Hoeveel van de internationals die straks deelnemen aan het WK zullen deze week nog eens denken aan de man dankzij wie ze grootverdieners zijn geworden?
Deze week wordt de achttiende verjaardag herdacht van het Bosman-arrest.
In dat seizoen 1995/96 zag het Belgisch voetbal er nog heel anders uit dan vandaag. Begin augustus van dat jaar beschikten de achttien clubs gemiddeld over 20 spelers en waren er in totaal 86 buitenlanders, gemiddeld 4,7 per club (RWDM had er maar één!).
Op 10 mei 1995 waren van de 360 spelers uit eerste 234 voetballers transfereerbaar wegens eind contract. De meesten gingen pas dan samenzitten om over een nieuw contract te praten. Wie de aangeboden voorwaarden weigerde, moest genoegen nemen met het minimumcontract, dat toen ongeveer 30.000 Belgische frank bedroeg (850 euro).
Meestal kwamen clubs en spelers eruit, anders bood een transfer soelaas.
In juni 1990 weigerde Jean-Marc Bosman bij Club Luik (dat hem niet meer wilde) dat minimumcontract van 850 euro te tekenen. Een transfer naar het Franse Duinkerken ging niet door omdat de door Luik gevraagde transfersom (300.000 euro) niet gestort was. Bosman werd geschorst en zat zonder inkomen. Werkloosheidsvergoeding bestond toen nog niet voor voetballers.
Waarop Bosman klacht indiende tegen Club Luik, dat hem het recht op arbeid ontzegde. Toen de KBVB voluit Club Luik steunde in plaats van een oplossing te zoeken, was er geen weg meer terug.
Voor een jonge verslaggever die er net een cursus Europees recht op had zitten, was de houding van de bond onbegrijpelijk. De juristen van de KBVB gaven, gevraagd naar hun kennis van het Europese recht – een verplicht vak voor elke jurist – aan dat die materie niet van toepassing was, omdat in een van de zeldzame sportarresten die voor het Europees hof waren behandeld een vage term stond dat in de toekomst rekening gehouden moest worden met het specifieke karakter van de sport.
Toen in een discussie met een vooraanstaand Belgisch voetballeider uit die tijd werd aangehaald dat Bosman in feite toch gelijk had, gezien de Euopese verdragsbepalingen, was het antwoord van die éminence grise ontnuchterend: “Het gaat er niet om wie gelijk heeft, het gaat erom aan wiens kant je staat.” Samengevat: je staat aan Bosmans kant, of aan de onze, en de wettelijke argumenten doen verder niets ter zake. Lobbying zou er wel voor zorgen dat die zaak in het voordeel van de bestaande orde bepleit wordt. “Want aan de sport durven ze toch niet te raken.” Jean-Luc Dehaene zou dat varkentje wel even wassen, klonk het.
In academische middens die géén bindingen hadden met de voetbalwereld was men een andere mening toegedaan. Daar noemde men de voetbalwereld ‘weer zo’n corporatistisch genootschap dat denkt dat het boven de wet staat.’ Als grote multinationals megaboetes krijgen, waarom zou de Europese commissie dan bang zijn voor de voetballobby?
Het gevolg? Op 15 december 1995 was de hele voetbalwereld in schok door het arrest, dat duidelijk maakte dat het voetbal niet boven de Europese wet stond in de Europese lidstaten. Voortaan waren binnen de EU spelers die eind contract kwamen, vrij, en er mocht geen discriminatie zijn tussen EU-onderdanen: afgelopen met beperkingen op spelers uit andere (EU) landen. Voor niet-EU-spelers blijven er hier en daar nog beperkingen. Meteen snapt u waarom voor veel Zuid-Amerikaanse of Afrikaanse voetballers zo’n Belgisch paspoort zo belangrijk is: daarmee vallen ze niet meer onder de beperkingen die in de Premier League of Italië nog bestaan.
En Jean-Marc Bosman zelf,ooit een belofte-internationaal uit de lichting van Marc Degryse? Die heeft gewonnen, maar zijn zaak heeft hem mentaal gekraakt. Terwijl hij er niet in slaagt een leven na het arrest op te bouwen, verdienen onwetende profvoetballers dankzij zijn koppig doorzettingsvermogen astronomische bedragen, terwijl de clubs met het voortijdig openbreken van contracten een middel vonden om een handeltje in onrealistische transfersommen op te zetten.
GEERT FOUTRÉ
Hoeveel WK-gangers zullen deze week nog eens denken aan de man dankzij wie ze grootverdieners zijn?
