Het is na de oefenpartij in november in Denemarken dat Louis van Gaal besloot af te treden als Nederlandse bondscoach. Naar verluidt niet de povere uitslag (1-1), maar de onprofessionele houding van Kluivert, Davids en Frank de Boer, die voor de wedstrijd een seksfeestje opbouwden met een Deens naaktmodel, was de druppel die de al met veel andere negatieve – ook sportieve – elementen gevulde emmer deed overlopen.
Een bewijs van goed gedrag en zeden blijkt steeds moeilijker aan voetballers te kunnen worden uitgedeeld. Kluivert werd onlangs in Spanje nog betrapt op rijden onder invloed, Davids en De Boer komen uit een lange schorsing wegens het gebruik van nandrolon en in Engeland bracht de rechtbank van Hull een vrij milde uitspraak in de zaak tegen de twee profs van Leeds United, Bowyer en Woodgate, die zowat een jaar geleden een student van Aziatische afkomst ’s nachts hadden afgeranseld.
Neen, de voetballers hebben geen goede reputatie. In Engeland heeft een enquête van Sports England uitgewezen dat onder de beoefenaars van voetbal, golf, cricket en tennis, eerstgenoemden het slechtst scoren inzake houding op en naast het speelveld. Voetballers, zo luidt het, druipen van het geld en laten zich makkelijk verleiden tot spelvervalsing. Zij gedragen zich oneerbiedig ten overstaan van de scheidsrechters en aanvaarden de meest negatieve tactische foefjes om een wedstrijd te winnen. De namen van Eric Cantona en David Beckham kwamen het vaakst naar voor als sportbeoefenaars die over-agressief reageren, oneerbiedig zijn en overbetaald worden.
Sports England liet berekenen welke beroepssporters het best als modellen van goed gedrag kunnen beschouwd worden. De golfers scoorden 87%, de tennissers 85%, de cricketters 70% en de voetballers slechts 40%. Negentig procent van de golfspelers toont respect voor de officials, in het voetbal zijn dat er slechts 24. Voetbal scoort ook heel slecht als onderwerpen zoals duiken, truitje trekken en simulatie aangehaald worden. Achtentachtig procent van de ondervraagden oordeelt dat deze drie vormen van bedrog onaanvaardbaar zijn en strenger moeten worden bestraft. Zij stroken wel met de algemene houding die van profvoetballers wordt verwacht. Want die werden vaak opgevoed en opgeleid in een omgeving waar hebzucht en winnen, koste wat het ook kost, beschouwd worden als middelen om het snelst de hoogste top te bereiken.
Voetballers hebben vaak ook het nadeel uit kansarme milieus te komen, waar vechten om te overleven meestal aan de orde is en elk individu van kindsbeen af min of meer op zichzelf is aangewezen. Dat is nog meer het geval met voetballers die uit de armste landen van Afrika of povere streken uit andere werelddelen naar de Westerse welvaartstaten overgebracht worden.
De enquête van Sports England bracht ook aan het licht dat de televisie een belangrijke rol kan spelen in een verbeterde houding van de sportbeoefenaars in het algemeen en voetballers in het bijzonder. Door rekening te houden met herhaling van televisiebeelden om de scheidsrechters in hun moeilijkste beslissingen te helpen, kunnen de sportbeoefenaars ervan overtuigd worden dat alleen een faire houding resulteert in faire uitslagen en een goed imago.
door Mick Michels
