Op Transfermarkt.com schatten onbetaalde liefhebbers de marktwaarde van voetballers in. De databank telt liefst 1 miljoen spelers. De voetbalwereld neemt die schattingen heel serieus. ‘Spelersmakelaars mailen ons hun contracten.’
Cristiano Ronaldo wordt een dagje ouder, en daar is hij niet blij mee. Toen de data- website Transfermarkt.com in 2020 zijn waarde verlaagde van 100 naar 75 miljoen euro blokkeerde hij prompt haar socialemediakanalen. De Portugese superster verslikt zich vast in zijn koffie mocht hij vandaag nog eens naar Transfermarkt surfen. De site vindt de 37-jarige Ronaldo intussen amper 30 miljoen waard, een bodemkoers. Transfermarkt.com plakt virtuele transferbedragen op zo ongeveer alle spelers ter wereld. Dat wordt gedaan door onbezoldigde liefhebbers, en toch is ijdele Cristiano heus niet de enige die de website ernstig neemt. Clubs kijken op Transfermarkt.com wanneer ze hun transferprijzen bepalen. Makelaars hebben al tevergeefs geprobeerd de website te betalen om de waarde van hun speler te laten stijgen dan wel dalen. Een uit de hand gelopen hobby heeft echte macht gekregen.
Makelaars probeerden tevergeefs de website te betalen om de waarde van hun speler te laten stijgen dan wel dalen.
‘Dat ons werk gewaardeerd wordt, maakt ons trots, maar het is niet onze ambitie om machtig te zijn’, vertelt Christian Schwarz, marktwaardecoördinator bij Transfermarkt. Schwarz raakte als scholier betrokken bij de site: ‘Vanuit een nerderige passie voor voetbalstatistieken. Onze oprichter begon Transfermarkt op zijn zolderkamer. Het is vreemd in die context te horen dat je macht hebt.’ De Duitser Matthias Seidel lanceerde Transfermarkt.com in 2000, de begindagen van het internet. Seidel groeide op in Bremen en was naar Hamburg verhuisd. De lokale kranten schreven naar zijn smaak te weinig over zijn favoriete club Werder Bremen. De programmeur bouwde een site waarop hij al het nieuws over Werder verzamelde. Seidel begon elke speler van Werder Bremen uitgebreid te documenteren: het aantal assists, goals, gele kaarten, transfergeruchten, tot zelfs hoelang hun contract liep. Al snel lijstte hij ook de tegenstanders van Werder op. Buitenlandse spelers die in aanmerking kwamen voor een transfer moesten er ook bij. Toen de databank hem boven het hoofd groeide, liet Seidel andere gebruikers toe om aanpassingen te maken.
Schoonheid
‘Transfermarkt draait op user- generated content, aangeleverd door honderdduizenden gebruikers’, zegt Christian Schwarz. De site is een soort van Wikipedia met gegevens over voetballers, trainers en clubs van over de hele wereld. ‘De informatie halen we uit kranten of de socialemedia-accounts van clubs of spelers. Elke aanpassing moet worden goedgekeurd door een van onze 800 datascouts. Dat zijn gebruikers die al even meedraaien op Transfermarkt en daardoor een zekere status genieten. Het plezier bestaat erin de databank volledig te maken. Alle statistieken van het hele seizoen, zonder fouten: iedere datanerd ziet daar de schoonheid van in.’ (lacht) Op dit moment staan ongeveer 1 miljoen voetballers geregistreerd op Transfermarkt, ook spelers die al lang zijn gestopt. Per voetballer vind je niet alleen elke assist of gele kaart, maar ook de schoenensponsor, zijn lengte, zijn makelaar, zijn favoriete positie en welke familieleden er actief zijn in het profvoetbal. Een titanenwerk. ‘Vandaag nog vroegen datascouts me om de Indonesische derde klasse te mogen toevoegen. De passie van onze community werkt aanstekelijk’, lacht Schwarz. ‘Pas als we goede, verifieerbare bronnen hebben, beginnen we eraan. We coveren het voetbal wereldwijd, met uitzondering van enkele kleinere competities in Afrika, waar je moeilijk betrouwbare gegevens over vindt.’ In België gaat Transfermarkt tot aan de tweede amateurklasse. De jeugdselecties van profclubs zijn ook opgenomen. Veertienjarige Belgische voetballers staan al op Transfermarkt. Er bestaat trouwens ook een tegenhanger voor het vrouwenvoetbal, Soccerdonna.de, die voorlopig beperkt is tot de Duitse competitie.
In 2008 kocht het Duitse mediaconcern Axel Springer, dat onder meer de kranten Bild en Die Welt uitgeeft, een meerderheidsbelang in Transfermarkt. De site professionaliseerde. Vandaag werken in het hoofdkantoor van Transfermarkt in Hamburg 70 voltijdse krachten en 25 parttimers. Zij onderhouden de site, overzien het werk van de gebruikers en verzorgen de marketing. De investering van Axel Springer maakte Transfermarkt alomtegenwoordig. Tik de naam van gelijk welke speler in op Google en het eerste resultaat is zijn of haar profielpagina op Transfermarkt.com. In de zomer, wanneer de echte transfermarkt open is, genereert Transfermarkt meer dan honderd miljoen pageviews per maand. Het is met voorsprong de grootste voetbalsite ter wereld. Er werden 22 subwebsites opgericht die focussen op het voetbal binnen één land. Transfermarkt.be werd gelanceerd in februari 2021 en is daarmee een van de jongste.
Mbappé boven
De harde statistieken zijn één ding, maar wat Transfermarkt pas echt prikkelend maakt, zijn de marktwaarden. De onlinegemeenschap plakt op iedere speler een richtprijs voor een mogelijke transfer. Met 160 miljoen euro is Kylian Mbappé van PSG momenteel de duurste voetballer ter wereld, schat Transfermarkt, gevolgd door Erling Haaland van Manchester City (150 miljoen) en Vinicius Junior van Real Madrid (100 miljoen). Kevin De Bruyne (Manchester City, 85 miljoen), Romelu Lukaku (Inter, 70 miljoen) en Thibaut Courtois (Real Madrid, 60 miljoen) zijn de duurste Belgen. ‘Het is natuurlijk geen exacte wetenschap, maar wanneer we onze schattingen naast de werkelijk betaalde transfersommen leggen, dan blijken we goed in de buurt te zitten’, zegt Schwarz. Verschillende factoren bepalen de prijs. ‘We houden rekening met ontwikkelingspotentieel, leeftijd, prestaties bij club en nationale ploeg, reputatie, blessuregevoeligheid, maar ook het economische niveau van de competitie en het aantal geïnteresseerde clubs.’
De gebruikers bespreken al die factoren op het discussieforum van Transfermarkt tot ze een consensus vinden. Het komt neer op afwegen. ‘Je kent de marktomstandigheden en weet welke bedragen er in het verleden werden betaald voor een 21-jarige aanvallende middenvelder uit de Belgische competitie. Aan de hand daarvan kun je schatten hoeveel buitenlandse clubs zullen betalen voor Charles De Ketelaere’, legt Schwarz uit. Transfermarkt had De Ketelaere getaxeerd op 30 miljoen euro. AC Milan betaalde Club Brugge on- geveer dat bedrag cash, al zijn er prestatiebonussen af- gesproken waardoor de transfersom kan klimmen tot 35 miljoen. Het bepalen van de marktwaarde gaat verder dan het inschatten van de speler zelf. ‘Als we bijvoorbeeld weten dat de verkopende club geld nodig heeft en dus wellicht geneigd is om in te gaan op een lager bod, dan nemen we die informatie mee. En als we weten dat Premier League- clubs geïnteresseerd zijn, verhoogt de prijs want de ervaring leert dat Engelse clubs sommen betalen die onze schattingen ver overstijgen als ze hun zinnen hebben gezet op een speler. Dezelfde redenering geldt dubbel voor een club als PSG, die over een onuitputtelijk transferbudget beschikt.’
Rechtszaken
Het voetbal maakt dankbaar gebruik van die objectieve waardebepaling via the wisdom of crowds. Clubs die beursgenoteerd zijn, verwijzen in hun prospectussen naar Transfermarkts schattingen van hun spelerskern. Belgische clubmanagers gebruiken de site om te schiften in hun transferdoelwitten: wanneer Transfermarkt een speler op 15 miljoen euro taxeert, dan heeft het voor Belgische clubs geen zin om te informeren. Voetbal is een harde wereld waarin veel geld omgaat. Clubs, en vooral spelersmakelaars, zien niet graag dat Transfermarkt hun voetballers te goedkoop inschat. Schwarz: ‘We krijgen geregeld mails van clubs of zaakwaarnemers die fouten signaleren. We checken of ze een punt hebben en indien nodig passen we onze waardering aan. Maar in 90 procent van de mails gaat het om onrealistische bedragen, waarbij club of makelaar hun wensen voor werkelijkheid nemen. Zulke verzoeken leggen we naast ons neer.’ Drie keer dreigden makelaars met rechtszaken tegen Transfermarkt, al kwam daar uiteindelijk niets van in huis.
De prijs bepalen van een voetballer: het werd lang onmogelijk gevonden. Het is maar wat de gek ervoor geeft, toch? Tegenwoordig is Transfermarkt.com het referentiepunt wanneer clubs over transfers onderhandelen. Voor Christian Schwarz mag dat, maar het is niet de insteek van de site. ‘Wij zeggen niet: “Zoveel moet deze speler kosten.” Wij zijn een privé- initiatief, wij bepalen niets. Wie onze cijfers gebruikt, doet dat op eigen verantwoordelijkheid.’
Abonnement
Transfermarkt heeft een interessante feature waar leken overheen kijken, maar die in het voetbal bijzonder belangrijk is: de site meldt van iedere voetballer wie zijn vaste spelersmakelaar is. Bij voetbaltransfers is dat belangrijk: wie mag in naam van de speler onderhandelen, en strijkt dus de commissie op? Clubs krijgen geregeld te maken met stromannen of gladde jongens die eerst de transfer opzetten en dan pas contact opnemen met de speler om wie het gaat. Sommige clubs werken met huismakelaars, die in laatste instantie inspringen en de koek opeisen – operatie Propere Handen, die misbruiken in het Belgische voetbal aanpakt, draait in grote mate om de schijnbewegingen onder managers en het geld dat daarbij tussen de plooien valt. Transfermarkt.com is uitgegroeid tot dé bron om te checken hoe het werkelijk zit.
Voor een makelaar is het goede reclame wanneer op Transfermarkt staat dat hij een beroemde speler begeleidt. Maar hoe filter je de beunhazen eruit? ‘Simpel, we vragen bewijzen’, zegt Schwarz. ‘Spelersmakelaars weten dat intussen en mailen uit eigen beweging hun contracten.’ Transfermarkt.com wist er zelfs een verdienmodel uit te puren. Makelaars die met logo en contactgegevens op de site vermeld willen staan, sluiten een abonnement af. Het duurste Premium Enterprise-abonnement, met vermelding op alle 23 subwebsites van Transfermarkt, kost 1550 euro per jaar. ‘Maar alleen makelaars van wie we 100 procent zeker zijn dat zij die speler vertegenwoordigen, komen op de site, en ook wie niet betaalt, nemen we op in onze databank’, zegt Christian Schwarz. ‘Onze community is zo verknocht aan correcte, volledige informatie dat we daar heus niet mee gaan sjacheren.’
De marktwaarde bepalen van Rode Duivel Hans Vanaken is één ding, maar Transfermarkt kleeft ook bedragen op illustere onbekenden of zelfs op spelers die nog geen minuut profvoetbal hebben gespeeld. Volgens Schwarz is het helemaal niet zo moeilijk. ‘In jeugdreeksen en in de kleinste buitenlandse competities worden ook data verzameld’, zegt hij. ‘Bij jeugdspelers ga je iets meer af op reputatie. De grootste talenten zijn bekend, hun naam is bij wijze van spreken nog voor hun eerste match gemaakt. Neem Julien Duranville (zestienjarig toptalent bij de beloften van Anderlecht, nvdr). Hij steekt er bovenuit bij de Anderlecht- jeugd, een referentie in Europa. Als zich een topper lijkt aan te dienen in dezelfde jeugdwerking waar Romelu Lukaku en Jérémy Doku uit voortkwamen, dan is het logisch dat een jongen als Duranville meteen een hoge marktwaarde krijgt. Het is een trend dat onbewezen talenten voor grote bedragen vertrekken. Bij Doku was er bijvoorbeeld een aanzienlijk verschil tussen het transferbedrag en de waarde die Transfermarkt had geschat. Rennes haalde de portefeuille boven vanuit het idee: als we wachten tot Doku ontbolstert, dan kost hij nog veel meer.’
