Traillopen: ‘Overgeven, afzien, en stoppen voor een paddenstoel’

De Belgische kampioenen traillopen Florian Descamps (33) en Laura Van Vooren (34) zijn een koppel. Komt nog van pas tijdens hun eenzame uren in de ruige natuur.

Het Noord-Franse dorpje Haybes aan de oever van de Maas telt duizend zielen en vier frietkoten, zo dicht schuurt het tegen de Belgische grens aan. Twee van die zielen zijn de Belgische traillopers Florian Descamps (33) en Laura Van Vooren (34). Frieten aten ze er nog nooit – de sport, meneer. Traillopen is een minder bekende tak van atletiek, waartoe de steile, uitgestrekte bossen rond Haybes zich uitstekend lenen. De Franse Ardennen zijn minder bezoedeld door het toerisme dan over de grens.

Levenspartners Descamps en Van Vooren zijn allebei drievoudig Belgisch kampioen traillopen. Op zondag 9 november verdedigen ze hun titel bij de mannen en de vrouwen op het BK ultra (races langer dan een marathon), een wedstrijd over 66 kilometer met 2599 hoogtemeters in de Hoge Venen. Bij winst mogen ze in 2025 deelnemen aan het WK ultra in de Pyreneeën. Maar eerst: een gesprek bij het haardvuur over de liefde voor snel lopen en traag leven.

Is traillopen het gravelbiken van de atletiek?

Florian Descamps: Traillopen is over een langere afstand in de natuur, op voornamelijk onverharde smalle paadjes, lopen. Dat gaat van technische trails over honderden kilometers in het hooggebergte tot boslopen van een tiental kilometer. Ik zou het eerder vergelijken met de marathonafstand in het mountainbiken.

Laura Van Vooren: Bij trail heb je vier manieren om je voort te bewegen: bergop lopen, bergop stappen, vlak lopen en naar beneden lopen. De spieren die je gebruikt en de impact op je lichaam zijn telkens anders. Die vier bewegingen moet je dus trainen.

Is het puur uithouding of komt er ook tactiek bij kijken?

Van Vooren: Het is een duursport met een tactisch aspect, ja. Je moet je eigen krachten en je concurrenten goed kunnen inschatten.

Descamps: Er komt meer tactiek bij kijken dan bij een marathon op de weg. Op zo’n vlakker parcours kun je beter je tempo bepalen met een bepaalde eindtijd indachtig. Bij traillopen is er meer variatie: steile klimmen die je wandelt, lopende klimmen, technische afdalingen enzovoort. Je kunt een concurrent onder druk zetten op een stuk dat hem minder ligt. Binnenkort is het BK en dan ben ik van plan…

Van Vooren: (onderbreekt) Je moet je tactiek toch nog niet op voorhand in Knack zetten!

Descamps: Dat maakt niet uit, hè. Ze mogen dat weten hoor.

Van Vooren: Je bent net Tadej Pogacar die zegt dat hij op honderd kilometer van de streep zal wegrijden.

Descamps: Mijn grootste concurrenten zijn Franstalig, die lezen dit toch niet. Mijn sterkte zit in technische trails met veel hoogtemeters, omdat we daar veel op trainen. In moeilijke afdalingen ga ik echt hard. Op het BK zal ik op die stukken stevig in het rood gaan. Hopelijk proberen mijn rivalen me te volgen en lopen ze zo hun benen kapot.

De afdaling is zwaarder dan bergop?

Van Vooren: Musculair is dat zwaarder, ja. De impact op je quadriceps is enorm.

Maar jullie wandelen ook delen van een wedstrijd?

Van Vooren: Dat hangt af van de afstand. Eind augustus deed ik mee aan de Ultra-Trail du Mont-Blanc (UTMB). Een epische wedstrijd over 175 kilometer met 10.000 hoogtemeters. Dan stap je stukken bergop. Maar op het BK zal ik niet stappen.

De UTMB is de heilige graal van het traillopen?

Van Vooren: Ja, die wedstrijd is belangrijker dan het wereldkampioenschap. Je kunt hem vergelijken met de Ironman van Hawaï in de triatlon. De UTMB is trouwens opgekocht door The Ironman Group. UTMB is de laatste jaren een heel grote organisatie geworden, met een aantal negatieve effecten van dien. Zo concurreren ze kleinere organisaties uit de markt en laten ze zich bijvoorbeeld sponsoren door het automerk Dacia, wat toch wel richting greenwashing gaat. Maar goed, ik wilde écht eens meedoen.

Hoe is dat meegevallen?

Van Vooren: Na 30 kilometer kon ik door maagklachten niets meer eten. Dan had ik nog 145 kilometer te gaan. Het was 25 uur misselijk zijn, overgeven en afzien. Alleen wat cola en sportdrank kon ik binnenkrijgen. Door een tekort aan energie begonnen mijn spieren zichzelf op te eten om toch te kunnen blijven bewegen.

Descamps: Het is echt zot wat je gedaan hebt. Op die totale offday ben je toch nog 21e geworden.

Van Vooren: Ik heb enorm afgezien. Stoppen is theoretisch altijd een mogelijkheid, maar met mijn persoonlijkheid is dat geen optie, tenzij ik een been breek. Bij mij is het alles of niets. Allee, het is zelden niets en meestal alles. Al weet ik niet of ik nog eens zo diep zou kunnen gaan als tijdens de UTMB.

Dat klinkt toch niet gezond.

Van Vooren: Dat klopt. Die twee of drie ultrawedstrijden op een jaar zijn een afbraak voor je lichaam. Maar alle andere dagen van het jaar leef ik veel gezonder dan de gemiddelde sedentaire mens. Finaal hebben traillopers een heel gezonde levensstijl.

UTMB was een extreme uitzondering, maar fysieke pijn is niet per se erg. Ze mag er zijn. Ik ben geen masochist en zoek het niet op, maar tijdens traillopen, in de gecontroleerde omstandigheden die ik voor mezelf creëer, is dat geen negatieve ervaring. Het weegt ook niet op tegen al het positieve: vrijheid ervaren, lange dagen in de natuur, kameraadschap, avontuur…

U zou ook rustig in de bergen kunnen wandelen.

Van Vooren: Het heeft ook te maken met je grenzen verleggen, jezelf realiseren. Op zich vind ik zo’n wedstrijd nooit het leukste: dat is inderdaad vaak afzien. Maar heel het proces ernaartoe is interessant. Je probeert elke dag om een betere versie van jezelf te worden, fysiek en mentaal. Je hebt die wedstrijd nodig als doel om dat proces te kunnen doorlopen.

Levenskwaliteit

Zijn jullie topsporters?

Van Vooren: Ik zou mezelf niet zo omschrijven, maar ik leef wel als een professionele atleet. Meer dan voor mijn sport leef ik om gelukkig en gezond te zijn. Dat is hoe traillopen me maakt.

Descamps: We werken allebei deeltijds. In 2019 ben ik gestopt met voltijds werken bij Special Olympics Belgium. Collega’s dachten dat traillopen de reden was, maar dat klopt niet. Vooral de rust in Haybes trok me aan. Hier kun je een dag in de bossen lopen zonder één auto te zien of horen.

Van Vooren: Het gaat om levenskwaliteit.

Descamps: Inderdaad, ik heb niet de noodzaak om veel te verdienen. Ik leef liever soberder met meer tijd voor mezelf. Die vrije tijd is voor mij van goudwaarde, maar soms moeten we een paar dagen naar Gent of Brussel voor onze jobs.

Van Vooren: In Gent zijn de mogelijkheden om vijf uur in de natuur te gaan lopen beperkt. Hier is dat een evidentie. In Gent ga ik noodgedwongen uren fitnessen op de StairMaster (een toestel om traplopen te simuleren, nvdr.). Als ik terugkom uit Gent, ben ik meestal totaal overprikkeld. In de bossen kom ik dan weer tot mezelf.

Descamps: Als ik vanuit Haybes of de Alpen moet vertrekken naar Brussel voel ik me zwaarmoedig. Het is een voorrecht dat ik mijn leven zo heb kunnen organiseren dat het niet zo vaak nodig is.

Traillopen is echt een sport in de natuur. Hoe belangrijk is dat aspect?

Van Vooren: De meeste traillopers zijn natuurliefhebbers. Leave no trace is een heilig principe in onze sport: alles gebeurt met respect voor de fauna en flora. Sommigen ontdekken dankzij de sport hoeveel deugd het kan doen om in de natuur te zijn. Ik wist dat al, voordat ik de sport ontdekte. Als bio-ingenieur doctoreerde ik op ecosystemen in landbouwgebied. Ik kwantificeerde de voordelen van natuur. Al is dat een heel antropocentrische manier om naar natuur te kijken. Die moet niet altijd ten dienste van de mens staan. Mijn passie voor bossen zet ik ook voort in mijn job als projectmedewerker bij Bos+.

Tijdens lange trainingen kan ik mij echt één voelen met de natuur. Je bent een klein wezen met een klein rugzakje dat een gigantische berg aan het oplopen is. Dan voel ik me een nietig onderdeel van die pracht.

Na uren onderweg zijn in een bos- of berglandschap met de focus op eten, drinken en ademen, kom je in een soort meditatieve toestand. Transcendent klinkt misschien wat zweverig, maar het komt toch in de buurt: je overstijgt jezelf. Op een emotioneel niveau – niet zozeer intellectueel – word je je ervan bewust dat het leven bestaat uit genieten van kleine dingen. Ik voel dan intense dankbaarheid.

Zo’n diepte-ervaring overvalt me zeker niet bij elke lange training. Ik ga er dan ook niet bewust naar op zoek. Maar ik ervaar elke training wel een gevoel van totale vrijheid.

Ervaart u dat ook zo?

Descamps: Niet zo intens als Laura. Ik ben misschien iets nuchterder en geniet vooral van de omgeving waarin ik loop. Als kaartenfreak zoek ik wel altijd de minst gefrequenteerde trails in mooie, ruige omgevingen op. Ik exploreer graag verwilderde paadjes, puur natuur.

‘Gaan we lopen?’

Van Vooren: Dan ben ik aan het foeteren op hem: ‘Maar Flo, hier is geen pad! Zijn we nu weer aan het tsjollen…’ (lacht) Traillopen is voor jou meer een externe ervaring en bij mij is het meer introspectie.

Stoppen jullie tijdens een training voor een mooie paddenstoel?

(tegelijk): Absoluut!
Van Vooren: Tijdens een intervaltraining stop ik natuurlijk niet. Maar als we op volume trainen, stoppen we zeker om een orchidee te bewonderen of om ons te verfrissen in een bergriviertje. Onze tijden op Strava zeggen niet alles. (lacht)

Descamps: Veel mensen denken dat je heel gestructureerd moet trainen om een hoog niveau te halen, maar dat is zeker niet het geval. Ik heb natuurlijk wel een breder plan, maar ik ben daar ook flexibel in en bekijk dag per dag wat ik wil en kan doen. Als je er plezier uithaalt, zul je ook fysiek sterker worden.

In de media lijkt traillopen vooral te gaan om extreme ultralopen. Is dat representatief?

Descamps: Die sensatiezucht is jammer. Een bosloop van 5 kilometer is ook traillopen. Het draait om plezier maken.

Van Vooren: Traillopen is net een heel toegankelijke sport. Behalve wat schoenen en eventueel wandelstokken heb je niets nodig. Begin gewoon.

Tussen ons: hoe hebben jullie elkaar leren kennen?

Van Vooren: Ik werkte in een berghotel waar veel trailrunners verbleven en daar heb ik Flo ontmoet. Tijdens de pandemie zat hij hier in zijn huisje in Frankrijk en ik tussen mijn vier muren in een Gents appartement. Toen mocht je je alleen te voet of met de fiets verplaatsen. Fietsend vanuit Gent ben ik dan de grens overgestoken. Ik zie me nog met mijn koersschoenen en fiets op de rug over de rotsen hier naar beneden klauteren om ongezien de grens over te steken. Hier aankomen was een verademing. Al heel snel ben ik bij Flo ingetrokken.

Descamps: Ze is meteen blijven plakken.

Van Vooren: Van niets naar direct honderd procent samenwonen was intens, maar het lukte door onze gedeelde passie. Traillopen was de katalysator van onze relatie, maar nu is het zeker niet de basis. Als lopen zou wegvallen, zouden we nog altijd een koppel zijn. (vragende blik) Gaan we lopen?

Descamps: Ja!