Zelfs Donald Trump hield even van Kim Clijsters

Kim Clijsters (37) staat deze week op haar allereerste grandslam sinds haar comeback: de US Open, die op maandag beginnen. Dat grandslamtoernooi won de Limburgse driemaal, en dat is geen toeval. Al van jongs af bleek het grote liefde tussen Kimmie en de USA.

13 september 1998. In de mannenfinale van de US Open verslaat Patrick Rafter zijn Australische landgenoot Mark Philippoussis. Hoog in de tribune zit de vijftienjarige Kim Clijsters, luid juichend voor haar grote idool, die op posters haar tienerkamer siert. Met haar Deense dubbelpartner Eva Dyrberg heeft de Limburgse het junioresdubbeltoernooi op Flushing Meadows gewonnen. Zo krijgt ze na de mannenfinale met haar junior badge toegang tot de kleedkamers, waar ze de knappe Rafter om een handtekening vraagt, half in katzwijm vallend. Dan nog niet beseffend dat ze later zelf de harten van vele tennisfans zal veroveren, zeker in Amerika.

Dat was ook het eerste land waar ze, eind 1996, als pas dertienjarige bakvis naartoe was gereisd zonder haar ouders, om er deel te nemen aan de Orange Bowl in Florida, het officieuze wereldkampioenschap bij de jeugd. Een jaar later wint Clijsters er met Zsófia Gubacsi het dubbeltoernooi en in 1998 haalt ze de kwartfinales in het enkelspel. In datzelfde Florida steekt ze met de Prince Cup in Miami ook haar twee grote enkeltoernooi als junior op zak. Successen die haar eind 1998 de titel van Belgische Sportbelofte van het Jaar opleveren.

Dan al verpandt Clijsters haar hart aan Amerika, het land dat ze associeert met vrijheid, legt ze later in Knack uit: ‘Je maakt er vrienden, je leert stap voor stap de wereld kennen, en zo ontwikkel je een band met een land. Ik kon op een toernooi rotslecht tennissen, daarna naar de States vliegen, en plots liep alles als een trein. Amerikanen raken snel enthousiast en tonen dat ze je graag hebben. Ik werd daar sterker van.’

Serena uitgejouwd

In 1999 mag Clijsters voor het eerst deelnemen aan het hoofdtoernooi van de US Open. Twee maanden nadat de wereld haar heeft leren kennen op Wimbledon, waar de zestienjarige Kim pas in de vierde ronde uitgeschakeld wordt door Steffi Graf. Vader Lei waakt dan al behoedzaam over het geluk van zijn dochter en laat haar naar de VS vertrekken zonder haar volledig in te lichten over de leverkanker die bij moeder Els is vastgesteld. Dat leidde later tot spanningen tussen vader en dochter, maar zo kon Kim wel zorgeloos tennissen op de US Open.

In tegenstelling tot de match tegen Graf op Wimbledon is ze zelfs niet onder de indruk wanneer ze het op centercourt in de derde ronde tegen de nieuwe Amerikaanse ster opneemt, Serena Williams. Mede dankzij de 15.000 Amerikanen in de tribune die in de eerste set verrassend haar kant kiezen. ‘Dat gaf me een enorme kick. Ik voelde me echt wáááw’, vertelt Clijsters later dat jaar in HUMO. De Belgische mag in de derde set, bij een 5-3-stand, zelfs serveren voor de wedstrijd, maar ziet de match alsnog keren. Williams wint en pakt daarna, op haar zeventiende, haar eerste grandslamzege. ‘Echte groten maken zo’n klus gewoon af, maar ik zal nog even moeten wachten’, oordeelt Clijsters.

Een nieuwe kans krijgt ze anderhalf jaar later, in 2001, in de finale van het prestigieuze toernooi van Indian Wells, opnieuw in een zeer bewogen duel tegen Serena Williams. Die wordt constant uitgefloten door het veelal rijke, blanke thuispubliek, omdat zus Venus forfait heeft gegeven voor de halve finale tegen Serena, zonder aanwijsbare blessure. Een zet van vader Richard, die liever zijn jongste dochter tegen Clijsters ziet spelen, zo klinkt het.

Wanneer de Belgische de openingsset wint, staan de 16.000 Amerikanen recht op de banken. Serena vecht ondanks het vijandige publiek echter terug en pakt de volgende twee sets, duidelijk frisser dan Clijsters, die wél een halve finale heeft moeten afwerken – haar eerste zege overigens tegen het nummer één van de wereld, Martina Hingis.

Clijsters toont zich echter groots in de nederlaag en neemt het achteraf op voor de uitgejouwde Serena. ‘Een toffe meid die niet het slachtoffer mag worden van een incident waarin haar geen schuld treft.’ Veertien jaar lang zal Williams het toernooi in Indian Wells zelfs boycotten, als protest tegen wat volgens vader Richard puur racisme was: ‘ Niggers, riep men ons toe!’ Williams is dan ook extra gebeten wanneer ze in de vierde ronde van het daaropvolgende toernooi, in Miami, opnieuw Clijsters treft. Die wordt het kind van de rekening: een droge 6-0, 6-2.

De Limburgse laat zich niet van de wijs brengen en bereikt op Roland Garros zelfs haar eerste grandslamfinale, die ze na een epische strijd verliest van Jennifer Capriati. En in Stanford, Californië, het Amerikaanse hardcourttoernooi in de aanloop naar de US Open, pakt ze haar eerste toernooizege in de VS door voor het eerst Lindsay Davenport te kloppen.

Het volgende jaar, 2002, volgt een nieuw hoogtepunt, maar heel laat, in november. Geplaagd door pijn aan de rechterschouder en een coachwissel net voor de US Open ( Marc De Hous in de plaats van Carl Maes) komt Clijsters pas op de WTA Masters Finals in Los Angeles helemaal onder stoom. Onderweg rekent ze af met Justine Henin, (de geblesseerde) Venus Williams en in de finale, voor het eerst in haar carrière, met Serena Williams. Een megastunt, want Serena heeft de laatste drie grandslams gewonnen, door telkens in de finale zus Venus te verslaan. Voor Clijsters haar allermooiste herinnering, zal ze bij haar laatste afscheid in 2012 zelfs vertellen. ‘Omdat alles nog zo nieuw, zo puur was.’ Haar mooiste souvenir van die wedstrijd, de matchbal, raakte ze later in haar nieuwe huis in Bree wel kwijt – opgegeten door haar hond Beauty.

Nummer één

Het doel na de Masters? ‘Volgend jaar om de eerste plaats op de wereldranglijst vechten’, aldus Clijsters, die dankzij coach De Hous haar powertennis steeds meer aanvult met technische en tactische finesse. Dat rendeert: op 10 augustus 2003 realiseert ze haar droom, na toernooiwinst in Los Angeles, the city where the dreams come true. Als eerste Belgische ooit wordt ze nummer één van de wereld, nog altijd pas 20 jaar jong. Weliswaar door enorm veel toernooien te spelen (21), waarin ze liefst 20 keer de halve en 15 keer de finale haalt. Op grandslamtoernooien moet ze wel telkens het onderspit delven tegen Justine Henin. De Waalse klopt de Limburgse in de eindstrijd van Roland Garros en de US Open en neemt, ondanks een nieuwe zege van Clijsters op de WTA Masters in Los Angeles, daarna de nummer-1-positie van haar landgenote over.

Na een nieuwe verloren grandslamfinale op de Australian Open, weer tegen Henin, gooit een ernstige polsblessure roet in het eten. Clijsters komt dat seizoen amper nog in actie en zakt terug tot plaats 22 op de wereldranglijst. Sommigen blazen haar carrièrekaars al uit, maar zodra de pols hersteld is en ze zich drie maanden lang conditioneel kan voorbereiden, begint die weer te branden, heviger dan ooit zelfs. Niet toevallig aangewakkerd door een Amerikaanse vibe: in de lente van 2005 realiseert ze de zeldzame dubbel met toernooiwinst in Indian Wells én Miami.

In de zomer kroont de Belgische zich helemaal tot de First Lady van Amerika. In de aanloop naar de US Open boekt ze toernooizeges in Stanford, Los Angeles en Toronto – alleen in San Diego verliest ze de finale tegen de Chinese Shuai Peng. Vliegend als nooit tevoren, dankzij vlinders in de buik. Na de relatiebreuk met Lleyton Hewitt in oktober 2004 hebben de cupidopijlen van Brian Lynch, de Amerikaanse basketbalspeler van BBC Bree, haar hart getroffen.

Clijsters verblijft die zomer, tussen de toernooien door, in Belmar, New Jersey, bij vader en moeder Richard en Mary Lynch. Ze voelt er een verlossende vrijheid: op het strand lopen, op restaurant gaan zonder dat iemand haar opmerkt, weg van de beklemmende aandacht in België. Op het jaarlijkse basketbalkamp van Brian ontfermt ze zich zelfs over de vijftig tot zestig deelnemende kinderen, niet te beroerd om de kleine klusjes op te knappen.

Clijsters begint als topfavoriete aan de US Open, waar de Amerikaanse media op de voorbeschouwende persconferentie aan haar lippen hangen. Als ze ook nog eens 25.000 euro aan het Amerikaanse Rode Kruis schenkt en enkele rackets en kledingstukken laat veilen voor de slachtoffers van orkaan Katrina, kan het imago niet meer stuk van Kimmie, The Girl Next Door. Of Miss Congeniality ( sympathie, nvdr), zoals ze ook genoemd wordt, naar de filmrol neergezet door Sandra Bullock in de gelijknamige film. Zelfs Donald Trump, dan nog een ‘gewone’ miljardair, houdt in de tribune een geel karton vast wanneer Clijsters zoals verwacht de finale speelt: ‘ Kimmie, Donald Trump loves you!’

In die eindstrijd is Mary Pierce geen partij, waarna Clijsters met veel gevoel voor drama -balancerend als een volleerde turnster op de relingen van de tribune – richting de spelersbox klimt. Ze valt er zus Elke, moeder Els, coach Marc en vriend Brian om de hals. Helaas zonder vader Lei, die begin 2009 aan huidkanker is overleden en aan wie Kim haar zege opdraagt.

Zo is ze ook eindelijk verlost van het stigma als ‘de beste speelster die nooit een grandslam won’, na vier gemiste kansen. ‘Nu kunnen jullie stoppen met daarover vragen te stellen’, grapt de Limburgse op de persconferentie. De grote (ex-)vedetten van het mannentennis sturen haar felicitatie-sms’en – Roger Federer als eerste, daags voor hij zelf zijn tweede US Open wint – en ook de Amerikaanse media moet Clijsters niet meer overtuigen. Eind dat jaar zetten persagentschap Associated Press en The United Sports Academy, een vereniging van sportdeskundigen, haar op de tweede plaats in hun verkiezing van Female Athlete of the Year – het zegt veel over haar opgekrikte status.

Geen Trump in de box

Weer geplaagd door blessures kan Clijsters op die golf echter niet voort surfen. In mei 2007 kondigt ze haar eerste afscheid aan. Om ruim twee jaar later, intussen als mama van de anderhalf jaar oude Jada, haar terugkeer te maken. Niet toevallig in Cincinnati, in haar geliefkoosde USA, als opwarmer voor de US Open. Ook van die inspirerende comeback supermom story smult het Amerikaanse publiek. In zowel de vierde ronde tegen Venus als in de halve finale tegen Serena Williams kiezen de fans in het Arthur Ashe Stadium hoorbaar Clijsters’ kant. Tot grote frustratie van Serena, die ziedend met haar racket gooit, een lijnrechter uitscheldt en de match verliest, mede door een strafpunt.

Ook Donald Trump probeert opportunistisch een graantje mee te pikken van Clijsters’ populariteit. Hij wil de finale tegen Caroline Wozniacki in de spelersbox van de Belgische volgen, maar dat weigert ze. ‘Die heeft daar niets te zoeken.’ Waarop de boze Trump dan maar in Wozniacki’s box plaatsneemt. Veel helpt het de Deense niet, want Clijsters wint makkelijk. Al is het dochter Jada die de show steelt, wanneer ze op het centercourt vrolijk huppelend en dansend mee viert.

Een jaar later mag Jada dat nog eens doen, na opnieuw een makkelijke zege van mama Kim in de finale tegen Vera Zvonareva. Clijsters’ vierde finale in haar laatste vier optredens op Flushing Meadows – alleen die tegen Henin in 2003 verloor ze.

Een balans die een deukje krijgt wanneer ze in 2012, na een nieuw forfait wegens een blessure in 2011, al in de tweede ronde uitgeschakeld wordt door Laura Robson. Een te abrupt afscheid in wat haar laatste toernooi voor haar tweede adieu aan het tennis moest worden. Toch toont de 29-jarige Clijsters achteraf vooral dankbaarheid: ‘Ik ben blij met mijn tweede carrière, blij met mijn afscheid. Misschien niet op tennisvlak, maar ik ben gestopt op de plaats waar ik wou. Met de coach met wie ik ben begonnen. In aanwezigheid van mijn gezin, familie en vrienden. De cirkel is rond.’

Of toch niet helemaal, want half september 2019 kondigt de dan 36-jarige Clijsters een nieuwe comeback aan. Een terugkeer die door de speling van het coronalot een eerste hoogtepunt moet kennen in de bubbel van … de US Open. Eindigend op 13 september, exact 22 jaar nadat ze als verliefde tiener Patrick Rafter om een handtekening vroeg.