Tenniscoach Wim Fissette: ‘België heeft weer een speelster met het potentieel om een wereldtopper te worden’

Met vijfvoudig grandslamwinnares Iga Swiatek heeft coach Wim Fissette (44) een nieuwe topper onder zijn hoede. Voor de start van de Australian Open overschouwt hij het (inter)nationale vrouwentennis en zijn nieuwe job.

Heel weinig Belgische coaches hebben de voorbije vijftien jaar zo’n palmares opgebouwd als Wim Fissette. Hij won met drie tennissters (Kim Clijsters, Angelique Kerber en Naomi Osaka) in totaal zes grandslamtoernooien, en begeleidde vijf speelsters die eerste of tweede op de WTA-ranking stonden. Toch is hij in eigen land niet erg bekend. Zelfs niet bij journalisten, want in de jaren waarin hij met een van zijn speelsters een grandslamtitel behaalde, eindigde de Limburger niet in de top vier van de verkiezing van Belgisch coach van het jaar. In het buitenland wordt hij nochtans naar waarde geschat. Toen hij eind oktober 2024 de nieuwe coach werd van de Poolse Iga Swiatek verscheen in The New York Times (The Athletic) zelfs een groot verhaal over Fissette.

Vindt u dat u te weinig erkenning krijgt in België?

Wim Fissette: Ik lig er niet wakker van. De aandacht voor het vrouwentennis is in België sinds het pensioen van Kim Clijsters en Justine Henin flink gezakt, en na Kim heb ik ook altijd met buitenlandse toppers gewerkt. Dan loop je minder in de kijker. Veel belangrijker is dat de beste tennissters mij weten te vinden en dat ik met hen successen boek.

U zou coaching als een ‘kunstvorm’ zien, zonder echter uw filosofie op te leggen. Klopt dat?

Fissette: Ja. Elke tennisster speelt anders, heeft een ander karakter. In het voetbal kan een coach bepalen: dit is mijn systeem en we halen voetballers die dat kunnen spelen. Terwijl ik me telkens aanpas aan een speelster, niet omgekeerd. Dé Fissette-methode bestaat niet. Misschien als ik alleen jongeren zou opleiden, maar niet bij de top. Ik observeer en praat eerst veel, om een volledig plaatje te schetsen. En dan zoek ik naar verbeterpunten. Dat doe ik met data en videobeelden, die precies kunnen aanwijzen welke aanpassing van welke slag de winstkansen vergroot. Minstens even belangrijk is het mentale aspect. Luisteren, weten hoe iemand in elkaar zit, zich elke dag voelt… En dan hulpmiddelen aanreiken, zodat mijn speelster met een uitgekiend plan een match kan aanvatten. Klaar om elk mogelijk probleem op te lossen.

U staat bekend als een perfectionist, zoals ook Iga Swiatek. Klikte dat meteen?

Fissette: Ja, Iga is op en naast het terrein erg gedreven. Haar professionele standaard ligt extreem hoog, op alle vlakken. Een droom voor elke coach.

Ze won al vier keer Roland Garros in de laatste vijf jaar, maar op een titel op de US Open in 2023 na is ze minder succesvol op andere grand slams. Op Wimbledon raakte ze nog niet voorbij de kwartfinale. Hoe is dat te verklaren?

Fissette: Iga is wellicht de beste gravelspeelster ooit, dankzij de topspin die ze aan een bal kan geven, waardoor die hoger opspringt. Tot zelfs het niveau van bij de mannen. Fysiek is ze ook ijzersterk, ze haalt defensief veel ballen terug, en kan razendsnel omschakelen van verdediging naar aanval. Kwaliteiten die vooral op gravel renderen, minder op gras en op hardcourt. Maar dat betekent niet dat Iga op die ondergronden een groot probleem heeft. Ze won op hard court al de US Open, twee keer in Indian Wells, in Miami…. En op Wimbledon is haar grootste obstakel dat ze geen voorbereidingstoernooi kan spelen na een druk gravelseizoen, dat haar ook mentaal veel energie kost.

Hoe gaat u dat oplossen?

Fissette: Qua programma nog meer focussen op de grand slams, met meer rustpauzes tussendoor, zodat ze in de zomer en het najaar frisser is. Qua tennis wil ik Iga haar topspinforehand nog meer doen gebruiken, haar opslag bijschaven en nog gevarieerder spelen, zodat ze onvoorspelbaarder wordt. Geen grote wijzigingen, maar een paar procent kan genoeg zijn.

Eind november raakte bekend dat Swiatek een maand was geschorst, omdat ze positief had getest op trimetazidine. Een heel korte schorsing omdat ze kon bewijzen dat een slaapmedicijn was gecontamineerd. Die zaak hield u niet tegen om haar coach te worden?

Fissette: Nee. Iga had me alle details verteld. Ik was er direct van overtuigd dat ze niet bewust doping had genomen. Ik observeer haar al lang, ken haar waarden, haar werkethiek. Haar verdediging, over een vervuild slaapmedicijn: daar is geen geen speld tussen te krijgen. Alle experts zijn het daarover eens. Critici zouden beter dat rapport eerst lezen.

U was coach van Kim Clijsters in de laatste jaren van haar carrière. Hoe is het vrouwentennis sindsdien geëvolueerd?

Fissette: De concurrentie is veel breder geworden. De top vijftig zit nu veel dichter bij de top tien. Met name omdat het prijzengeld in de eerste rondes van grandslamtoernooien bijna is verviervoudigd (wie de eerste ronde van de Australian Open haalt, krijgt nu 77.000 euro vs. 20.000 in 2011, nvdr). Zo heeft ook de nummer 87 van de wereld meer financiële middelen om zich een heel jaar te omringen met een coach, een conditietrainer, een kinesist… Vooral het atletisch niveau is daardoor flink gestegen.

Wat tennis betreft, is de service het grootste verschil. Tien, vijftien jaar geleden waren er misschien twee, drie speelsters met een écht goeie opslag. Nu is dat een veelvoud. De service is zelfs de belangrijkste slag in het vrouwentennis. Het spel is, zeker de laatste vijf jaar, ook gevarieerder. Kim Clijsters, Maria Sjarapova, Serena en Venus Williams sloegen op power iedereen van het terrein. Nu zie je meer slices en dropshots, meer volleys aan het net. Zo lijkt het vrouwentennis ook steeds meer op dat van de mannen.

De aandacht voor het vrouwentennis lijkt de laatste vijf jaar wat te zijn gedaald. Weinig sportliefhebbers zullen erin slagen om vijf speelsters uit de top tien, zelfs top twintig op te noemen. Hoe verklaart u dat?

Fissette: In de laatste jaren van Serena Williams, tot 2022, waren er weinig consistente toppers, met veel verschillende winnaressen van grand slams of zelfs halve finalistes. Bovendien stopten Ashleigh Barty en Naomi Osaka, twee nummers één van de wereld, op een bepaald moment. Als je bij het grote publiek herkenbaarheid wilt opbouwen, dan moet je jarenlang meedraaien bij de top drie, top vijf.

Die lijken zich nu al af te scheiden, met naast Iga Swiatek ook Aryna Sabalenka (winnares Australian Open 2023 en 2024, US Open 2024 en huidig nummer één op de WTA-ranking, nvdr) en Coco Gauff (winnares US Open 2023 en WTA Finals 2024, nvdr). En Zheng Qinwen (de olympisch kampioene van Parijs, nvdr) is in China al een superster. Als zij haar progressie kan doorzetten en als – zoals ik verwacht – ook Naomi Osaka weer terugkeert bij de top, heb je al vijf namen.

Swiatek, uit Polen, en Sabalenka, uit Wit-Rusland, zullen wel nooit commercieel aantrekkelijke vedettes worden zoals de zwarte Amerikaanse Coco Gauff of de Japanse Naomi Osaka.

Fissette: Gauff en Osaka hebben het voordeel van een enorme thuismarkt, zowel qua mediabelangstelling als qua mogelijke sponsors. Het zijn ook persoonlijkheden die graag in de belangstelling staan, zich uitspreken over maatschappelijke problemen. Terwijl Iga die vedettestatus minder omarmt, vooral op het sportieve focust en niet te veel sponsorverplichtingen wil hebben. Ieder zijn karakter, dat moet je ook niet willen veranderen. En voor het tennis is het goed dat er verschillende types zijn.

Opvallend is dat u verwacht dat Naomi Osaka zal terugkeren naar de top. U coachte haar toen ze in 2020 en 2021 de US Open en de Australian Open won. En ook vorig seizoen, toen ze terugkeerde op het circuit nadat ze moeder was geworden. De resultaten vielen tegen – ze raakte op grand slams niet voorbij de tweede ronde – en in september stopte ze de samenwerking met u. Hoe kijkt u daarop terug?

Fissette: De breuk heeft me erg ontgoocheld. Voor de US Open had Naomi me nog gezegd dat alles heel positief was. Maar erna had ze plots een nieuwe stem nodig. Als het aan mij had gelegen was ik ook nog altijd haar coach, want alle signalen stonden op groen. Dat uitte zich nog niet in goede resultaten op grand slams, maar daar had Naomi, door haar lage ranking, pech met de loting. Dat contrasteert met de grote progressie die ze had geboekt. Ze keerde niet alleen terug uit zwangerschap, maar had zich na haar zege op de Australian Open in 2021 ook niet meer ontwikkeld door mentale problemen. Naomi moest drie jaar inhalen. Dat heeft tijd nodig. Vooral om weer haar vertrouwen te vinden. Op training zag ik nochtans fantastische dingen. Voor haar zwangerschap voelde ik niet altijd een even grote passie, maar erna deed Naomi er alles voor. Ze denkt nog altijd als een kampioene en heeft de kwaliteiten om nog een grand slam, zelfs meerdere, te winnen.

Elise Mertens werd in 2024 voor het achtste jaar op rij de beste Belgische in de WTA-ranking, op de 34e plaats. Ze blijft constant derde of vierde rondes op grandslamtoernooien halen, maar de top 20, zoals in 2018/2019, zit er op haar 29e niet meer in. Hoe komt dat?

Fissette: Zoals gezegd: het niveau in de breedte stijgt en er komen jongere meisjes bij. Toch denk ik dat Elise zich nog enkele jaren rond de dertigste plaats kan handhaven. Sowieso was ze technisch net te beperkt om richting de top tien te klimmen. Ze heeft als een van de meest professionele speelsters van het circuit wel het maximale uit haar carrière gehaald. Weinigen die dat hadden verwacht toen Elise zestien was.

Dit jaar eindigde Mertens op de ranking van het prijzengeld als négende, met in totaal 2,65 miljoen euro, waarvan ruim 1,5 miljoen in het dubbelspel. Dan is die keuze, om ook vol voor het dubbel te gaan, gerechtvaardigd?

Fissette: Dat heeft haar de voorbije jaren misschien een paar plaatsen op de WTA-ranking gekost, maar ook zonder dubbel had Elise in het enkel niet de top tien bereikt. In het dubbel is ze wel nummer één van de wereld geworden, heeft ze vier grand slams gewonnen en er veel geld mee verdiend. Dat kan je in haar geval niet laten liggen.

U hebt als coach van het Belgische team in de Billy Jean King Cup ook goed zicht op jonge talenten als Hanne Vandewinkel (20), Sofia Costoulas (19) en Jeline Vandromme (17). Hoe schat u hun toekomst in?

Fissette: Hanne en Sofia ken ik al sinds hun tiende. Ik geloof dat ze zeker in de top 100 van de WTA-ranking zullen raken – hoe ver is nu moeilijk te voorspellen. Jeline heb ik aan het werk gezien tijdens de jongste Billy Jean King Cup. Ik was erg onder de indruk. Ze slaat technisch bijna perfect, het kost haar weinig moeite om veel power te genereren, ze maakt tactisch goede keuzes, heeft fysieke capaciteiten, is verstandig… Op geen enkel vlak heeft ze een grote beperking. Jeline is de eerste Belgische sinds Clijsters en Henin die het potentieel heeft om een wereldtopper te worden. En op vrij korte termijn al de beste Belgische tennisster. Maar we moeten voorzichtig blijven. Ze is pas 17. De weg is nog heel lang.