1B: Bobbejaanland, Bokrijk en de buitenlanders

Nog nooit was de spanning zo te snijden in 1B, waar KV Mechelen afstevent op de eerste periodetitel. In de voormalige tweede klasse strijden acht profclubs voor één promotieticket. ‘Je moet echt eens komen kijken in 1B. Je zal niet in slaap vallen.’

‘Bedankt dat je belt en aandacht wil besteden aan 1B’, zegt Herman Wijnants aan de telefoon. De algemeen manager van Westerlo meent het. Hij bevestigt dat de nationale media-aandacht voor de tweede hoogste Belgische voetbalreeks pas echt zal toenemen wanneer straks, op de veertiende speeldag (met de absolute topaffiche YR KV Mechelen – Union SG op 9 november), de eerste periodetitel wordt toegekend.

‘Het loont echt de moeite om eens te komen kijken. Je zal niet in slaap vallen. ( grijnst) Twee keer verliezen, en je zakt zoals ons eerder dit seizoen van de eerste naar de vierde plaats. Behalve Lommel SK en wij zijn alle teams overgenomen door buitenlanders. Hun budgetten schommelen tussen de 10 en 15 miljoen euro. Net als de Limburgers geraken wij niet verder dan ongeveer 2 tot 3 miljoen. Ik zei het al eens tegen Lommelmanager Greet Vanbrabant bij een dubbelinterview: wij zijn het Bobbejaanland en Bokrijk van het Belgische voetbal. Authentiek, kleinschalig en uniek. Wij blijven bescheiden. Onze enige zorg is om niet te degraderen. Gelukkig zijn we hier in de Kempen nuchtere burgers. Het verschil tussen 1B en 1A werd veel te groot. Op het hoogste niveau krijg je 3 miljoen euro dankzij de tv-rechten, wij zitten nu aan 500.000 euro. De inkomsten via sponsoring en ticketing daalden sterk. In plaats van 6 tot 7 miljoen komen we nu aan een budget van amper 3 miljoen euro. Op termijn wordt deze situatie onhoudbaar. Zeker in 1B. Het verschil in tv-geld is gewoon te groot. De verhoudingen zitten scheef: Union SG werd verkocht voor meer dan tien miljoen euro, hé.’

Renaissance

‘De sportieve verschillen waren nog nooit zo klein’, zegt centrale verdediger Gertjan Martens (30), die na drie seizoenen Union SG verruilde voor AFC Tubize. ‘Het spel evolueert richting het combinatievoetbal uit 1A én dat niveau. Wij proberen, in tegenstelling tot de voorbije jaren, wel te voetballen van achteruit. Vroeger stond onze ploeg vooral bekend als een fysiek stevig geheel, die de duels opzocht. Het voetbal gebaseerd op kracht verdwijnt toch stilaan. De ploegen kennen elkaar tegenwoordig zo goed, ook al omdat je elkaar viermaal ontmoet, dat je nog zelden hoge scores ziet. Onze grootste handicap was de schorsing voor vier speeldagen van spits Thomas Henry, na een zogenaamde elleboogstoot aan Kenneth Schuermans van OHL, waardoor hij pas vorige week tegen Union weer meedeed. Als targetman doet Henry mij terugdenken aan de jonge Laurent Depoitre van bij KV Oostende. Hij is een tank, iemand die wroet en werkt, sterk is aan de bal en zijn lichaam optimaal gebruikt. Hij zorgt voor lucht én tijd voor het team. Een serieuze troef.’

Ook Proximus TV-commentator Dave Peters zag dat het voetbal in 1B veranderde. ‘Het algemene niveau in alle facetten van het moderne voetbal, zoals balcirculatie, individuele acties, techniek en powerplay, nam de afgelopen maanden toe.’

Routinier Koen Persoons (35) weet ondertussen dat je veel minder tijd en ruimte krijgt dan op het hoogste niveau om echt te voetballen. ‘Ze jagen je constant op’, oordeelt de controlerende middenvelder van Oud-Heverlee Leuven. ‘Er wordt heel kort op de huid gezeten, om zo tegenstanders onder druk te zetten. Ons doel blijft het om op techniek en via verzorgd voetbal matchen te winnen. Veel teams doen het met een grote en krachtige aanvaller, om zo gemakkelijker te kunnen opschuiven. Voor de meesten rendeert dat. Wij doen het anders. Vandaar dat we ook moeilijkheden ondervinden om onze wil op te leggen. Voetbal is sowieso oorlog in 1B, de belangen zijn heel groot.’

YR KV Mechelencoach Wouter Vrancken is het daarmee eens. ‘Geen enkele ploeg uit 1B werd in de beker weggespeeld door een 1A-team’, zegt de voormalige assistent van Glen De Boeck bij KV Kortrijk. ‘Dat zegt voldoende. Union ging verdiend winnen bij Anderlecht. Wij haalden het terecht van Antwerp. De kloof slonk al sinds vorig seizoen. Cercle Brugge levert daar het bewijs van, want zij draaien toch vrij vlot mee. Ook Antwerp deed het eerder, met wat gerichte aanwervingen. Het verschil tussen de staart van 1A en de top van 1B, dat bestaat niet meer.’

Analist Karel Fraeye verwoordt het als volgt: ‘Op Tubize na – waar ze duidelijk de juiste lessen niet trokken na de bijna-degradatie en het een lastig verhaal dreigt te worden – zou er volgens mij geen enkel 1B-team zakken uit eerste klasse. De meeste ploegen kunnen, door de gestegen financiële mogelijkheden, betere spelers halen dan de meeste 1A-teams uit de rechterkolom van het klassement. Eigenlijk wil iedereen zo snel mogelijk hogerop. OHL via zijn Thaise eigenaars, KV Mechelen door het nieuwe bestuur en de ontvangen transfersommen, Beerschot Wilrijk door de sjeik, terwijl ook Union SG en KSV Roeselare beschikken over budgetten die nagenoeg onbeperkt zijn. De kern van Union samen kost waarschijnlijk evenveel als drie spelers van Brighton & Hove Albion. Leuven kan terecht bij Leicester City en Roeselare doet een beroep op Reading. Zij kunnen geld uitgeven zonder zich in de schulden te werken. Er zit één constante bij alle teams: ze spelen allemaal met bijzonder veel passie en vuur, in de wetenschap dat er maar één promotieticket is.’

In het AFAS Stadion scandeerden de meer dan 15.000 fans – meer dan het gemiddelde bij veel teams in 1A – tegen Beerschot Wilrijk opnieuw ‘we worden kampioen, niks aan te doen’. Nadat coach Dennis van Wijk er op 20 augustus vervangen werd door oud-speler Vrancken, lijkt de trein vertrokken. Dat stelt ook Roeselaredoelman Wouter Biebauw (34) en ex-Malinwalid vast. ‘De borst wordt er weer nat gemaakt en qua kwaliteit in de spelerskern steken zij boven de rest uit. Die 4-4-2 als veldbezetting bevalt hen duidelijk.’

De West-Vlaming wordt in die visie bijgetreden door Dave Peters. ‘Die ploeg is volop bezig met de renaissance’, oordeelt de naar Antwerpen uitgeweken Limburger. ‘Alles veranderde met de inbreng van Gustav Engvall in de punt van de aanval. In de tweede helft tegen Westerlo stond daar plots een fysieke muur, werd gespeeld aan een hoog tempo en leidde dat tot constant gevaar. De machine kwam toen onder stoom. Daar borduurden ze succesvol op verder. Soms moet je daar als coach ook wat geluk mee hebben. Onder Van Wijk werd er nog volop gezocht naar een type-elftal. De keuze om snel via de lange bal de diepe spitsen Igor de Camargo en MathieuCornet te zoeken, bleek in de praktijk niet de juiste. Het snelle ontslag van Van Wijk kwam er bovendien ook na onenigheid in de technische staf over de sportieve opties. Vrancken maakte daar een geolied geheel van, met Onur Kaya en Rob Schoofs weer op Jupiler ProLeaguelevel, en Joachim Van Damme, een breker die nu ook in de opbouw wordt betrokken. Die kregen zo’n boost dat ze nog maar moeilijk af te stoppen zijn.’

Swingend voetbal

Vrancken wil niet meegaan in de euforie. ‘De echte titelfavorieten lieten het even afweten’, weet de 39-jarige Limburger. ‘Iedereen had ons afgeschreven na de nederlaag op Beerschot Wilrijk, maar ik merk hier nu veel enthousiasme om die opwaartse beweging verder te zetten. Ik ben een tevreden trainer. We konden vroeger iets 45 minuten vasthouden en geraken nu al aan 80 minuten.’

Vrancken weet dat er ook nog aandachtspunten zijn. ‘Ik hecht veel waarde aan offensief spel met constante positiewissels’, gaat hij verder. ‘Voetbal met de borst vooruit, op basis van wil en durf. In balbezit moeten we swingend voetbal brengen, bij balverlies moeten we onnodige fouten vermijden. Goed van ons afbijten, stevig staan, scherpte tonen en die focus behouden. Een goede organisatie zetten, betekent voor ons dus niet achteruit lopen en verdedigen. In 1B heb je strijders en krijgers nodig.’

Vandaar dat volgens Peters ook Lommel SK bovenin zo goed meedraait. ‘Een aangename revelatie, die als promovendus begon met de status van underdog’, zegt hij. ‘Ze mikken op spelers die op revanche belust zijn of op koopjes. Daarmee profiteren zij van de format van 1B. Tom Van Imschoot – een positieve coach die nooit het conflict opzoekt – beschikt over heel wat onderschatte voetballers: een sterke rechtsback als Soufiane El Banouhi, de ervaren middenvelder Robin Henkens, een talentvolle middenvelder als SebastiaanBrebels en LeonardoRocha. De Portugees is een aanvaller met torinstinct en goede voeten, die werd weggehaald voor de neus van Lokeren. Hij komt van AS Monaco en toont zich gewoon heel klinisch voor doel. Om hun sportieve rijkdom te illustreren: WesleyVan Belle, een linksachter die vorig seizoen nog bij Cercle Brugge zat, geraakt er momenteel niet van de bank. Timo Cauwenberg is titularis op die positie. Dat wil toch wat zeggen. Ze hebben een smalle kern, maar houden vrij goed stand.’

Beerschot Wilrijk, dat vorig seizoen enkel moest buigen voor Cercle Brugge, kreeg onder coach Stijn Vreven een ander gezicht. ‘Ook hij beschikt over een ruime en uitgebreide kern, met veel verschillende profielen en toch heel wat kwaliteit’, erkent Fraeye. ‘Onder druk van de spelers pasten ze het spelsysteem wat aan, sinds de bekerpartij op Cercle Brugge. Na de terugkeer van Mo Messoudi werd er teruggegrepen naar de verdediging en het middenveld van vorig seizoen. Dante Vanzeir en Erwin Hoffer kregen daardoor voorin wat minder speelgelegenheid, want daar ging de voorkeur naar Marius Noubissi, Loris Brogno en Tarik Tissoudali. Plots draaide het, waardoor ze hun enige echte ambitie kunnen najagen, namelijk de titel. Ze hebben, samen met YR KV Mechelen en OHL, in hun selectie de meeste ervaring, techniek en snelheid. Outsider is Union SG, waar een hele make-over gebeurd is na de machtsovername. Er zijn amper nog spelers van vorig seizoen.’ Wouter Biebauw volgt die redenering. ‘Techniek, snelheid, veel opportunisme en zeer solide achterin, kortom een heel compleet geheel. Bij Union zijn er geen zwakke punten die ik spontaan kan opnoemen. Tegen hen konden wij echt weinig inbrengen.’

Toch predikt Dave Peters voorzichtigheid. ‘Volgens een paar coaches heeft Union de best voetballende ploeg. Topschutter YoussoufouNiakaté stond lange tijd garant voor 85 procent van de doelpuntenproductie. Maar wat als de spits even stilvalt? Kunnen ze dat opvangen?’ Persoons looft de inbreng van Niakaté. ‘Nagenoeg elke bal die hij voor doel aanraakt, verdwijnt tegen de netten. Hij staat altijd op de juiste plaats. Dat tilt een ploeg automatisch naar een hoger niveau en zorgt voor wat meer comfort.’

KSV Roeselare probeert onder de Spaanse coach Jordi Condom, die tussen 2002 en 2008 werkzaam was bij de jeugd van Barcelona, te gaan voor attractief voetbal. ‘Onze charme is dat we telkens voor de volle winst gaan en niet te veel rekenen’, zegt Biebauw. ‘ Stijn De Smet, Gino van Kessel, Nicolas Rajsel, Mohammed Aoulad, dat zijn voorin de mannen die offensief iets kunnen teweegbrengen. Voor het middenveld en defensief vallen we terug op de goede basis van de afgelopen jaren. Wij proberen sowieso bij de eerste vier te geraken.’

‘Elke wedstrijd in 1B voelt aan als een finale’

Sinds mei fungeert de Frans-Engelse oud-spelersmakelaar en ex-journalist Alex Hayes als sportief directeur van Union SG. ‘Het is echt ongelofelijk. Elke wedstrijd in 1B voelt aan als een finale’, zegt de voormalige vicevoorzitter van de Franse eersteklasser FC Lorient, die in nauw contact staat met eigenaar Tony Bloom, eveneens voorzitter van Brighton & Hove Albion. ‘Alles in deze fantastische divisie bruist van de vitaliteit. Dat komt omdat er amper acht teams zijn. Behalve wij speelden alle andere ploegen recent nog in 1A. Die ervaring mag je niet onderschatten. Voor Union SG is dat al van het seizoen 1972/73 geleden. We kennen dus onze uitdaging.’

Natuurlijk willen ze in het Mariënstadion zo spoedig mogelijk promoveren. ‘Maar we zetten daar geen concrete datum op. Dat zou ook onverstandig zijn’, vervolgt Hayes. ‘De mix van ervaren spelers en jonge talenten werkt perfect, er ontstond dit seizoen snel een hechte band tussen de spelers uit België, Argentinië, Noorwegen en/of Frankrijk. Ze hebben allemaal een grote honger naar succes. Een ongelofelijk geheel, met een Sloveense coach. ( lacht luid) Luka Elsner is goed in puzzelen. Heel leuk om hem dagelijks bezig te zien.’

Union SG is volgens Hayes meer dan alleen maar topschutter Youssoufou Niakaté. ‘Ik vrees helemaal geen vertrek tijdens de winterstop’, grijnst hij. ‘Wij verkopen de sterkhouders niet. Dat staat nu al vast. Ik heb er ook het volste vertrouwen in dat een intelligente persoon als Youssoufou ons project niet tussentijds zal verlaten. Weet je, ik toets succes niet enkel af op basis van promotie. Het gaat om progressie en continuïteit. Onze clubstructuur zal probleemloos klaar zijn voor 1A, mits wat kleine inspanningen. Dat weet ik nu al. Antwerp en Cercle Brugge beschouw ik daarbij niet als inspiratiebron. Union SG spiegelt zich liever niet aan anderen. Wij zijn Union SG, geen couveuseploeg van Brighton, maar een club waar spelers goesting hebben om vooruit te gaan. Als individu én als team.’