Volleybal in Iran: ‘Vrouwen zijn niet toegelaten in de zaal’

Na België, Polen en Italië volleybalt Leuvenaar Simon Van de Voorde (28) dit seizoen in Iran. Bericht uit Teheran, hoofdstad van de ayatollahs.

Italië, Duitsland, Polen, Griekenland of Frankrijk: de Belgische volleybalmannen liggen goed in de markt in de Europese topcompetities. Maar Simon Van de Voorde zocht het verder en tekende voor een seizoen bij Paykan Teheran, met twaalf titels sinds 1997 recordkampioen van de Islamitische Republiek Iran. Een verrassende transfer, na drie seizoenen Italië.

De Leuvenaar was einde contract bij Trentino Volley, dat in de finale van de Coppa Italia en de play-offs op het verrassende Lube botste en ook in de Final Four van de CEV Cup met zilver tevreden moest zijn. Te weinig, vonden trainer en bestuur, die bijna de voltallige kern doorstuurden. ‘Toen mijn manager het voorstel uit Iran kreeg, ben ik meteen beginnen te googelen, maar veel wijzer werd ik niet. De meeste websites zijn in het Farsi én het internet is er gecensureerd – Facebook en Instagram, bijvoorbeeld, zijn er verboden. Ik ontdekte wel dat Paykan een succesvolle club was.’

Enkele maanden ervoor had hij met de Red Dragons in de heksenketel van Teheran nipt (3-2) van Iran verloren. Een topland in het wereldvolleybal, waarin het achtste op de wereldranglijst staat – zeven plaatsen hoger dan België – en op de Spelen in Rio vijfde werd. ‘Tijdens onze match in de World League waren we allemaal onder de indruk van de sfeer, al heb ik ondertussen gemerkt dat ze in Teheran alleen in de nationale ploeg geïnteresseerd zijn. Het volleybal wordt goed gevolgd op radio en tv, maar de liefhebbers vinden het niet de moeite om voor een gewone competitiematch naar de zaal te komen. Ik schat dat er voor onze thuismatchen niet meer dan 300 toeschouwers in de zaal zitten.’

Polen en Italië

Van de Voorde is een product van de Topsportschool in Vilvoorde, waar hij in 2008 afstudeerde en enkele maanden erna met VC Averbode (Everbeur) op het hoogste niveau debuteerde. De Leuvenaar, een toren van 2m08, maakte indruk en kon na zijn eerste seizoen naar landskampioen Noliko. Bij de volleybaltrots van Maaseik pakte de middenman zijn eerste beker van België en hij werd na het brons in de CEV Cup verkozen tot beste blokker van de Final Four.

Het zouden vier mooie seizoenen worden bij Noliko, bekroond met twee titels en twee Belgische bekers, ook al lag zijn relatie met Vital Heynen op bepaalde momenten moeilijk. De coach vond zijn middenman te speels, waardoor hij in maart 2011 op weg leek naar de uitgang. ‘Hij heeft de boodschap heel goed begrepen. Voor mij was hij dit seizoen een van de sterkhouders van dit kampioenschap’, klonk het tijdens de kampioenenhulde in de lente van 2012, waarna hij een contract voor een extra seizoen mocht tekenen.

In de zomer van 2013 lonkte het buitenland. En de jacht op grotere prijzen. Met Jastrzebski Wegiel, een van de topploegen in de Poolse PlusLiga, pakte hij brons in de Champions League. Met de Red Dragons won Van de Voorde de European Volleybal League en versierde hij voor het eerst sinds 1978 een ticket voor het WK. Bij het bescheiden Italiaanse Top Volley Latina werd hij tot beste middenman én blokker van de Serie A1 verkozen.

Hij moest er maanden op zijn loon wachten, maar kon in de zomer van 2015 bij landskampioen Trentino Volley nog maar eens zijn grenzen verleggen: zilver in de Champions League, na een nipte nederlaag tegen de miljonairs van Zenit Kazan, en een bronzen medaille op het WK voor clubs. Maar na het tweede seizoen werd hij, ondanks beloften voor een contractverlenging, doorgestuurd.

Hij moest snel beslissen. Paykan Teheran volgde nog een tweede piste, maar Van de Voorde genoot de voorkeur. Van een vriendin van zijn vrouw, die voor haar job veel moet reizen en al een paar keer in Iran was, kreeg hij een spoedcursus ‘leven en werken in Teheran’. Dat bleek mee te vallen. Vrouw Sofie en zoontje Daan zouden van Noord-Italië naar België verhuizen, Van de Voorde ging solo voor het grote avontuur. ‘Ik wist dat ik hen zou missen, maar Iran is niet het meest vrouwvriendelijke land ter wereld.’

Chaotisch

Begin september nam Van de Voorde afscheid van familie en vrienden, die hij pas na het einde van de competitie in maart – zeven (!) maanden later – zou terugzien. ‘Contractueel vastgelegd, ook omdat er geen breaks in de competitie zijn. Zelfs gewoon communiceren met de buitenwereld was aanvankelijk niet vanzelfsprekend. Het internet is door de overheid geblokkeerd, zodat ik dat moest omzeilen met een virtual private network.’

Toen Sarmayeh Bank Teheran, Aziatisch kampioen, onlangs aan de World Club Volleybal in Polen moest deelnemen, kregen de spelers van Paykan drie dagen vrijaf en kon Van de Voorde even naar België. ‘Vanaf de dag dat je een werkvisum krijgt, mag je het niet land niet verlaten vooraleer je belastingen betaald zijn. Ik heb wat druk op de club moeten zetten om 15 procent vooraf te betalen, maar uiteindelijk geraakten de papieren toch in orde.’

De feestdagen bracht de Leuvenaar door in Teheran, een bruisende metropool van om en bij de acht miljoen inwoners. ‘Gastvrije mensen, maar de taalbarrière is groot, er wordt amper Engels gesproken, waardoor het leven naast de sport saai is. Ik trek het meest op met Kay van Dijk, een Nederlander, maar veel is er niet te beleven. Iets gaan eten, koffie of thee drinken, een waterpijpje… En als buitenlander moet je altijd op je hoede zijn. Als je naar de kleine winkeltjes gaat of een taxi neemt, dan is de kans groot dat je in de zak wordt gezet. Ik woon in een appartement, op 20 minuutjes van de club, en heb een chauffeur ter beschikking. Gelukkig maar. Het verkeer is één grote chaos. Niet te beschrijven. Hier rijden ze … anders.’

Er wordt ook anders gevolleybald, stelde Van de Voorde vast. ‘Chaotischer, zoals het gewone leven hier. Zo snel mogelijk spelen en zo hard mogelijk slaan. Ook opvallend: in Europa zie je ongeveer 85 procent sprongopslagen, hier is dat amper 5 procent. Mochten ze hier minder op het gevoel en meer gestructureerd volleyballen, dan zou het een ongelofelijk sterke competitie zijn.’

De Leuvenaar speelt bij Paykan aan de zijde van Saeid Marouf, kapitein van de Iraanse nationale ploeg en een van de beste spelverdelers ter wereld, die in 2015 met Zenit Kazan in zijn eerste (en laatste) buitenlands avontuur de Champions League won en tot beste setter werd verkozen. Een charismatisch figuur en een halfgod in Iran. ‘Vrouwen zijn hier nog altijd niet toegelaten in de zaal, maar na de wedstrijden staan ze hem wel op te wachten voor een fotootje of om hem een cadeautje te geven.’

De laatste twee seizoenen ging de titel telkens naar Sarmayeh Bank Teheran, dat ook nu ongeslagen aan de leiding staat. Paykan volgt, na een tegenvallende competitiestart met drie opeenvolgende nederlagen, op de vierde plaats. ‘Als we op verplaatsing spelen, dan zitten de zalen wel altijd vol. Hels lawaai – zingen van begin tot einde – en vaak een vijandige sfeer. Zoals in Urmia, toen de match bij een 2-2-stand werd gestaakt. Alle deuren van de zaal waren beschadigd, blijkbaar door vuistslagen. In de vijfde set werden we met de bouten van de zitjes bekogeld. We zijn, onder begeleiding van de politie, moeten vluchten.’