeft twee thuiswedstrijden (Montenegro en Litouwen) en lijkt favoriet. Litouwen heeft een zes op zes nodig om zich nog te redden. In Divisie C zakt ook de slechtste derde.
Divisie D
In groep 1 is Georgië al zeker van promotie.
In groep 2 ontvangt leider Luxemburg morgen Wit-Rusland. Winst betekent promotie.
In groep 3 heeft Kosovo twee punten voor op Azerbeidzjan. Als Kosovo vrijdag in Malta wint, is het zeker van groepswinst.
In groep 4 is Macedonië leider. Vier op zes tegen Liechtenstein en Gibraltar volstaat voor promotie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
