Mathieu van der Poel heeft op zijn 28e al een fenomenaal veldritpalmares bijeengereden, met een ongezien zegepercentage van 75 procent. Nergens was de Nederlander echter dominanter dan in zijn eigen land. Tenzij hij een opmerkelijke offday beleefde.
Dat Mathieu van der Poel met uitzonderlijke genen werd geboren, als zoon van Adrie en Corinne Poulidor, de dochter van Raymond, werd duidelijk toen hij al op zijn derde levensjaar fietste zonder steunwieltjes en als vijfjarige – officieel een jaar te vroeg – al deelnam aan wedstrijdjes van de West-Brabantse Veldritcompetitie. Zijn droom: cyclocrosser worden, als fan van Sven Nys.
‘Matje’ beoefende wel nog andere sporten als judo, tennis én voetbal (als aanvallende middenvelder bij KSK Kalmthout), maar die liet hij links liggen toen hij vanaf de aspiranten op het veld focuste. Stoeien in de modder, als technische superbegaafde crosser: niets wat hij liever deed.
En met groot succes. Al van toen hij in de West-Brabantse Veldritcompetitie de zeges aan elkaar reeg. Zo won hij in het najaar van 2004, als negenjarige, alle negen WBVC-wedstrijden in zijn leeftijdscategorie. Onder meer op 21 november 2004 in… Hoogerheide (weliswaar op een andere plaats waar komend weekend het WK georganiseerd wordt).
Door een computercrash zijn de organisatoren van de WBVC een deel van de uitslagen uit die jaren kwijtgeraakt, waardoor het totale zegeaantal van Mathieu van der Poel, van bij zijn allereerste crossje, allicht nooit geweten zal zijn. (Mensen die toch over die resultaten beschikken mogen ons altijd contacteren).
Wel geweten: dat hij in het najaar van 2006 in een WBVC-manche in Hoogerheide een zeldzame nederlaag leed, tegen Toon Wouters, de Belgische renner die hem toen af en toe kon kloppen.
Het jaar erop won Van der Poel wel zijn eerste Nederlandse veldrittitel, als 12-jarige in Zeeland. En het volgende jaar (2008) nog eens, in Schijndel-Eerde. In 2009 werd hij bij de 14-jarigen wel pas zevende op het NK cyclocross in Almelo, na enkele valpartijen.
Vijf nederlagen
Nog dominanter werd Van der Poel vanaf de nieuwelingen (2009/10) tot en met de beloftecategorie (2014/15), waarvan we wel over alle uitslagen beschikken. Met name in eigen land was hij vaak buiten categorie. Maar ook niet onklopbaar: 28 zeges op in totaal 33 crossen, of 85 procent.
Die vijf nederlagen in Nederland? In zijn eerste nieuwelingenseizoen, toen MvdP als 14-jarige in Harderwijk (september) en op het NK in Heerlen (januari) verloor van de een jaar oudere Erik Kramer.
Daarna verloor Van der Poel drie seizoenen geen enkele cross op Hollands grondgebied, tot de Wereldbekermanche voor beloften in Valkenburg, in oktober 2013. Daar was Michael Vanthourenhout de beste voor… Wout van Aert en Mathieu van der Poel. De eerste keer dat de Kempenaar voor hem eindigde in een cross in Nederland.
Dat gebeurde later dat seizoen opnieuw, in een nog veel belangrijkere wedstrijd: het WK U23 in Hoogerheide, zijn thuisgrond. Van Aert pakte er de wereldtitel, Van der Poel eindigde na Vanthourenhout als derde.
Hij was bijzonder ontgoocheld, maar ook sportief in de nederlaag. Van der Poel stak zich niet weg achter de naweeën van een keelontsteking. ‘Wout ging zó hard. Ik had gewoon de benen niet om te volgen. En zelfs hád ik die gehad, was hij allicht nog wereldkampioen geworden.’
Het liefst had ‘Matje’ al na een ronde de wedstrijd in Hoogerheide willen verlaten, maar hij reed, ondanks boegeroep van de vele Belgische supporters, toch door. ‘Voor eigen volk afstappen, dat kun je niet maken.’
Een mogelijke verklaring voor zijn offday had hij wel: in de zomer te veel op de weg gereden, inclusief een wereldtitel bij de junioren in Firenze. ‘Ik moet meer focussen op het veld. Dat is de les die ik heb geleerd.’
Het seizoen erna (2014/15) leed Van der Poel zijn laatste nederlaag als jeugdrenner in een Nederlandse veldrit: weer bij de beloften in Valkenburg, weer met Michael Vanthourenhout als winnaar en Van Aert als tweede.
Eerste twee profzeges
Dan al had de in Kapellen geboren Hollander zijn eerste twee profzeges op zak gestoken. Telkens geboekt in… Nederland: op 16 februari 2014 in Heerlen, op een leeftijd van 19 jaar, 5 maanden en 1 dag oud.
En op 5 oktober 2014, in de Superprestigemanche in Gieten, zijn eerste overwinning in een klassementscross. Op een leeftijd van 19 jaar, 8 maanden en 17 dagen was hij de jongste ooit die daarin slaagde, dankzij bovendien een fenomenale inhaalrace (na materiaalpech).
Opvallend: diezelfde dag won Wout van Aert ook in Gieten, maar bij de beloften.
Het was het begin van een indrukwekkende reeks van overwinningen in eigen land in de elitecategorie: tot nu toe stak Van der Poel 26 keer de handen in de lucht op 28 Nederlandse crossen, een zegepercentage van 93 procent.
De enige twee nederlagen: in de Wereldbekermanche van… Hoogerheide in 2017, toen Van der Poel er pas 24e werd op 2’14’’ van winnaar Lars van der Haar, zijn slechtste resultaat ooit (qua plaats) in een cross bij de elite (die hij beëindigde). Zijn verklaring toen: te vermoeid na een stage waarin hij heel erg veel getraind had.
Van Aert stond toen niet aan de start, zijn pijnlijke knie sparend voor het WK de week erna in het Luxemburgse Bieles. Daar pakte de Kempenaar zijn tweede wereldtitel, voor een bijzonder ontgoochelde Van der Poel, die werd achteruitgeslagen door enkele lekke banden.
Geen garantie
Een jaar later was Van Aert weer de beste op het WK, in… Valkenburg. Nota bene het derde WK-parcours gebouwd door vader Adrie van der Poel (na Hoogerheide 2014 en Bieles 2017) waarin zoon Mathieu geklopt werd door de Belg.
Het was Van der Poels tweede en laatste nederlaag bij de profs in eigen land. En een ferme, want zijn grote rivaal reed en liep hem er op 2 minuten en 30 seconden. De op één na grootste achterstand die Van Aert hem ooit heeft aangesmeerd (na de WB-cross in Dendermonde in 2020, 2 minuten en 49 seconden).
Slotsom: Van der Poel won vanaf de nieuwelingen tot nu 54 van zijn 61 crossen in eigen land. Met de cross in Gieten (9 op 9) en de NK’s (10 op 11) als grootste uitschieters.
Totale zegepercentage: liefst 88,5 procent, bijna 17 procent meer dan zijn zegepercentage in alle veldritten búíten Nederland (71,7 procent). Alleen verloor hij in eigen land wel twee van de belangrijkste cyclocrossen uit zijn carrière: de WK’s in Hoogerheide (2014) en in Valkenburg (2018).
Maar ook in het veldrijden geldt: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Zeker niet op het komende WK in… Hoogerheide.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier