Gerommel in La Liga: vertrek Messi zet verhoudingen op scherp

La Liga davert op zijn grondvesten. Terwijl Lionel Messi nog maar net zijn koffers gepakt heeft, rollen de kopstukken van de Spaanse competitie vechtend over straat. Op het spel: de toekomst van het (Spaanse) voetbal.

Vrijdag 6 augustus 2021, Ciutat Esportiva. Antoine Griezmann draait zijn dikke wagen het sportcomplex van FC Barcelona op. Aan de ingang staan supporters die roepen: ‘Het is jouw schuld dat hij weggaat!’

Nog geen 24 uur nadat Barça een communiqué verspreidde dat Lionel Messi de club zal moeten verlaten, lopen de emoties hoog op. Het ongeloof is groot. Twee uur eerder had FC Barcelona op zijn sociale media nog een zeven minuten durend filmpje gedeeld van de mooiste acties en goals van de Argentijn bij de azulgrana. Dat de 34-jarige virtuoos straks al dat fraais in een ander shirt zal laten zien, is nieuws dat een schokgolf door de voetbalwereld jaagt. Want hoewel hij een jaar geleden zelf op een vertrek aanstuurde, was de liefde tussen Messi en Barcelona nog groot.

De tranen op zijn persconferentie afgelopen zondag logen er niet om. Hij was bereid om de helft van zijn astronomische salaris in te leveren. En toen dat niet genoeg bleek, wilde hij zelfs nóg lager zakken. Alles om bij de club van zijn leven te kunnen blijven. Maar het volstond niet. De misschien wel beste voetballer ooit moest zijn koffers pakken en elders onderdak zoeken. Hoe komt dat? Wiens schuld is dat? Die van Antoine Griezmann?

Camp soep

Joan Laporta, die tijdens zijn verkiezingscampagne beloofd had dat hij er alles aan zou doen om Messi bij Barcelona te houden, vindt alvast niet dat hem iets te verwijten valt. De in maart aangestelde voorzitter zwaaide vorige week met de resultaten van een financiële audit. Daaruit blijkt dat de situatie van de club erger is, véél erger, dan hij had gedacht. De loonmassa, zo zei hij, bedraagt 110 procent van de inkomsten. Zelfs zonder het loon van Messi is dat nog 95 procent. Je moet geen gediplomeerde econoom zijn om te beseffen dat dat een ongezonde situatie is.

De afgelopen weken heeft FC Barcelona daarom geprobeerd om enkele spelers met zware contracten te verpatsen. Zo draaide een ruil van Antoine Griezmann (jaarsalaris van 36 miljoen euro bruto) met Saúl Ñíguez van Atlético op niets uit. In die optiek staan ook Martin Braithwaite, Philippe Coutinho en Samuel Umtiti in het uitstalraam, maar er is simpelweg geen interesse. Barça onderhandelt ook al een tijdje vruchteloos met enkele oudgedienden uit de kleedkamer ( Gerard Piqué, Sergio Busquets, Jordi Alba, Sergi Roberto) om hun loon substantieel naar beneden te krijgen. Laporta gaf vorige week bovendien toe dat de club nieuwkomers zoals Sergio Agüero, Memphis Depay, Emerson en Eric García op haar blote knieën mag bedanken dat ze ‘bepaalde salarisvoorwaarden aanvaard hebben’.

De voorzitter kwam met nog een nieuw cijfer op proppen: FC Barcelona is afgelopen seizoen voor 487 miljoen euro in het rood gegaan, terwijl Laporta zegt dat hij een verlies van ‘slechts’ 200 miljoen euro had ingecalculeerd. Dat brengt de totale schuld van de club op de weinig benijdenswaardige som van 1,173 miljard euro. Een schuldenberg die in de Ronde van Frankrijk het etiket ‘hors catégorie’ zou krijgen.

Dat is, aldus Laporta, allemaal te wijten aan het vorige bestuur. Over het blunderbeleid van Josep Bartomeu en co kan een tragikomische Netflixserie gemaakt worden, maar het hek ging pas echt van de dam nadat Neymar in de zomer van 2017 naar PSG vertrok. Met de 222 miljoen euro die dat opleverde, ging Barça de markt op als een schoenenpoetser die de lotto gewonnen heeft. De ene onoordeelkundige transfer na de andere werd Camp Nou binnengeduwd: Ousmane Dembélé (135 miljoen euro), Philippe Coutinho (135 miljoen), Antoine Griezmann (120 miljoen), Miralem Pjanic (60 miljoen), Malcom (41 miljoen), Paulinho (40 miljoen), Nélson Semedo (35 miljoen), … Aan de trainer om eens in de pot te roeren en er een lekker soepje uit te distilleren.

Een soep werd het, maar smaken deed ze zelden. Bovendien werden de nieuwkomers overbetaald en als er eens een speler over de schreef ging – de biograaf van Ousmane Dembélé kan haast niet volgen met het optekenen van diens strapatsen – kreeg hij een vaderlijke aai over de bol van Bartomeu: ‘En nu flink gaan trainen, jongen.’

Boost La Liga

Dat er een einde moest komen aan dat catastrofale management, was al een hele poos duidelijk, maar intussen staat de club veel dichter bij de afgrond dan haar lief is. Was het vertrek van Messi dus onafwendbaar? Neen, toch niet. Er was een achterpoortje, maar dat sloeg Laporta eigenhandig dicht met een harde knal: ‘De enige manier om Leo nog als speler in te schrijven bij ons, liep over een deal die we op geen enkele manier interessant vonden’, oreerde hij. ‘Om daarvoor geld te ontvangen, legde Barça een hypotheek van een halve eeuw op zijn tv-rechten. En dat is niet wat we nu nodig hebben.’

Laporta verwijst naar de onderhandelingen die de Spaanse profliga, voorzitter Javier Tebas voorop, aangeknoopt heeft met CVC Capital Partners. Die firma, die eerder vruchteloos ging aankloppen bij de Serie A, beloofde om 2,7 miljard euro te betalen voor 10 procent van de omzet en 10 procent van de aandelen in een nieuw commercieel bedrijf dat alle rechten van de hoogste Spaanse voetbalcompetitie zou beheren.

Het investeringsplan, dat ‘Boost La Liga’ werd genoemd, valt in de smaak bij de kleinere clubs. Ook zij zijn immers zwaar getroffen door de coronacrisis en zien zich zo verzekerd van inkomsten. Het akkoord zou FC Barcelona ook geen windeieren leggen: het zou de club 284 miljoen euro opleveren. La Liga wil wel dat het geld gespendeerd wordt volgens een bepaalde verdeelsleutel: 70 procent in de verbetering van de infrastructuur, 15 procent voor schuldaflossing en 15 procent voor het aantrekken van nieuwe spelers. De 42 Spaanse profclubs moeten binnen afzienbare tijd stemmen over het plan, maar zelfs als het erdoor komt, heeft Real Madrid nu al aangekondigd dat het in dat geval een rechtszaak zal inspannen tegen La Liga. Het is niets minder dan een oorlogsverklaring van Florentino Pérez aan Javier Tebas. De Realvoorzitter is ziedend dat hij niet uitgenodigd was aan tafel bij CVC en dat de onderhandelingen hebben plaatsgevonden zonder dat Real Madrid op de hoogte was. In een giftig persbericht spreekt de Koninklijke van een ‘bedrieglijke structuur’ en een ‘akkoord dat tegen de wet indruist’.

Tebas, die niet snel onder de indruk is, antwoordde dat het een voorspelbare reactie was van een club die er een gewoonte van gemaakt heeft om zich tegen gelijk welk strategisch project te verzetten dat de Spaanse competitie beter wil maken.

Drie schipbreukelingen

Het Spaanse voetbal davert dus op zijn grondvesten: het vertrek van Messi is al een aderlating van jewelste, maar nu rollen de kopstukken van de competitie ook nog eens vechtend over straat. Real Madrid en FC Barcelona hebben, samen met Juventus, de idee van een Super League immers nog niet opgegeven. In de coulissen van de jaarlijkse Trofeo Joan Gamper hebben Andrea Agnelli, Florentino Pérez en Joan Laporta elkaar afgelopen zondag nog ontmoet. De drie heren zijn nog steeds van mening dat de enige manier om hun clubs van de ondergang te redden de oprichting van een Super League is.

Een kaakslag voor Tebas, die zich eind juni bij ESPN nog bijzonder sceptisch uitliet over de plannen van de drie: ‘Het concept van de Super League is onmogelijk. Negen van de twaalf clubs hebben gevraagd om het bedrijf dat ze opgericht hebben, op te doeken. Ik denk dat het model dood is. Het is een bootje met drie schripbreukelingen en een vlag. Die vlag is een rechterlijk bevel van een rechter in Madrid. Laporta zegt dat zij in hun recht zijn, maar dat is niet waar. Het gaat over één rechter die bezwaar heeft aangetekend. Ik heb geprobeerd om hen ervan te overtuigen dat ze het fout hebben en dat ze aan andere pistes moeten werken. De meeste Engelse clubs willen de bladzijde van de Super League omdraaien. We kunnen niet toestaan dat de grote clubs in het centrum van de voetbalindustrie komen te staan. Ze zijn belangrijk, ja, maar om hen het voetbal te laten runnen en te beslissen hoe het geld verdeeld wordt… Nee.’

De schabouwelijke financiële situatie van FC Barcelona is alleszins een serieuze waarschuwing voor andere Europese (top)clubs. Het is nu zaak om de volledige apocalyps af te wenden, maar de meningen zijn verdeeld over hoe dat moet gebeuren. Eén ding is zeker: de Catalanen beginnen dit weekend, zonder Messi en zonder geld, aan de competitie tegen Real Sociedad.

En, o ja, de Trofeo Joan Gamper won Barça vorige zondag met 3-0 van Juventus. Met tussen de lijnen: een goeie Griezmann. Niet álles is dus zijn schuld…