Forever young

Op 29 oktober 2003 maakte LeBron James (38) zijn eerste punten in de NBA. Die avond stonden er 2708 namen voor hem op de all time-scoreranking van het reguliere seizoen. Ruim 19 jaar later stak The King op 8 februari 2023 de laatste op die lijst, Kareem Abdul-Jabbar, voorbij met het 38.388e punt uit zijn carrière. Het relaas van een atypische recordjacht.

Hij noemde het onlangs het nog altijd favoriete moment uit zijn carrière: zijn eerste gelukte shot, een baseline jumper, op het terrein van de Sacramento Kings tijdens zijn NBA-debuut. De eerste 2 van de 25 punten die LeBron James die oktoberdag in 2003 voor de Cleveland Cavaliers zou scoren. ‘Vooraf was ik súpernerveus, tot dat moment. Waarop ik dacht: I can do this, I can really do this. ’

Opvallend dat James, ondanks vier NBA-titels en tal van andere memorabele shots, dat moment nog altijd verkiest. En dat het besef na die eerste tweepunter pas echt doordrong: ‘Ik kan dit.’ De toen pas 18-jarige was immers al een hype nog voor hij de NBA binnenstapte. Bestempeld als The Chosen One, op een intussen beroemde cover van Sports Illustrated. De Uitverkorene om in de voetsporen van de net gestopte Michael Jordan te treden.

LeBron James zag zichzelf nooit als een pure scorer. Hij kreeg immers vooral lof als een begenadigde passer met een fenomenaal spelinzicht.

Toch zal James toen niet hebben gedacht dat hij in de winter van 2023 niet alleen His Royal Airness zou hebben voorbijgestoken op de eeuwige puntenranking van de reguliere competitie, maar zelfs naar de nummer één-positie zou klimmen. Boven Kareem Abdul-Jabbar, die al sinds april 1984 de lijstaanvoerder was, bijna negen maanden voor LeBron James geboren werd. Een record, van uiteindelijk 38.387 punten, dat na de laatste match van de toen 42-jarige Abdul-Jabbar als LA Lakers-icoon, in april 1989, eeuwig leek te zullen standhouden. Ook Karl Malone, Michael Jordan en Kobe Bryant kwamen nooit in de buurt. LBJ dus wel. Al dient daarbij gezegd dat hij Abdul-Jabbar in februari 2022 al achter zich heeft gelaten in de ranking van het totaal aantal punten, ínclusief play-offs. Met 7631 stuks torent James in die nacompetitie immers al ver boven alle NBA-iconen uit. Een kwestie van tijd dus eer daarna ook het reguliere seizoensrecord zou sneuvelen.

The King beschouwt het als een ‘gigantische eer’. Ook omdat hij zichzelf nooit als een pure scorer heeft gezien. Hij kreeg ook nooit die stempel, zoals dat met Michael Jordan of Kobe Bryant wel het geval was. Lof kreeg James immers vooral als een begenadigde passer met een fenomenaal spelinzicht. Die zo, als een small forward die dikwijls als spelverdeler opereerde, zijn teamgenoten beter liet renderen. Zijn meest unieke skill, waardoor scoren altijd op de tweede plaats kwam.

Die pass/team first-mentaliteit benadrukte de LA Lakersvedette ook toen hij afgelopen november opschoof naar de zesde plaats aller tijden op de assistranking. Voorbij dat andere Purple and Gold-icoon, Magic Johnson, met alleen nog vijf pure point guards voor hem op de lijst. ‘Het team staat altijd boven het individu. Daarom heb ik Magic altijd bewonderd, omdat hij plezier haalde uit zijn ploegmaats beter te maken’, aldus James, die begin februari opschoof naar de vierde plaats in dat all time-assistklassement. Net voor hij het púntenrecord zou verbeteren – alleszeggend over zijn veelzijdigheid.

Team first

LBJ kreeg in de loop van zijn carrière nochtans soms kritiek. Wanneer hij in money time niet zélf, als de go-to guy, het beslissende shot nam, maar de bal even vaak passte naar een teamgenoot die een beter shot kon nemen. En erop vertrouwde dat die dat shot ook binnen zou gooien.

Een mindset die hem is ingepompt al van toen hij begon te basketballen bij de Summit Lake Hornets, en met die ploeg van acht- tot tienjarigen de Akron Recreation Bureau’s Youth League won. De negenjarige LeBron werd er verkozen tot de beste speler van het seizoen. Toch gaf Hornetscoach Frank Walker Sr. aan ál zijn spelers een MVP-trofee. James begreep dat aanvankelijk niet, maar besefte niet veel later het belang ervan: om te winnen heb je je ploegmaats nodig.

Zoals in de beslissende match van dat kampioenschap. James had de hele wedstrijd gedomineerd, maar het winnende shot in overtime ging naar een teamgenoot. De tiener uit Akron zou later ook zijn eerste state championships met zijn St. Vincent-St. Mary High School behalen door de bal te passen naar een ploegmaat, die al zeven driepunters door de ring had gegooid. Dan al bezat LBJ de gave om met gemillimeterde passes ál zijn medespelers te betrekken. Door bij de Summit Lake Hornets de bal zelfs eens te róllen naar de kleinste en jongste speler van de ploeg. LeBron was dolenthousiast toen die zijn allereerste punten op het bord zette.

Naast het basketbalterrein beleefde James toen minder leuke dingen. Als enig kind immers opgevoed door een alleenstaande moeder, Gloria, met wie hij tussen zijn vijfde en achtste twaalf keer moest verhuizen. En zelfs van voedselbonnen moest leven. Onuitwisbare, nare herinneringen die hij tegelijkertijd als een vloek en een zegen beschouwt. Een zegen omdat hij beseft dat die periode hem gevormd heeft tot de mens en speler die hij nu is. Waardoor hij zijn succes nooit als vanzelfsprekend heeft beschouwd, en zo nooit verviel in gemakzucht.

De rode draad doorheen zijn carrière was dan ook zijn wil om als een lifelong learner aan zijn spel te schaven. Om zo ook het steeds grotere leeftijdsverschil tussen hem en zijn alsmaar jongere collega’s uit te vlakken. Change ziet James immers niet als een bedreiging, maar als een opportuniteit in zijn #StriveforGreatness – de hashtag die hij vaak gebruikt op sociale media. Een mentaliteit die nog werd aangescherpt toen James in 2010 zijn controversiële overstap van ‘zijn’ Cavaliers naar de Miami Heat zette. Daar maakte hij kennis met de Heat Culture, gebaseerd op discipline en keihard werken. Zijn toenmalige ploeggenoot Dwyane Wade vatte dat onlangs mooi samen: ‘LeBron zal niet toelaten dat iemand beter is dan hij. Hij wil beter zijn dan iedereen, in álles. Als Ray Allen (de voormalige driepuntkoning van de NBA, nvdr) na de training nog wat shots nam, dan deed hij mee. En nooit kon ik extra op mijn bewegingen onder de basket oefenen zonder dat hij hetzelfde deed.’

Preparation, gekoppeld aan een onmetelijke detailzucht, werd zo het codewoord voor James, die er prat op gaat dat hij nooit de kortste weg heeft genomen. Elke nederlaag, en elke kritiek deed dat vuur bovendien nog aanwakkeren. Niet toevallig kwam de laatste jaren de hashtag #WashedKing vaak terug in zijn tweets, de term die critici gebruikten om James van zijn troon te halen naarmate hij ouder werd.

Minuten- en seizoensrecord

Al evenmin toeval: de commercial die Nike in aanloop naar het huidige NBA-seizoen lanceerde, getiteld ‘LeBron vs. Father Time’. In die reclamespot duikt die laatste plots op in de fitness waar James met gewichten aan het zeulen is. ‘Ik ben onverslaanbaar’, werpt de figuur met een lange baard hem toe. Waarop James repliceert: ‘Dat zullen we nog eens zien.’ Waarop de twee het tegen elkaar opnemen in een hele reeks duels: in de fitness, aan het schaakbord, tot zelfs in een karaokebar. De commercial besluit met: ‘Can The King beat the clock?’

Een schertsende knipoog naar de #WashedKing-kwestie die al jaren voor en tijdens elk seizoen opduikt: hoelang blijft LeBron James de onvermijdelijke nederlaag in de strijd met Vadertje Tijd uitstellen? Hij werd op 30 december 2022 immers 38 jaar, en is intussen bezig aan zijn twintigste seizoen. Zijn aantal minuten, op 8 februari, in het reguliere seizoen en in de play-offs: 64.778. Daarmee staat hij nú al tweede op de alltimeranking, na Kareem-Abdul Jabbar (66.297). Het aantal minuten van de tweede nog actieve speler op die ranglijst: 46.168, op naam van Chris Paul, ruim 18.000 minuten mínder dan James.

Meer dan gelijk welk record is het de ultieme wens van James, die opgroeide zonder vader, om ooit samen met zijn zoon Bronny op het terrein te staan.

Ter vergelijking: Michael Jordan, met wie James steevast vergeleken wordt in de strijd om de titel van GOAT (Greatest of All Time), totaliseerde in vijftien seizoenen, met weliswaar twee carrièrepauzes en twee comebacks, slechts 48.485 minuten, driekwart van James’ aantal. Dat andere NBA-icoon, Kobe Bryant, kwam aan 57.278 minuten, maar hing nog met haken en ogen aan elkaar toen hij na twintig seizoenen afscheid nam.

Geen NBA-speler heeft over zo’n lange periode bovendien zo’n constant hoog niveau gehaald als LeBron James: op zijn rookiecampagne na scoorde hij in negentien opeenvolgende seizoenen, inclusief het huidige, telkens gemiddeld minstens 25 punten. Hij bezit nog altijd vele ‘youngest ever’-records, en combineert dat de laatste jaren met steeds meer ‘oudste ooit’-records. Zonder een carrièrebedreigende blessure lijdt het weinig twijfel dat er nog vele zullen volgen. Zoals het minutenrecord van Kareem Abdul-Jabbar, en dat van het aantal NBA-seizoenen, nu op naam van Vince Carter, met 22. James verlengde nota bene afgelopen zomer zijn contract bij de LA Lakers met… twee seizoenen, tot 2024/25.

Al even veelzeggend: afgelopen november debuteerde Jalen Duren van de Detroit Pistons in de NBA, als de eerste rookie die geboren werd ná James’ eerste NBA-match in 2003. Voor het einde van zijn carrière zal die lijst steeds langer worden. Mogelijk ook met Bronny, de zoon van LeBron die in juni 2024 in aanmerking komt voor de NBA-draft. Meer dan gelijk welk record is het de ultieme wens van James, die opgroeide zonder vader, om ooit sámen met zijn zoon op het terrein te staan – al dan niet als ploegmaats bij de Lakers of als opponents, afhankelijk van welke club Bronny zou draften.

Voor hoeveel matchen of minuten valt nog af te wachten, want Bronny (18) is niet het supertalent dat zijn vader was. En als James dan, op zijn bijna 41e, ‘super trash’ zou zijn, zoals hij het noemt, dan zal hij naar eigen zeggen na die eerste wedstrijd met/tegen Bronny afscheid nemen. Maar evengoed speelt LBJ, als zijn lichaam het toelaat, nog door tot het seizoen 2025/26, wanneer ook zijn tweede zoon Bryce (15) als NBA-rookie kan debuteren…

Freak of nature

Dat LeBron James tot nu toe de strijd tegen de klok heeft gewonnen, dankt hij mede aan zijn lichaam. De perfecte allroundatleet, als ware hij gebeeldhouwd door Michelangelo. Een freak of nature van 2m06 en 113 kg, die een uitzonderlijke mix van explosiviteit, (sprong)kracht, snelheid, uithouding en wendbaarheid combineert. Tijdens zijn high schoolperiode blonk James niet toevallig ook uit in American football. Zijn trainer van toen is ervan overtuigd dat zijn poulain ook in die sport de top had bereikt. En zelfs met weinig training nu meteen zou kunnen instappen in de NFL.

Zoals hij zijn geheugen extra heeft aangescherpt, zo nauwgezet heeft The King ook dat godenlichaam verzorgd, 24/7. Liefst anderhalf miljoen dollar per jaar zou hij, onder begeleiding van zijn jarenlange trainer Mike Mancias, besteden aan onder meer cryotherapie en hyperbare zuurstoftherapie. James betaalt ook personal chefs waardoor hij een strikt dieet kan volgen.

Zijn beste hersteltechniek is echter de goedkoopste: slapen, véél slapen, tot tien uur per dag, vaak aangevuld met een middagdutje. Uitspattingen? Zelden, ook niet tijdens het offseason. Ook dan sluit James geen compromissen. Zelfs niet in de zomer van 2019, toen hij tot veertien uur per dag op de filmset van Space Jam 2 stond. LBJ ging toen voor dag en dauw al naar de fitness. En lag al om 20 uur onder de wol, om zijn heilige nachtrust te eerbiedigen.

Ondanks al die preventie bleek James de voorbije jaren echter niet meer de onverslijtbare oermens die hij tot 2018 was. Door blessures aan zijn buikspieren, enkels, knieën en lies miste hij sinds zijn overstap naar de LA Lakers 26 procent van het aantal reguliere seizoensmatchen. Terwijl hij in zijn periodes bij Cleveland (2003/10), Miami (2011/14) en weer Cleveland (2015/18) in respectievelijk slechts vijf, zes en acht procent van de wedstrijden aan de kant bleef.

Als James wel op het parket staat, zijn de tekenen van slijtage ook duidelijk merkbaar: in verdediging is hij al lang niet meer de perimeter stopper die zes keer tot het All Defensive Team van de NBA werd verkozen. Vaak een fractie te laat, en soms doet hij niet de moeite om richting een tegenstrever te lopen. Energie sparend voor de offense, waar hij ook anders is gaan spelen. Omdat zijn explosieve eerste stap alsmaar trager wordt, koos hij de voorbije jaren steeds minder voor een drive naar de korf. Met een dalend aantal dunks – al kan hij op zijn 38e nog altijd verwoestend uithalen – en vooral vrijworpen als gevolg. Van 8 à 10 per match in zijn eerste jaren tot gemiddeld 6 in zijn laatste drie seizoenen.

Scoren in the paint, onder en nabij de korf, is nochtans altijd zijn efficiëntste wapen geweest. Liefst 60 procent van al zijn punten waren unassisted. Zelf afgedwongen via drives, of op de fast break bij een tegenaanval, vaak afgewerkt met een dunk. Geen speler die deze eeuw meer gelukte pogingen in the paint heeft genomen dan James. Daarenboven aan het hoogste afwerkingspercentage van liefst 65 procent.

Steeds meer wisselde James die energievretende drives naar de korf, inclusief de klappen die hij daarbij incasseert, in voor minder belastende afstandsshots. Met name vanachter de driepunterlijn. Tot zijn verhuizing naar de LA Lakers in 2018 nam hij nooit meer dan 5,1 driepuntshots per game, in zijn periode bij Miami zakte dat zelfs onder 4. De laatste seizoenen steeg dat naar ruim 6 (2018/21), en zelfs naar 8 (2021/22) en 7 (dit seizoen).

Nochtans is James nooit een fabuleuze afstandsschutter geweest. Omdat hij van bij de jeugd, dankzij zijn fysieke kracht, die simpelweg nooit moest zijn om te kunnen domineren. Als hij in zijn eerste NBA-jaren toch eens veelvuldig vanachter de driepuntlijn begon te knallen, was het in een match waarin alles lukte. Of uit ergernis over de gemakzucht van zijn teamgenoten.

Toen Steph Curry en zijn Golden State Warriors een driepunterrevolutie in de NBA ontketenden en in de NBA-finals van 2014/15 zo de Cleveland Cavaliers van James versloegen, paste LBJ echter als een kameleon zijn kleuren aan. Hij sleutelde aan zijn shottechniek, en mikte zijn driepunter bij vlagen raak aan een hoog percentage. Toch kon James zijn afwerkingspercentage nooit consistent optrekken. Zeker niet tot het niveau van Curry en andere rasschutters, die gemiddeld tot 40 procent en meer halen. LeBron bleef, ondanks of mede door zijn hoger volume, ook bij de Lakers steken op 34 à 36 procent. Dit seizoen is dat zelfs weer naar 31 procent gezakt. Vergelijkbaar met de cijfers van in zijn eerste acht jaar in de NBA, toen hij slechts één keer meer dan 34 procent van zijn driepunters binnenknalde.

Veel spelers hebben wel het lijf van LeBron, maar niemand heeft zijn hersenen.’ DOC RIVERS

Toch benadrukt James dat hij die (verre) driepunters niet nodig heeft om een impact te blijven hebben. Ook op veel andere vlakken verfijnde hij zijn palet met extra kleuren, zoals met zijn post-up game onder de korf. Niet toevallig ging hij daarop werken na een nederlaag, nadat de Dallas Mavericks tijdens de NBA-finals van 2011 hem met hun zonedefense hadden lamgelegd. Zelfs een schertsende opmerking van Kobe Bryant, over hoe James niet met het bord kon shotten, was genoeg om twee weken lang op training niets anders te doen. Tot hij die bank shots onder de knie had.

Dankzij dat meer uitgebreide aanvalsarsenaal bleef The King ook de voorbije jaren, na zijn 35e, boven de 25-puntengrens. Vorig én dit seizoen haalde hij zelfs weer meer dan 30 punten per match. Voor zijn leeftijd (38), gecombineerd met bovendien 8 rebounds en 7 assists per duel, is dat uniek. Ter vergelijking: Kareem Abdul-Jabbar, Karl Malone en Michael Jordan bleven na hun 37e steken op een gemiddelde van ongeveer 23 punten… Of hoe James, zelfs na zijn ‘prime’ als atleet, grenzen blijft verleggen.

Basketbalgenie

Wat TheChosen One in de loop der jaren aan fysieke kracht en aan hoofdhaar heeft verloren, heeft hij aan kennis en wijsheid gewonnen. Al in zijn high schoolperiode viel zijn toenmalige coach Keith Dambrot op hoe vlug James elke nieuwe play meteen begreep, toen al op alle vijf posities kon spelen, en al zijn ploegmaats richtlijnen gaf waar ze moesten lopen. ‘Je moest een idioot zijn om niet te zien hoe slim hij was’, aldus Dambrot. Een kwaliteit die James van jongs af mede heeft ontwikkeld door alles te lezen over basketbal en films over ex-NBA- legendes te bekijken.

‘Lebronologen’ noemen hem een basketbalgenie. ‘Veel spelers hebben wel het lijf van LeBron, maar niemand heeft zijn hersenen’, zei NBA-coach Doc Rivers ooit. Een speler die tijdens een match aan de touwtjes trekt, die het tempo bepaalt, die (bijna) altijd het overzicht bewaart. En die als een waarzegger dingen op het terrein ziet gebeuren nog voor ze zich effectief precies zo afspelen. Vaak neemt James ook zelf het woord tijdens filmsessies over de komende tegenstander. Omdat hij die tapes zelf al uren heeft bestudeerd. Zijn kennis is dan ook gigantisch: over de tactische schema’s van elke ploeg tot de plus- en minpunten van zelfs de bankspelers van de slechtste teams. Of ze rechts- of linkshandig zijn, in welke richting vaker driven, waar ze het meest shotten…

Nieuwe ploegmaats verbazen zich er dan telkens over dat de verhalen over LeBrons fenomenale fotografisch geheugen effectief waar zijn. Zo straf dat James elk moment van een wedstrijd zich achteraf perfect voor de geest kan halen. Zoals vaker is gebleken toen hij op persconferenties spontaan plays tot in de kleinste details ontleedde, zelfs al was de match al enkele dagen, tot zelfs jaren, oud.

Een olifantengeheugen dat niet alleen gebeurtenissen op een basketbalveld onthoudt, maar ook welke acteurs in welke film hebben gespeeld, of de teksten van honderden liedjes, van vroeger en nu. Niets dat echter zijn kennis over basketbal evenaart. Intussen zo groot dat James nu tegen de 28-jarige LeBron zou zeggen dat hij nog maar heel weinig weet over the game. En dat hij, zelfs op zijn 38e, de tien jaar jongere James zou domineren. In gedachten zal The King in ieder geval forever young blijven. ‘Soms voel ik me nog altijd een kind op het terrein’, aldus James. Volgens hem is zijn ‘mind’ het allerbelangrijkste, want dan zal zijn perfect onderhouden lichaam automatisch volgen. Aan ploegmaat Dennis Schröder vertrouwde hij zelfs toe dat hij tot zijn 45e wil spelen.

Al dan niet als lid van de LA Lakers, want James krijgt steeds meer grijze haren van het gebrek aan kwaliteit bij zijn ploegmaats en het vooruitzicht van een tweede seizoen op rij zonder play-offs. ‘Persoonlijke records verbeteren en veel verliezen, dat past niet bij mijn DNA’, vertelde hij onlangs. James was duidelijk: hij wil nog altijd meedoen voor een NBA-titel. En dus laat hij niet na om druk uit te oefenen op het Lakersmanagement. Daarbij vergetend dat hij een belangrijke stem had in de samenstelling van de spelerskern, inclusief de veelbesproken trade voor Russell Westbrook.

Bij welke club hij zijn carrière binnen x jaar ook afsluit, het puntenaantal van The Chosen One zal blijven aandikken. Wellicht zelfs tot voorbij de kaap van de 40.000 punten, al dan niet met zoon Bronny aan zijn zijde. Pas dan zal LeBron James’ favoriete carrièremoment, zijn eerste tweepunter tegen Sacramento, een nieuwe bestemming krijgen. Maar zijn naam bovenaan de all time-puntenranking, die zal nog lange, lange tijd blijven staan.