Wie is ‘de professor’ Wim Fissette, de succesvolle tenniscoach van Naomi Osaka?

Hij won met Kim Clijsters, Angelique Kerber en Naomi Osaka in totaal zes grandslamtitels en begeleidt met de Japanse vandaag de bestbetaalde en grootste vrouwelijke sportvedette ter wereld. Toch kan hij in België nog altijd vrij anoniem rondwandelen. In aanloop naar Roland Garros hoog tijd voor een portret van tenniscoach Wim Fissette (41).

‘ My team is like my family. They are the ones with me through my matches. This one is for you.‘ Aldus sprak Naomi Osaka tijdens haar zegespeech na afloop van de jongste Australian Openfinale. Aan het hoofd van dat team, sinds eind 2019: haar Belgische coach Wim Fissette. Hij heeft sindsdien van haar een bijna onklopbare zegemachine gemaakt (op hardcourt althans). De Japanse vernoemt hem dan ook steevast tijdens huldigingen en interviews, omschrijvend als ‘ The Professor‘. Of liefkozend: ‘ Fissetti‘. ‘Ik respecteer alles wat hij zegt, omdat ik voel dat ik ervan leer. Hij is zo kalm, heeft zoveel kennis’, aldus Osaka.

Hoe bouwde een ‘mislukte’ ex-tennisser en selfmade coach als Fissette die grote kennis en zijn intussen imposante palmares op? En hoe maakte de Limburger uit Kuringen (een deelgemeente van Hasselt) zijn droom waar om ooit ’s werelds meest fonkelende tennisster te begeleiden? Een terugblik in vier hoofdstukken.

Eigen tenniscarrière

2008. De achtjarige Wim Fissette voetbalt bij Sint-Truiden, maar dat vinden zijn ouders na een tijdje te gevaarlijk. Dus duwen ze hem, samen met zijn broer, in de richting van het tennis. Zijn moeder, die zelf ook begint te tennissen, brengt Wim de daaropvolgende jaren elke dag naar de tennisschool van KTC Diest. Daar maakt hij op zijn dertiende kennis met Kim Clijsters. Drie jaar jonger dan Fissette, maar dat belet hem niet om drie jaar lang elke dag met de wereldtopper in wording te trainen – de kiem van latere grote successen.

Zelf bereikt de Limburger, bij de jeugd, ook al vroeg de Belgische top. Met generatiegenoten Xavier Malisse en Olivier Rochus verovert hij zelfs de Europese titel voor landenploegen in de U16-categorie. Al beseft de nuchtere en realistische Fissette dat zij nog getalenteerder zijn en zijn kans om ooit een topper te worden klein is. Toch probeert hij het: op zijn achttiende verhuist hij naar het Duitse Rödinghausen, waar hij voor de plaatselijke tennisclub gaat spelen en twee jaar lang (1999 en 2000) de Futures-toernooien afschuimt (de categorie onder de ATP-toernooien). Fissette raakt echter niet verder dan plaats 1291 op de wereldranglijst, goed voor één ATP-puntje. Hij keert terug naar België om er logistiek en management te studeren. Zijn tennisdroom lijkt voorbij.

De Clijstersconnectie

September 2004. Kim Clijsters neemt deel aan het WTA-toernooi in Hasselt, en heeft een sparringpartner nodig. De keuze valt op haar ex-tienermaatje Wim Fissette, die dan op lager interclubniveau in België speelt. Hij traint de hele week met Clijsters, en ook enkele maanden later, tijdens de Diamond Games in Antwerpen (februari 2005). Tot hun beider plezier, want wanneer de Belgische tennisvedette in september haar eerste grandslam (de US Open) wint en een week later haar coach Marc De Hous ziet afhaken, belt ze Fissette. Of die met haar naar Los Angeles wil reizen, voor de WTA Finals, als haar ‘officiële’ hitting partner? Hoewel Clijsters er niet door de groepsfase raakt, klikt het tussen het Limburgse duo. Hij vergezelt haar steeds meer op toernooien. En wil in 2007 zelfs zijn kantoorjob bij Steinzeug Keramo, een producent van systeemoplossingen voor afvalwaterbeheer, opzeggen om vol voor een coachcarrière te gaan.

Tot de zwangere Clijsters begin mei plots haar afscheid aan het tennis aankondigt. Een domper, maar toch besluit Fissette de sprong te wagen – achteraf zal Clijsters’ eerste pensioen zelfs een zegen blijken. De Hasselaar krijgt zo de tijd om zijn kennis bij te schaven: hij woont vele seminaries bij, leest ‘alle boeken die ooit over tennis verschenen zijn’, volgt de Belgische en Vlaamse tenniscursus, en spendeert honderden uren op de baan, als coach van junioren. Enkele maanden begeleidt hij ook profspeelsters Yanina Wickmayer en Kirsten Flipkens.

Wanneer Kim Clijsters hem begin 2009 opnieuw belt, met de vraag of Fissette haar wil coachen tijdens haar comeback, aarzelt hij dan ook niet: hij is er klaar voor, op alle vlakken. En is ervan overtuigd dat hij Kim 2.0 nog beter zal maken, met een welomlijnd plan. De avond voor Clijsters’ eerste wedstrijd, half augustus in Cincinnati, voorspelt Fissette dat ze de komende drie jaar het tennis zal domineren. Met haar krachtige slagen vanop de baseline – zelfs zonder haar beroemde split, die Fissette niet meer wil zien – zal ze de concurrentie wegspelen.

Dat blijkt ook: een maand later wint Clijsters al de US Open, in 2010 realiseert ze de dubbel in New York en is ze de beste op de WTA Finals, en begin 2011 triomfeert ze op de Australian Open. Intussen zijn echter barsten in de relatie verschenen: Fissette gaat niet akkoord met de vele toernooien die Clijsters, die niet bekend staat als een trainingsbeest, wil spelen. Hij vermijdt een conflict, tot de emmer overloopt na een vroege uitschakeling op Roland Garros. De Limburgse wil haar ex-coach Carl Maes als extra begeleider, maar daarin kan Fissette zich allerminst vinden. In september 2011 beëindigt hij de samenwerking omdat hij zich in de nieuwe trainersstaf ‘minder in zijn sas voelt’.

(Vele) buitenlandse toppers

De Belgische coach gaat daarna aan de slag als begeleider van de Russische juniorenkampioene Irina Chromatsjova, en krijgt in 2013 de kans om met de getalenteerde Sabine Lisicki te werken. Met succes, want de Duitse bereikt op Wimbledon haar eerste grandslamfinale. Gezien zijn verleden in Rödinghausen en als vloeiend Duitssprekende wordt Fissette in de Duitse media dan ook alom geprezen. Toch springt de Limburger – een tikje opportunisme is hem niet vreemd – het volgende jaar op een nieuwe wagon. Die van de Roemeense Simona Halep, eind 2013 het nummer 11 van de wereld. Hij is nochtans het seizoen begonnen als coach van het Nederlandse talent Indy de Vroome, maar het aanbod om met Halep te werken wil hij niet laten liggen. Ook haar leidt Fissette naar de top: finale op Roland Garros, halve finale op Wimbledon, finale op de WTA Finals en nummer 3 op de WTA-ranking eind 2014.

In november scheiden de wegen van Halep en de Belg echter. ‘Je hebt soms wekenlang alleen elkaar en vaak hebben speelsters dan een nieuwe challenge nodig’, verklaart Fissette. Na een korte flirt met de Amerikaanse Madison Keys besluit hij honderd procent te focussen op zijn ‘Wilson Tennis Academy’ in Genk, waarvan hij mede-eigenaar is geworden. Maar wanneer in februari 2015 de trein van Viktoria Azarenka passeert, dan tweevoudig winnares van de Australian Open, aarzelt hij niet. De Hasselaar zal zijn tijd tussen de academie en de Wit-Russische verdelen.

Geplaagd door blessures raakt Azarenka echter niet verder dan kwartfinales op Wimbledon en de US Open. Na een lange trainingswinter knoopt ze in 2016 echter weer aan met haar vroegere topniveau: ze zet de zeldzame Sunshine Double, de toernooien van Indian Wells en Miami, op haar erelijst en lijkt klaar om de macht in het vrouwentennis te grijpen. Tot Vika in juli bekendmaakt dat ze zwanger is en haar carrière on hold zet.

Eind dat jaar (2016) contacteert de manager van de Britse Johanna Konta de Belgische coach. Die gaat in op het voorstel en maakt weer zijn reputatie waar: Konta wint de toernooien van Sydney en Miami, haalt de halve finale op haar thuisgrandslam, Wimbledon, en klimt naar plaats 6 op de WTA-ranglijst. Toch duurt ook die samenwerking slechts één jaar. De Belg is bijzonder veeleisend en die aanpak botst weleens.

Bovendien krijgt Fissette telkens weer een nieuwe kans, met een volgende, nog betere topspeelster. Zoals ook in november 2017, met Angelique Kerber, de voormalige nummer één van de wereld en een tweevoudig grandslamwinnares. Wat met Lisicki niet lukt, realiseert hij met Kerber wel: Wimbledon winnen. Weer prijst de Duitse media Fissette de hemel in. En toch duurt ook die speelster-coachrelatie slechts één seizoen: nog voor de WTA Finals van 2018 maakt Kerber bekend dat ze breekt met de Belg, wegens ‘verschillende visies over een verdere samenwerking’.

Fissette heeft intussen contact gehouden met Azarenka, en wanneer die hem vraagt of hij weer haar coach wil worden, is de keuze vlug gemaakt. Ook omdat de problemen van de Wit-Russische, een juridisch gevecht om het hoederecht van haar zoon, van de baan lijken. Lijken, want het getouwtrek duurt voort en haalt Azarenka’s focus weg van het tennis, ten koste van haar resultaten.

De droom waargemaakt

Wanneer Azarenka op de US Open van 2019 vroeg haar koffers moet pakken, wordt Fissette gecontacteerd door de agent van Naomi Osaka. Die heeft haar coach Jermaine Jenkins de laan uitgestuurd nadat ze als titelverdedigster al in de vierde ronde uit het grandslamtoernooi was gevlogen. Een nieuwe grote opportuniteit die de Limburger absoluut wil grijpen. Hij heeft de Japanse immers al op haar veertiende bezig gezien op een ITF-toernooi. Toen al was hij onder de indruk van haar enorme kracht en explosiviteit. Een wereldtopper in spe, was hij overtuigd.

Omdat Azarenka hem geen garanties kan geven over haar toekomst, gaat Fissette, met de zegen van de Wit-Russische, in op Osaka’s aanbod. Voor hem de beste job in het vrouwentennis, met een speelster die een enorm potentieel heeft. En door haar charisma en afkomst (als half Japanse/Amerikaanse) ook een megavedette. Begin december 2019 trekt Fissette naar Los Angeles, waar hij op de tweede dag al voorgesteld wordt aan haar sponsors, twáálf in totaal. Pas dan beseft de coach hoe groot de druk zal zijn.

Toch drukt hij meteen zijn stempel: in LA luistert hij aandachtig naar Osaka’s vader Leonard François en conditietrainer Abdul Sillah. Maar wanneer die volgens Fissette niet voldoet, wordt na Osaka’s vroege uitschakeling op de Australian Open een nieuwe fysiektrainer binnengehaald: Yutaka Nakamura, die eerder Maria Sjarapova zeven jaar heeft begeleid. Een ideale timing, want wanneer de coronapandemie het tennisseizoen tot augustus stillegt, krijgen de Japanner en Fissette veel tijd om de Japanse diamant bij te slijpen, op tactisch, technisch en vooral fysiek vlak. Dat benadrukt de Belg bij zijn nieuwe poulain: ‘Op fundamenten die we nu leggen zal je de komende jaren kunnen bouwen. Beschouw dit als een grote opportuniteit.’

De formule van The Professor, sterk gebaseerd op data (zie kader) slaat aan, want na de hervatting van het coronaseizoen haalt Osaka half augustus 2020 meteen de finale van de Western & Southern Open. Daarin verliest ze van… Viktoria Azarenka, de voormalige poulain van Fissette. In de finale van de US Open, weer tegen de Wit-Russische, keert de Japanse de rollen echter om.

Voor de altijd vooruit kijkende Fissette geen reden om op de lauweren te rusten. Na een break van een kleine twee maanden begint hij al begin november 2020 met Osaka aan de voorbereiding van het nieuwe tennisseizoen, werkend aan details in haar tennis die nog beter kunnen. Ook dat rendeert, want de Japanse wint in Australië meteen haar vierde grandslamtoernooi. Meer dan ooit is ze de koningin van het vrouwentennis, een wereldwijd icoon.

Zo wordt de droom die Fissette al in de begindagen van zijn carrière koesterde werkelijkheid: ooit met een ster zoals Maria Sjarapova werken, een tennisster wiens uitstraling veel verder reikt dan de tennisbaan. Met Naomi Osaka heeft de selfmade coach die nu gevonden. En die wil hij voor niemand ruilen. ‘Zelfs niet voor Roger Federer. ‘ Weliswaar met de vaak terugkerende gedachte dat ook aan deze samenwerking ooit een einde komt en het daarna alleen maar bergaf kan gaan.

Tot dan blijft hij Fissetti, The Professor. Een van de succesvolste coaches in de Belgische sportgeschiedenis.