Nooit deed Team Belgium in de breedte beter dan in Parijs, maar 10 olympische medailles is (nog altijd) te weinig

Een recordaantal van 10 medailles behaalde Team Belgium op de Olympische Spelen in Parijs. Ook in de breedte presteerden de Belgische olympiërs beter dan ooit. Hoe moeten we dat echter inschatten in vergelijking met het verleden, en met andere landen? Een duik in de cijfers.

Wat het BOIC niet officieel had uitgesproken, maar waar het wel op had gehoopt, is uitgekomen: Team Belgium kwam in Parijs uit op tien medailles. Het hoogste aantal sinds 1924 (de Spelen van… Parijs) en drie meer dan in 2021 in Tokio. Die zeven medailles waren toen al het hoogste aantal voor ons land sinds de Spelen van 1948 in Londen.

In 2024 scoorden de Belgische olympiërs qua eremetaal nog eens 43 procent beter. Dat hadden er zelfs nog meer kunnen zijn, gezien ook een recordaantal van acht vierde plaatsen. Zeker de Red Panthers in het hockey, de Belgian Cats in het basketbal, Nina Derwael aan de brug met ongelijke leggers en Lotte Kopecky in het omnium grepen nipt naast een bronzen medaille.

Tien medailles, waaronder drie gouden, is prima, weliswaar op basis van het verleden. Ons land heeft op alle vorige Olympische Spelen immers altijd onder zijn waarde gepresteerd. Zelfs de zeven plakken in Tokio 2021 waren te weinig.

Ter vergelijking: België behaalde op de Spelen van Atlanta, in 1996, al zes olympische plakken. Sindsdien is het aantal te winnen medailles, door de toevoeging van nieuwe sporten en disciplines, met 24 procent gestegen (842 vs. 1044). In Tokio was dat zelfs 28 procent meer (1080 medailles).

In Atlanta won België zo 0,71 procent van het totaalaantal medailles, in Tokio met zeven medailles (waarvan drie gouden)… 0,65 procent. Dat is in Parijs, met tien olympische plakken, wel gestegen tot 0,96 procent. Dat bleek ook uit de plaats in de medaillestand: 25e, ten opzichte van plaats 29 in Tokio 2021 en 35 in Rio 2016.

Medailles per capita

Een flinke verbetering dus, dankzij grotere investeringen in sportinfrastructuur, in topsportsubsidies en in de begeleiding van atleten. Het is de voortzetting van de afgelopen jaren, waarin die stijging ook te merken was op EK’s en WK’s.

Toch haalt België, in verhouding tot zijn inwonersaantal en zijn rijkdom, te weinig rendement. Nominatieve vergelijkingen met Nederland, dat liefst 34 medailles en 15 olympische titels veroverde, gaan niet op, want dat telt 17,67 miljoen inwoners, België 11,74 miljoen. Vergelijkingen qua aantal inwoners zijn juister, en daarin doen onze noorderburen ook veel beter: 1 medaille per 477.000 inwoners, België 1 medaille per 1,17 miljoen inwoners.

Ook andere ‘rijke’ landen, met een kleiner bevolkingsaantal dan België, leggen qua medaille per capita betere cijfers voor: Zweden, Zwitserland, Denemarken, Ierland, Nieuw-Zeeland ook. Net als een heel aantal Oost-Europese landen: Bulgarije, Georgië, Kosovo, Litouwen, Slovenië, Kroatië, Moldavië en Hongarije.

In die ranking per capita staat België met zijn tien medailles op de 29^e plaats, vier plaatsen lager dan in de ‘gewone’ medaillestand. Op basis van gewogen medailles in vergelijking met het Bruto Nationaal Product zakt ons land verder naar de 57^e stek.

Medailles in vier sporten

Daar moet wel een kanttekening bij worden geplaatst: België heeft in tegenstelling tot veel van die landen geen centraal aangestuurd sportbeleid. De bevoegdheden zijn verdeeld over de drie gemeenschappen. Die werken wel beter samen dan in het verleden, maar ideaal is zo’n opsplitsing niet.

Wallonië, met zijn 3,7 miljoen inwoners, blijft op vlak van medailles ook nog altijd achter. Weliswaar een stuk minder dan vroeger, met in Parijs drie individuele medailles: van Nafi Thiam, Gabriella Willems en Sarah Chaâri. Dat is voor Wallonië het grootste aantal sinds 1948. Anderzijds eindigde nog slechts één andere Waalse atleet in de top acht, schermer Neisser Loyola. Als Wallonië, verhoudingsgewijs, even goed had gedaan als Vlaanderen, zou het tricolore rapport van Parijs 2024 dus beter geweest zijn.

Ander minpunt: de tien medailles van Team Belgium werden in slechts vier sporten veroverd: vijf in het wielrennen (waarvan vier op de weg), drie in de atletiek, één in het taekwondo en één in het judo. Zo goed als alle Belgische teams behaalden wel een topachtplaats: in het kano, in het basketbal, de twee hockeyteams, de drie ploegen in de paardensport, de drie aflossingsteams in de atletiek en de achtervolgingsploeg op de wielerpiste. Daarnaast finishten Belgische olympiërs in nog zes sporten in de top acht: artistieke gymnastiek, boksen, judo, roeien, schermen en zeilen.

Recordaantal topachtplaatsen

Positief is dat Team Belgium in Parijs ook op vlak van topachtplaatsen, die op de Spelen goed zijn voor een olympisch diploma, nooit beter scoorde: 33 stuks (zie lijst hieronder). Naast drie keer goud, éénmaal zilver en zes keer brons, waren onze landgenoten nog goed voor acht vierde, zes vijfde en één zesde, drie zevende en vijf achtste plaatsen.

33 topachtplaatsen zijn er zeven meer dan in Tokio (26), of plus 27 procent. In vergelijking met Rio 2016 (19) is dat plus 74 procent, en in vergelijking met Londen 2012 (15), Peking 2008 (12) en Athene 2004 (15) zelfs een stuk meer dan het dubbele.

Niet elke topachtplaats is echter dezelfde: medailles of een vierde of vijfde stek zijn logischerwijs sportief gezien meer waard dan een zevende of achtste plaats. Om dat in de juiste verhoudingen te zetten, geeft een ranking op basis van punten per behaalde plaats een beter beeld: 10, 8 en 6 punten voor de drie medailles, vervolgens 5, 4, 3, 2 en 1 voor de volgende plaatsen.

Parijs 2024 leverde volgens die quotering Team Belgium 152 punten op, 28 meer dan in Tokio 2021 (124, plus 22 procent), 63 meer dan in Rio (89, plus 71 procent) en 91 meer dan in Londen (61, plus 145 procent).

Mooie taart, met te weinig kersen

Conclusie: de Belgische olympiërs spelen aan de mondiale (sub)top meer dan ooit een grotere rol, maar dat had in Parijs nog meer medailles kunnen en zelfs moeten opleveren. Niet alleen door blessures (met name die van Alexander Doom en Julie Allemand bij de Cats), details en specifieke wedstrijdomstandigheden. Ook omdat België, gezien een beter beleid, de grotere investeringen in topsport en onze welvaart, sowieso altijd ruim boven de tien medailles zou moeten eindigen.

Parijs 2024 was dus een mooie, grote tricolore taart, maar met iets te weinig kersen erop.