Van ‘s-Gravenbrakel naar Zulte Waregem, met tussenstops in het noorden van Frankrijk en het hart van Engeland. Of hoe Thorgan Hazard de schaduw van zijn grote broer van zich afwierp.
Hier ben je echt op het terrein van de Hazards.” Aan het woord is Claude Masure, jeugdvoorzitter van de Henegouwse voetbalclub Stade Brainois. Hij zit in de kantine waar rode fauteuils die uit een cinemazaal lijken weggeplukt, dienstdoen als businessseats. Voor een club die moet vechten om in eerste provinciale te blijven herinneren de pluchen zitjes aan het glorieuze verleden in vierde klasse. De krassen op de ruiten van de cafetaria zijn dan weer stille getuigen van het geklungel van de gladiatoren die hier om de veertien dagen opdraven. In dat decor brengt Masure dus de beroemdste familie van ‘s-Gravenbrakel ter sprake. Met een priemende vinger wijst hij naar een gebouw dat gedeeltelijk aan het zicht onttrokken is door een bomenrij: “Daar, achter de cornervlag, zie je hun huis.”
Thorgan Hazard moest dus alleen maar even over het hek achteraan in de tuin springen om het veld van de lokale voetbalclub op te lopen. Een grasmat waar hij trouwens nooit een officiële match gespeeld heeft, omdat de jeugd van Stade Brainois ondergebracht werd in een complex iets verderop in het dorp. Het is daar dat Thorgan zijn eerste stappen gezet heeft in het voetbal.
Zijn eerste training was meteen ook de vuurdoop van Michaël Marcou, die toen de duiveltjes van ‘s-Gravenbrakel (Braine-le-Comte in het Frans) onder zijn hoede kreeg: “Thorgan was eigenlijk een jaartje te jong om met de duiveltjes mee te doen. Hij moest het in het begin opnemen tegen oudere kinderen.” In de loop der jaren werd Marcou overigens zo close met de familie Hazard dat vader Thierry “vaak zegt dat hij vijf kinderen heeft en dat ik de oudste ben”.
Al van in het prille begin ontsnapt Thorgan niet aan de vergelijking met Eden, die twee jaar ouder is en onmiddellijk indruk maakt met zijn dribbels. “Thorgan had zijn voetbalschoenen nog niet aan of er werd al gezegd: ‘Kijk, dat is de kleine broer van die andere, we gaan eens zien of hij ook zo goed is.’ En het moet gezegd worden dat Thorgan niet uit de toon viel. Heel het seizoen deed niets vermoeden dat hij een jaar jonger was dan de rest. Behalve zijn lengte dan, want hij was klein.”
Terwijl Thorgan zijn strengt trekt maar zich niet speciaal laat opmerken, “maakt zijn broer al het verschil tegenover kinderen die een of twee jaar ouder zijn dan hij”, gaat Marcou verder. Nochtans laat de kleine Hazard zich niet uit zijn lood slaan door de vergelijking, ongetwijfeld ook dankzij ouders “die er altijd zorg voor gedragen hebben dat de ene niet in de schaduw van de andere terechtkwam”, legt Claude Masure uit.
Wat de verschillen tussen de broertjes betreft, moet Marcou niet lang nadenken: “Ik durf het bijna niet te zeggen, maar Eden had het haast niet nodig om te trainen, hij was gewoon heel, heel goed. Thorgan heeft er meer voor moeten doen dan Eden om te staan waar hij nu staat. Hij is altijd heel rijp geweest voor zijn leeftijd, en hij is een harde werker.”
De grens over
Na zijn eerste voetbalstappen bij de duiveltjes laat Thorgan Stade Brainois achter zich en trekt hij, samen met Eden, naar Tubeke. Eigenlijk volgen de broers in het zog van hun vader Thierry, die bij de Waals-Brabantse ploeg jeugdcoördinator wordt.
Eden wordt al meteen in een hogere leeftijdscategorie ingeschreven, terwijl Thorgan zijn leerproces verder zet met jongens van zijn leeftijd. AFC Tubeke is op dat moment een kweekvijver van talent, zodat Thorgan niet echt uit de band springt in een ploeg die op toernooien haar mannetje kan staan tegen clubs als Anderlecht, Standard of Club Brugge.
Terwijl Eden als een losgeslagen meteoor de hemel van Lille bestormt, moet zijn broer iets langer wachten om de grens over te trekken. Marc Westerloppe, ex-scout van RC Lens, vertelt in het blad Nord Éclair over zijn eerste ontmoeting met Thorgan: “Een makelaar belde me op. Hij zei me dat hij zich bezighield met twee broers van wie er eentje bij Lille OSC zat. Ook de andere had volgens hem talent. Thorgan was op dat moment dertien jaar. We maakten een afspraak zodat ik hem zou kunnen zien spelen in Brussel een paar dagen later. Maar op die bewuste dag heb ik niets gezien: het regende pijpenstelen. Niet lang daarna deden we mee aan een toernooi en hij was er ook. Ik heb daar toen een erg goeie speler gezien, wiens acties getuigden van een groot talent.”
Lens gaat overstag en de liefde is wederzijds, herinnert Michaël Marcou zich: “Toen Thorgan hoorde dat RC Lens geïnteresseerd was, was hij direct erg gemotiveerd. Iedereen kende de kwaliteit van hun opleidingscentrum. En het was ‘ja’ geweest voor Eden, dus was er geen enkele reden waarom het ‘neen’ zou zijn voor Thorgan.”
Tweede natuur
Op 14,5-jarige leeftijd tekent Thorgan Hazard een contract bij RC Lens. Hij zal er voetbal en studie combineren. Hoewel het ouderlijke huis zich slechts op een uurtje rijden bevindt, is de tiener volledig op zichzelf aangewezen. Hij gaat alleen maar weg uit La Gaillette, het opleidingscentrum van Lens, om zich naar school te begeven. In de stad zit hij op een lyceum dat een samenwerkingsverband heeft met de club. Gelukkig bedraagt de afstand tot Eden in Rijsel maar 40 kilometer, het laat de broers toe om erg close met elkaar te blijven.
Het leven van Thorgan speelt zich dus af tussen de schoolbanken en het voetbalveld, waar hij schittert aan de zijde van Raphaël Varane – nu bij Real Madrid – en Geoffrey Kondogbia – bij AS Monaco – nog twee parels van de generatie van 1993. Na jaren in de as wordt hij nu wel uitgespeeld op de linkerflank. Op school is hij vlijtig, volgens Marcou: “Je moest je veel minder opjagen in hem dan in Eden op dat vlak. Alles wat gedaan moest worden en wat enige toewijding vroeg, heeft Thorgan altijd gedaan. Hij is daar altijd strikt in geweest.”
De jongste van de twee Belgische ch’tis mocht dan de betere student geweest zijn, op het veld maakt zijn broer indruk tijdens zijn eerste optredens met het A-team van LOSC. Van de weeromstuit krijgt Thorgan het etiket ‘broer van’ opgeplakt en dat blijkt naast voordelen ook nadelen te hebben. In La Gaillette zijn er plots die zeggen dat hij de mentaliteit van een kleine jongen heeft en dat hij zijn statuut niet verdient en het louter te danken heeft aan zijn naam. Toen La Dernière Heure in februari 2013 zijn ex-ploegmaat Raphaël Varane interviewde, had die het over een speler die “nogal wat stommiteiten uithaalde, waardoor hij vaak tegen de lamp liep. Hij is een kleine schurk, hoor.”
Wat er ook van zij, Thorgan wordt ook steevast omschreven als “een goeie kameraad”. Met Varane, Kondogbia en de anderen boekt hij duidelijk progressie in de jeugdploegen van RC Lens. Het maakt dat hij in handen van Bob Browaeys, trainer van de nationale elftallen van de U15 en de U17, terechtkomt. Browaeys trapt niet in de val waar het grootste deel van Frankrijk op dat moment wél in trapt: Thorgan vergelijken met Eden. “Ik heb zijn broer ook gehad, maar Thorgan is een totaal ander type speler.” Het is echter niet zo dat er helemaal geen gelijkenissen zijn, vindt Browaeys. “Net als Eden vindt Thorgan voetballen gewoon leuk. Hij amuseert zich en hij heeft altijd zin om te spelen. Voetballen is zijn tweede natuur. En hij is er ook altijd honderd procent voor gegaan.”
Net zoals bij zijn Franse club dweilt Thorgan bij de nationale selecties de linkerflank af. Toch ziet Browaeys eerder een nummer 10 in hem “maar ik had toen Mats Rits, zonder twijfel het grootste talent op dat moment, en Hannes Van der Bruggen die op die positie speelden.”
Halve Hazard
Ondanks een paar wanklanken lijkt Thorgan dus door te breken in La Gaillette. Alles loopt op wieltjes, tot het seizoen 2010/11 en zijn debuut in het CFA, het Championnat de France Amateurs. In die Franse vierde klasse laten veel topclubs hun jonge talenten opdraven om hen te harden voor het volwassenenvoetbal. Hazard maakt er zijn debuut met op zijn cv de complimenten van Eric Assadourian, de jeugdtrainer die op lensois.com verklaarde dat Thorgan “helemaal in zijn eentje een match kan doen kantelen, maar dat hij nog kracht te kort komt en nog volume moet winnen”. Die gebreken laten zich gevoelen in de volgende twee seizoenen, waarin hij maar half de speler is die hij kan zijn.
In de CFA staat Olivier Bijotat aan het roer van de ploeg. Die benadrukt het sociale karakter en de onbezorgdheid van Thorgan, maar beseft ook dat de linkerwinger lijdt onder de vergelijking met een broer die op dezelfde positie speelt. Michaël Marcou ziet daar ook een verklaring in voor de bleke prestaties van Thorgan: “Als de mensen hem kwamen bekijken, hadden ze bij wijze van spreken de avond voordien in Rijsel Eden drie keer in de winkelhaak zien trappen, dus werd van hem hetzelfde verwacht. Logisch toch?”
De jongste Hazard, die in die periode zelden beslissend is op het veld, slaagt er niet in een basisplaats af te dwingen in een ploeg die knokt tegen de degradatie en waarin Steeven Joseph-Monrose en David Pollet wél hun kans krijgen in de aanvalslinie. De Charleroispits legt uit: “Thorgan kon zich niet doorzetten simpelweg omdat hij niet genoeg vertrouwen in zichzelf had. Nochtans toonde hij op training al snel dat hij bakken techniek had, maar er was veel concurrentie bij Lens. En hij was nog een beetje te jong.”
Nadat hij eerst samen met Kondogbia was teruggestuurd naar de U19, sluit Hazard het seizoen toch nog verrassend af bij de eerste ploeg, die geplaagd werd door blessures. Op een persconferentie zegt László Bölöni, de toenmalige trainer die RC Lens in eerste moest houden, dat hij erop had aangedrongen om Thorgan bij de groep te laten aansluiten, maar hij vraagt wel geduld: “Laat me het goede moment kiezen, voor hem en voor de ploeg.”
Enkele weken en een tuimeling naar de Ligue 2 later heeft de Roemeense ex-coach van Standard niet de tijd gehad om Thorgan Hazard te lanceren. In het tussenseizoen schat Georges Tournay, de directeur van het opleidingscentrum van RC Lens, de jonge Belg hoog in, in het Sang et Or Magazine: “Hij heeft de kwaliteiten om carrière te maken, maar vergeet niet dat hij nog maar achttien is. Hem opstellen of niet in de Ligue 2 zal de keuze zijn van Jean-Louis Garcia.”
Tribunekuur
Garcia is een coach die het klappen van de zweep in tweede klasse kent. Hij kaffert Thorgan een paar keer uit wanneer die te egoïstisch zijn kans gaat in de voorbereiding. In het begin van het seizoen mag de kleine Belg twee keer starten, maar daarna wordt hij onverbiddelijk aan de kant geschoven. Marcou, die zijn ‘stiefbroer’ nog altijd volgt, stelt de diagnose: “Ze hadden 37 voetballers onder contract, zonder de jongeren erbij te tellen, en het waren de ouwe rotten die elke week op het veld stonden. De club zakte echter al snel weg naar de middenmoot terwijl ze onmiddellijk weer wilde promoveren.”
Aangezien de trainer niet wil dat hij geblesseerd raakt, mag Hazard ook geen wedstrijdritme opdoen in het CFA. Verstoken van matchen bij zijn club komt Thorgan bijzonder gretig naar de nationale selecties, waar hij wel negentig minuten lang de geur van gras kan opsnuiven. Bij de U19 is hij een van de leiders van de groep van Marc Van Geersom en zet hij heel wat assists en doelpunten op zijn naam. Een contrast dat de coach niet verrast: “Hij wilde zo graag spelen in de eerste ploeg van Lens dat hij zichzelf bij ons wilde bewijzen.” Jean-François Rémy, die de prestaties van de U19 volgt met het oog op hun overgang naar de Belgische belofteploeg, bevestigt: “Bij Lens deed hij alles om zich te doen gelden, maar het liep niet zoals hij wou.”
In Thorgans hoofd begint de twijfel te knagen. Als hij dan toch eens een kans krijgt bij RC Lens, dan is het in een “vergiftigde match”, zoals die keer voor de ligabeker tegen Marseille. Marcou: “Thorgan was haast verplicht om een superwedstrijd te spelen, zo niet ging zijn kop eraf.” Een droge 4-0 en een nieuwe zuiveringskuur in de tribunes later komt Hazard toch weer in de picture wanneer de rechterflankspeler van Lens zich blesseert. “Dat was niet echt zijn favoriete positie, hij had er bij de jeugd nooit gespeeld”, aldus Marcou. Maar Thorgan vindt het beter dan niets en de basisplaatsen volgen elkaar nu in snel tempo op. Eindelijk kan hij zijn bij Stade Brainois zo geroemde dominante karakter laten bewonderen en neemt hij zelfs de vrijschoppen voor zijn rekening. Het ontbreekt hem ook niet aan het nodige lef. Soms wordt hij wat overmoedig, zoals die keer tegen Le Havre toen hij vanop dertig meter rechtstreeks op doel wilde trappen. Alaeddine Yahia, een van de ouwe rotten in de ploeg, fluit hem terug en raadt hem aan een voorzet te trappen. Hazard gehoorzaamt met tegenzin en verstuurt daarop een millimeterpass naar Alexandre Coeff die de bal maar heeft binnen te tikken. Enkele dagen na de complimenten van zijn coach zit Hazard toch weer op de bank. “En altijd zonder uitleg, er werd nooit gezegd waarom”, verbaast Michaël Marcou zich.
Duwtje in de rug
Op het einde van het seizoen oogt de balans niet overtuigend: veertien competitiewedstrijden en één schamele assist. De supporters beginnen te morren en zeggen onder elkaar dat ze het niet getroffen hebben met ‘de slechte broer’, ook al zijn de kwaliteiten van Thorgan overduidelijk. Ondertussen blijft de Belgische voetbalbond vertrouwen in hem hebben en wordt hij telkens opgeroepen, maar voor hoelang nog? Ondanks het feit dat Lens en technisch directeur Antoine Sibierski erop aandringen om Thorgan te houden, is het voor de familie Hazard een uitgemaakte zaak: hun zoon moet daar weg.
Er worden verschillende pistes overwogen, zelfs dat Eden het contract van Thorgan zou afkopen, aldus Marcou. Maar dan tekent Eden bij Chelsea en betrekt hij zijn broer bij de deal. De voetbalwereld staat op zijn achterste poten. “Als zijn achternaam niet Hazard was, zou hij nooit een speler van Chelsea zijn”, analyseert het Amerikaanse Bleacher Report. Thorgan zou dus alleen maar in Londen zijn om zijn broer te helpen acclimatiseren. Bij Chelsea willen ze immers het fiasco Hernán Crespo niet meer meemaken. In 2003 hoestte Roman Abramovitsj 26 miljoen euro op voor de Argentijnse spits, die daarna niet kon aarden in de Londense smog. Vijf jaar en een paar uitleenbeurten later zou hij voor nul euro weer vertrekken.
Dat mocht zeker niet gebeuren met Eden. De club zet zwaar in op de oudste telg van de familie Hazard en als Abramovitsj een miljoentje extra moet leggen om de jonge broer te laten overkomen, dan is dat maar zo. Een tactische transfer dus. Marcou bevestigt: “Laat het duidelijk zijn: was Eden niet naar Chelsea gegaan, dan hadden ze Thorgan nooit gekocht.”
Na enkele wedstrijden bij de reserven van The Blues denkt Thorgan aan een uitleenbeurt. Behoren tot de mogelijkheden: een terugkeer naar Frankrijk en een aantal clubs in de Engelse tweede klasse. Maar tot algemene verrassing scheept Hazard in richting… de Gaverbeek.
Duivelse broers
In België is men sceptisch. François Kompany, Jordan Lukaku… van de kleine broers die ook talent hebben, zijn er slechts weinigen – denk bijvoorbeeld aan Emile Mpenza – die effectief doorbreken. Maar terwijl het vergelijkingen regent, is er maar één man die het hoofd bij de zaak houdt: Francky Dury. En de Alex Ferguson van Essevee doet er een gouden zaak mee. “Zulte Waregem was de goede keuze. Dury heeft hem als een aparte speler bekeken en niet als de broer van”, benadrukt Jean-François Rémy. Bob Browaeys gaat zelfs verder: “Dury is de ideale trainer voor een jongere die nog moet leren. Deze periode van twee of drie jaar is de moeilijkste etappe: de speler moet presteren voor zijn club en voor de supporters, maar tegelijkertijd moet hij zich ontwikkelen door fouten te maken. Dury laat hem de vrijheid om de mist in te gaan en schaaft hem ondertussen bij op tactisch vlak.”
Thorgan vindt snel zijn plaats in een groep die een mengeling is van onstuimige jongeren als Godeau, Malanda en Verboom, en ervaren krijgers als D’Haene, De fauw, Leye en Berrier. Het blijkt het perfecte recept voor een successeizoen, met de onmisbare Dury als chef-kok. Naarmate de matchen en de topprestaties elkaar opvolgen, is Thorgan Hazard niet langer ‘de broer van’. Davy De fauw verwoordt het op BeDiables.be als volgt aan het begin van de play-offs: “Nu komen de journalisten niet meer om hem over zijn broer uit te horen, maar om in de eerste plaats over hem te praten.”
DOOR GUILLAUME GAUTIER – BEELDEN: IMAGEGLOBE
“Wat de school betreft, moest je je veel minder opjagen in Thorgan dan in Eden.” Michaël Marcou
