Het Seinewater op de Spelen is nog altijd vuil. Toch heeft de stad Parijs al goud gewonnen

Een van de beste competities tijdens de Olympische Spelen is er geen tussen atleten. Wel tussen de verschillende competitielocaties die strijden om de titel van het mooiste, meest adembenemende stadion ter wereld.

‘The #Triathlon is making waves this morning. They swam in the Seine. Great performances at and images from the #Paris2024 #Olympics.’

Dat postte Christian Klaue, de communicatie- en pr-directeur van het Internationaal Olympische Comité, woensdagmorgen op X (Twitter) tijdens de olympische triatlon voor vrouwen, die om 8 uur van start was gegaan.

Een paar minuten later op het X-account van Eurosport France (dat de Olympische Spelen uitzendt): ‘Le parcours du triathlon, quelle beauté.’ Met bijgevoegde foto’s van de passage aan het Franse parlementsgebouw en op de Champs-Elysées, met de Arc de Triomphe als achtergronddecor, en de gouden koepel van het Hôtel des Invalides, als de skyline van de finish op de Pont d’Alexandre III.

Dat zowel Klaue als Eurosport de ‘images’ en de ‘beauté’ van het parcours benadrukt, is uiteraard niet toevallig. Het is de hoofdreden waarom de triatlon moest plaatsvinden in het centrum van Parijs, met de zwemproef in de Seine. ‘City branding’ zoals dat heet, om de stad en zijn bezienswaardigheden te promoten.

Le parcours du #triathlon, quelle beauté 😍 pic.twitter.com/rfhw3ZuTKw

— Eurosport France (@Eurosport_FR) July 31, 2024

Daarom werd liefst 1,4 miljard euro geïnvesteerd in regenwatervoorzieningen en waterzuiveringsinstallaties. De meest in het oog springende maatregel was de bouw van een enorm ondergronds bassin naast de rivier, dat bij hevige regenval afvalwater kan opslaan zodat het niet in de Seine belandt.

Blootstellen aan e-colibacterie

Toch bleef het maandenlang de vraag of die maatregelen de waterkwaliteit in de rivier de Seine voldoende zouden opkrikken. Testwedstrijden in aanloop naar de Spelen werden afgelast, atleten besloten in hun voorbereiding uit voorzorg te beginnen aan een probioticakuur. De Amerikaanse triatleet Seth Rider ging zelfs zover dat hij in aanloop naar de Spelen zijn handen niet meer waste nadat hij een grote boodschap had achtergelaten in het toilet. Hij wilde zo zijn lichaam dagelijks ‘een beetje blootstellen’ aan de e-colibacterie. In de veronderstelling dat hij in de Seine sowieso zou moeten zwemmen in water dat met uitwerpselen vervuild is.

De vrees van de organisatoren en de stad Parijs werd afgelopen dinsdag werkelijkheid. Het water van de Seine liet, na de veelvuldige regen van vorig weekend, effectief te hoge, ongezonde waarden optekenen. De triatlon van de mannen werd uitgesteld naar woensdag, na de vrouwenwedstrijd, om 10.45 uur. Dat de temperaturen dan al tot ruim boven de 30 graden zouden oplopen – daarom was de start op dinsdag eerst voorzien om 8 uur – en de gezondheid van de triatleten op een andere manier in het gedrang zou komen, bleek plots geen hinderpaal meer.

’s Nachts, na nieuwe (deze keer geruststellende) tests, werd de definitieve goedkeuring gegeven. Een grote opluchting voor de organisatoren. Anders was de triatlon een duatlon, zonder zwemmen, geworden, en was het debacle compleet geweest.

Dat het diezelfde nacht, na het afnemen van de tests overdag, uren stevig regende in Parijs, en er zo nieuw, vuil rioolwater naar de Seine vloeide, was ook geen beletsel. Maar dat het niet gezond was, bleek uit de commentaar van de Belgische Jolien Vermeylen en andere triatleten: ‘Ik rook en zag dingen waar je beter niet te veel over mag nadenken.’ De probioticakuur is alvast niet voor niets geweest…

Geen e-coligevaar meer

Zodra de vrouwenwedstrijd echter van start ging, werd de discussie over het water naar de achtergrond verdrongen. Zoals altijd gaat het dan hoofdzakelijk nog over het sportieve. Van e-coligevaar was op Eurosport France zelfs helemaal geen sprake toen de Française Cassande Beaugrand voor eigen volk goud veroverde. Het Franse publiek op de Pont d’Alexandre ging uit zijn dak.

💪 Malgré les doutes, le triathlon olympique dames a bien démarré ce mercredi matin !

Les Jeux de #Paris2024 sont diffusés en intégralité sur Eurosport via Max https://t.co/QWK3quopNl pic.twitter.com/IBZKE9OGUp

— Eurosport France (@Eurosport_FR) July 31, 2024

Ook bij de mannen haalde de sportieve strijd de bovenhand, na een spannende finale waarin de Brit Alex Yee de Nieuw-Zeelander Hayden Wilde in het slot nog overstak. Ook zij werden luidruchtig toegeroepen door vele toeschouwers. Nooit was een olympische triatlon door zo veel fans bijgewoond.

Dat ver na de medaillisten andere triatleten, geveld door de hitte, over de aankomst strompelden en daarna compleet uitgeteld neervielen? Ach, het maakte de heroïek nog wat groter.

En zo konden de organisatoren toch pronken met twee podiumfoto’s op de Pont d’Alexandre III, met de Eiffeltoren op de achtergrond. Dezelfde plaatjes als bij Wout van Aert en Remco Evenepoel na de olympische tijdrit. Project ‘city branding’ geslaagd, zij het met een valse openingsnoot.

The podium of the Men’s ITT! 👏

🥇Remco Evenepoel
🥈Flippo Ganna
🥉Wout van Aert#Paris2024 #CyclingRoad pic.twitter.com/3OgtL5FoHW

— Domestique (@Domestique___) July 27, 2024

Het dient gezegd: de andere projecten zijn stuk voor stuk voltooide symfonieën. Zelden zijn tijdens de Olympische Spelen kunst, historie en sport zo naadloos en perfect in elkaar gevloeid. Niet alleen de atleten zijn in Parijs de sterren, dat zijn ook de locaties. Zelden heeft zweterige topsport er zo artistiek uitgezien.

Daarvoor hoefde de Lichtstad, op het Aquatics Centre en de Porte de la Chapelle Arena na, geen nieuwe, peperdure stadions te bouwen. Het volstond om te pronken met zijn natuurlijke postkaartschoonheid om de monden van bezoekers te laten openvallen. In Parijs zijn ze toeristen én sportliefhebbers tegelijkertijd – in veel andere olympische steden uit het verleden was dat in (veel) beperktere mate het geval. Toen Olympic News Service aan Etienne Thobois, de ceo van het organisatiecomité, vroeg wat het grote voordeel van de planning van deze Spelen was, zei hij niet toevallig: ‘Parijs, de stad.’

Olympische ringen aan Eiffeltoren

Thobois en zijn comité verdienen, los van de farce met het Seinewater, ook een pluim om de architecturale pareltjes aan de juiste symbolen en sporten te verbinden. De eerste geniale zet: de olympische ringen, elk negen meter doorsnee, tussen de eerste en tweede verdieping aan de Eiffeltoren hangen. Zoals Sydney in 2000 al deed, met zijn Harbour Bridge. Alleen is het iconische gehalte van de Tour d’Eiffel nog groter. Duizenden foto’s, een zelfs met de volle maan tussen de ringen, zijn er al van genomen. De symboliek slaat zo aan dat burgemeester Anne Hidalgo de ringen permanent wil behouden en als ‘erfgoed’ wil bewaren.

When the moon kisses the Olympic Rings at the Eiffel Tower.

💙🖤❤️💛💚

Amazing images from @gregmartin11 (Copyright) taken last night.#Olympics #Paris2024 @LaTourEiffel pic.twitter.com/iaKtY4VR8M

— Christian Klaue (@ChKlaue) July 22, 2024

Tweede voltreffer: de olympische vlam die in een dertig meter hoge en zeven meter brede vuurschaal onder een ballon werd gezet in de Tuin van de Tuilerieën. Op dezelfde plek steeg in 1783 de eerste waterstofballon met passagiers op. Het ontwerp van de olympische vuurschaal is een eerbetoon aan die beroemde vlucht van Jacques Charles en Nicolas-Louis Robert. Maar ook aan de eerste heteluchtballon van de broers Montgolfier. Hun ballon was tien dagen voor de waterstofballon al met passagiers opgestegen .

Het vuur is wel geen echt vuur, wel waternevel met ledlampen eronder – gesponsord door het staatsenergiebedrijf EDF. ’s Avonds, bij zonsondergang, gaat de vuurschaal de lucht in, waar hij tot twee uur ’s nachts op zestig meter hoogte blijft hangen. Het spektakel trekt elke avond duizenden toeschouwers.

Impressionnante foule de milliers de personnes aux Tuileries à #Paris pour l’envolée de la vasque olympique. 🔥#JOParis2024 #Paris2024 pic.twitter.com/bnTItlEq3c

— Clément Lanot (@ClementLanot) July 29, 2024

Aanpalend aan de Tuin van de Tuilerieën vinden op de Place de la Concorde de zogenaamde ‘urban sport’-competities plaats: breaking, BMX freestyle, sportklimmen en skateboarden. Het plein met bekende obelisk werd zo een van de meest bruisende plaatsen van Parijs.

Greatest Stadium on Earth

Toch moet het onderdoen voor enkele andere tijdelijke venues. De Esplanades des Invalides, aan het gelijknamige Hôtel des Invalides, waar het boogschieten wordt gehouden en de marathon eindigt. Het Kasteel van Versailles, waar in de tuinen de paardensportcompetities en de moderne vijfkamp plaatsvinden. En het beachvolleybalstadion aan de voet van de Eiffeltoren. Sociale media stonden vol van posts van fans en journalisten die er, met de spelers op de voorgrond en de Eiffeltoren op de achtergrond, een magische zonsondergang hadden meegemaakt. The Wall Street Journal noemde het al ‘The Greatest Stadium on Earth’.

#BeachVolleyball is in the top three most watched #Olympics sports

It has been a full house at the Eiffel Tour Stadium since morning #Paris2024WithClive #Paris2024 pic.twitter.com/XW1DOYCW0d

— Omutegeke | 🇺🇬🎙️ (@CliveKyazze) July 28, 2024

Schermen onder glazen koepel

Toch moet dat stadion, wat ons betreft, er nog één voorlaten: het Grand Palais, waar de scherm- en taekwondocompetities georganiseerd worden. Het paleis met zijn grote glazen koepel werd eind negentiende eeuw gebouwd. Drie jaar werd het gerenoveerd om klaar te zijn voor de Spelen. Voor elke gevecht marcheren schermers een trap af, richting de begane vloer, waar de massa op de tribunes hen als royalties begroeten.

Grand Palais #Fencing arena
pic.twitter.com/SHL0wgP9gH

— Guim’s 🐝🦁 (@guimsle) July 29, 2024

Een elektrische sfeer, zoals in een voetbalmatch tegen Marseille en PSG, maar dan in een verbluffende historische setting. ‘Fencing will never again be the same’, omschreef Michael R. Payne, een olympisch marketeer, het. Nochtans heeft hij al 22 Olympische Spelen meegemaakt en mee helpen vormgeven – het idee van de ringen aan de Sydney Harbour Bridge kwam van hem.

Payne postte op X (Twitter) ook over de totale aanpak van de lichtstad: ‘City branding at a sports event does not get any stronger than this. #Paris2024.’ Olympische medaillisten, zoals Evenepoel en Van Aert, krijgen op X (Twitter) zelfs een Eiffeltorensymbooltje naast hun naam.

Conclusie: met het Seinewater heeft Parijs de bal misgeslagen, maar voor de marketing van zijn bezienswaardigheden heeft het nu al goud gewonnen. Voor toekomstige Olympische Spelen ligt de lat op de top van de Eiffeltoren. De kans is klein dat een andere stad daar ooit nog over springt.