Een eerste medaille op een individueel nummer op het WK afstanden (brons op de 5 km). Plus een eerste wereldtitel op de massastart. Bart Swings vulde in Heerenveen de laatste gaatjes op van zijn imposante erelijst. Nog één te gaan om zijn carrière helemaal af te maken.
Zou er ooit een landgenoot, met Belgische vlag in de hand, ín Nederland een staande ovatie hebben gekregen zoals Bart Swings meemaakte na zijn zege op de massastart van het WK afstanden? Hij had bij onze noorderburen al ‘eeuwig respect’ afgedwongen na zijn olympische titel, aldus zijn ex-coach Bart Veldkamp in het dubbelinterview met Swings voor het WK, en deze open doekjes van een vol Thialfstadion waren daar een zichtbaar voorbeeld van.
Van een kennerspubliek dat net had gezien hoe Swings op een sublieme manier de massastart naar zijn hand had gezet. Door voortdurend voorin te schaatsen en zich perfect te positioneren, door de Nederlander Jorrit Bergsma – voor eigen volk – het werk te laten doen, en dan een fameus nummer uit zijn benen te schudden: al aangaan op 700 meter van de finish en standhouden tot het einde, mede door een perfecte laatste bocht.
Hetzelfde plan als op het WK in Inzell 2019, toen Swings ook van zo ver aanviel, op weg leek naar goud, maar door een defecte schoen viel op 300 meter van de finish. Het belette hem en zijn coach Jelle Spruyt niet om in Heerenveen opnieuw die tactiek toe te passen. Met als doel: de explosieve Nederlander Bart Hoolwerf afmatten door een heel lange sprint van drie bochten. Zo zou de Nederlander die snelheid niet kunnen aanhouden.
Gedurfd, van zo ver vertrekken. Swings twijfelde na de halve finale, waarin hij zich niet super voelde, zelfs even of hij het zou proberen. Maar de killer in hem deed het toch, omdat hij wist dat hij het fysiek aankon. Dat bleek ook: zijn tijden in de voorlaatste ronde (23’’83) en de laatste ronde (23’’95) – let op het minieme verval ertussen – waren bijzonder snel.
Ter vergelijking: op de Winterspelen van 2022 legde Swings de laatste 400 meter af in 23’’47 (48 honderdsten sneller dan in Heerenveen), maar na een veel tragere voorlaatste ronde (26’’34). Bovendien schaatste hij in Peking in het zog van Seung-hoon Lee tot in de laatste rechte lijn, om de Zuid-Koreaan daar pas voorbij te steken.
In Heerenveen legde Swings de laatste 700 meter op kop af, zonder dat iemand hem kon bedreigen. ‘Respect voor hoe Bart dit heeft afgerond’, was de veelzeggende uitleg van Bart Hoolwerf, die tweede werd, na een misser in de voorlaatste bocht. Over de limiet gejaagd door een Belg.
Nieuwe trainingsaanpak
Voor Bart Swings was het de triomf van een fysieke, mentale en tactische dominantie. Van een atleet die nooit meer vertrouwen heeft gehad. Die weet dat hij zijn specialiteit tot in de perfectie beheerst. En dat ook kan uitvoeren zonder dat de stress hem verlamt, zoals op het WK in 2020 in Salt Lake City het geval was. Toen klapte Swings ineen door de druk, maar na psychologische begeleiding en zijn olympische titel in Peking omarmt hij die meer dan ooit. En is hij nu mentaal bevrijd.
Na de Winterspelen maakte Swings ook een andere gedurfde keuze: om te blijven focussen op de 5 kilometer – zelfs meer dan de voorbije jaren. En dus niet om zich voortaan alleen op de massastart te concentreren, nochtans de meest ‘veilige’ optie.
Het bloed in het sportdier Swings kruipt immers waar het niet gaan kan: ook op zijn 32e wil hij nieuwe doelen realiseren. Mede door een totaal andere trainingsaanpak, geïnspireerd door de Zweedse dubbele olympisch kampioen Nils van der Poel. Die had na de Winterspelen zijn schema’s immers online gezet. Een bijzonder zwaar oefenprogramma, maar dat schrok Swings niet af. Hij heeft nu ook de ervaring en de wijsheid om op tijd de voet van het gaspedaal te halen.
De nieuwe methode rendeerde in Heerenveen niet alleen op de massastart, maar ook op de 5 kilometer. De Vlaams-Brabander behaalde er met brons zijn eerste WK-medaille op een individueel nummer, weliswaar deels door het forfait van de Noor Sander Eitrem. Maar zelfs een vierde plaats zou een evenaring geweest zijn van zijn beste prestatie ooit op de 5 kilometer op een internationaal kampioenschap (vierde op de Winterspelen van 2014, in Sotsji).
Gouden trilogie
Op drie dagen tijd vulde Bart Swings zo twee hiaten op in zijn erelijst. Met zijn titel op de massastart vervolledigde hij zelfs een unieke trilogie, als nu regerend Europees, wereld- én olympisch kampioen. Geen snelschaatser die dat de voorbije twee jaar heeft gerealiseerd. Een trilogie die in de héle Belgische sportgeschiedenis ook alleen door Nafi Thiam is neergezet (zij deed het zelfs twee keer).
Swings’ totale medailleaantal op internationale kampioenschappen als snelschaatser: twaalf stuks. Over een periode van tien jaar, na zijn eerste bronzen plak op het WK allround in 2013, op zijn toen 22e. Niemand van de toppers van toen is nu nog actief, of komt nog in de buurt van een medaille op een individueel nummer.
Daar kan je bovendien nog zijn tien medailles in het eindklassement van de wereldbeker massastart bijtellen (waarvan vijf keer goud), én 35 plakken op individuele wereldbekernummers.
Ultieme doel
Niet te vergeten ook: nog veel omvangrijker is zijn medailleoogst in het skeeleren, Swings’ eerste grote liefde. Sinds 2009, toen hij pas 18 jaar was, heeft hij daar 96 stuks verzameld, waarvan 32 Europese titels, 15 wereldtitels en 8 gouden medailles op de World Games, de Spelen voor niet-olympische sporten. Goed voor in totaal liefst 108 topdrieplaatsen op internationale kampioenschappen in Swings’ hele skeeler/snelschaatscarrière tot nu toe.
De kans is meer dan reëel dat de Herentenaar er de komende jaren nog enkele bovenop zal doen. Hij mag dan al een rijpe dertiger zijn, Swings voelt dat hij fysiek nog altijd progressie maakt. En wil nog één niet vervuld doel realiseren: een olympische medaille op de 5 kilometer in 2026. Om zo te doen wat zeer weinigen enkele jaren geleden hadden durven te voorspellen.
In een snel evoluerende schaatssport geen simpele opdracht, maar aan het geloof en de passie van de olympisch kampioen zal het zeker niet liggen. Niets moet bovendien, alles wat nu nog komt is extra. Zelfs als die 5 kilometer-missie niet lukt, dan kan hij zijn gigantische erelijst verder opsmukken met medailles op de massastart.
Een ding is sowieso nu al zeker: Bart Swings zal de geschiedenis ingaan als een van de grootste Belgische sporters ooit.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier