Wie is Alexander ‘Sascha’ Zverev, de Duitse bad boy van het tennis?

Alexander Zverev hoopt in de Australian Open weer aan de weg naar de top te timmeren. Met onder meer verwijten over huiselijk geweld kwam de Duitse tennisser de afgelopen maanden in een storm van kritiek terecht.

Op het moment dat zijn ex-vriendin Brenda Patea in een interview vertelt dat ze een kind van hem verwacht, zit Alexander Zverev in zijn ouderlijk huis in Lemsahl-Mellingstedt, een stadsdeel van Hamburg. De tennisser, die iedereen onder zijn Russische koosnaam Sascha kent, denkt erover na wat de familie voor hem betekent. ‘Vrienden’, zegt hij, ‘komen en gaan. Maar de familie is iets wat je in het leven niet kan vervangen.’

Op dat moment weet Zverev niets van de verwijten die Olga Sharypova, een andere voormalige vriendin, een paar uur later de wereld zal insturen. Zij beweert dat Zverev haar met het hoofd tegen de muur heeft geduwd en een kussen op haar gezicht heeft gedrukt, zo hard dat ze nauwelijks kon ademen. De aantijgingen worden almaar zwaarder. Later zal ze zelfs vertellen dat ze uit vertwijfeling heeft geprobeerd om in een hotelkamer zelfmoord te plegen. Zverev spreekt het allemaal met klem tegen.

Hij ontspant zich thuis, nadat hij ’s ochtends anderhalf uur heeft getraind, met zijn broer Mischa en zijn vader Alexander. Hij praat over zijn relatie met Duitsland en over het gebrek aan enthousiasme over zijn tennisspel in het land waarin hij werd geboren. En over het vertekend beeld dat mensen over hem hebben.

Sascha kijkt naar de uit notelaarhout opgetrokken kast in zijn kamer waarop onder meer een gesigneerde schoen van basketter Dirk Nowitzki staat. Naast vele trofeeën. Het is zoals veertien jaar geleden toen hij als kind met zijn familie in deze zelfgebouwde woning introk. Zverev staat voor een belangrijke periode in zijn leven. Zet hij zijn weg naar de top verder of ruïneert hij zichzelf en irriteert hij fans en sponsors?

Privileges

Alexander Zverev is 23 jaar en staat op de wereldranglijst op de zevende plaats. In 2018 won hij de ATP-finals in Londen, waarin hij achtereenvolgens Roger Federer en Novak Djokovic versloeg. Maar een grote overwinning, in Melbourne, Parijs, Wimbledon of New York, bleef uit, een grandslamtitel ontbreekt. Vorig jaar haalde de Duitser in de Australian Open de halve finale en in de US Open de finale. Daarin verloor hij na een marathonwedstrijd en na een 2-0-voorsprong in sets van zijn Oostenrijkse generatiegenoot Dominic Thiem.

De onrust rond Alexander Zverev bleef de afgelopen weken maar duren. In december begon er in Londen een proces tegen zijn ex-manager Patricio Apey, met wie hij twee jaar geleden brak omdat hij zich door hem uitgebuit voelde. En dan waren er de hatelijke verwijten van zijn zwangere ex-vriendin die in de boulevardpers zwaar werden uitvergroot. Plots was de beste Duitse tennisser sinds Boris Becker en Michael Stich een stuk opgejaagd wild, de bad boy van het tennis, zoals een krant hem noemde.

Dat had ook nog een andere reden: er doken vorige zomer in coronatijden beelden op van Zverev die deelnam aan een party in zijn woonplaats Monte Carlo, met half open wit hemd en omgeven door veel mensen, zonder mondmasker. Een ongelukkige uitschuiver zoals die in zijn leven wel vaker voorkwamen. In 2018 bijvoorbeeld toen hij in Wimbledon in de derde ronde werd uitgeschakeld en zei dat hij daar nooit meer zou terugkeren. Hij zou, riep hij, tijdens de rest van het toernooi op zijn boot in Monte Carlo te vinden zijn. Nochtans, zou Sascha later zeggen, is hij niet iemand die graag viert. Dat feest in Monte Carlo was een eenmalige zaak.

Een kunstenaar

Alexander Zverev heeft zijn carrière uitgebouwd dankzij de onvoorwaardelijke steun van zijn familie. Al als kleine jongen stond hij op alle tennisvelden van de wereld. Hij was vijf jaar toen hij Roger Federer voor de eerste keer om een handtekening vroeg, in het Engels, hij wist toen nog niet dat Zwitsers ook Duits kunnen spreken. Zijn vader Alexander Mikhailovich Zverev was een van de beste tennisspelers van de Sovjet-Unie, zijn moeder Irina de nummer vier van de Sovjet-Unie. Zijn broer Mischa, in 1987 geboren in Moskou, was ooit 25e op de wereldranglijst. Zij maakten allemaal fouten waarvoor ze Sacha nu willen behoeden. Je kan, als het om tennis gaat, moeilijk met meer privileges opgroeien dan Sascha Zverev. Maar privileges kunnen er ook toe leiden dat je lichtzinnig wordt.

De loopbaan van Sascha groeide uit tot een familieproject. Zijn moeder trainde hem en schaafde aan zijn techniek. Dag in, dag uit. Ze stopte niet vooraleer ze tevreden was met het resultaat. Tussen beiden is er een zeer innige band. Als Sascha moe is, dan zijn moeder ook. Maar naar grote wedstrijden die Sascha speelt, kan ze niet kijken. Daar is ze veel te zenuwachtig voor. Toen hij in de finale van de US Open aantrad, een wedstrijd die vier uur zou duren, ging ze gewoon wandelen. Ze kijkt heel anders naar het leven dan Sascha die zichzelf veeleer een kunstenaar noemt.

Ondanks alle begeleiding is er iets wat Sascha Zverev van zichzelf niet heeft: de wetenschap dat je hetgeen je in het leven hebt opgebouwd snel weer kan verliezen. Die ervaring hadden zijn ouders wel. Ze sleten in de Sovjet-Unie geen slecht leven, verre van zelfs, tot het communistisch regime in elkaar stortte. Door de inflatie was alles wat ze door de jaren heen hadden gespaard niets meer waard.

In december 1991 kregen ze een arbeidsvisum voor Duitsland. Dankzij de hulp van iemand die zich over Russische sporters ontfermde, geraakte vader Zverev, die alleen Russisch sprak, aan een job als trainer. Enkele jaren later kreeg Irina haar tweede zoon. Ze leefden in een klein, benepen huis, de kamer van Sascha was negen vierkante meter groot. Hij speelde samen met zijn broer tafeltennis, daarvoor werd de woonkamer dan telkens omgebouwd. Als er al eens financiële problemen waren, wist Sascha daar niets van. Hij moest tot een tennisser van wereldklasse uitgroeien, dat was het doel waarachter de hele familie zich schaarde.

Dat was ook in 2012 zo geweest, toen de carrière van Mischa begon. Maar na een tijdje verloor hij meer dan hij won, het prijzengeld kelderde, Mischa tuimelde naar de 150e plaats op de wereldranglijst en besteedde vooral aandacht aan zijn nieuwe, Amerikaanse vriendin. Hij wilde, zo zei hij, zich als mens verder ontwikkelen en las zelfs boeken van Kafka. Dat bedreigde het financieringsmodel van de familie en de carrière van de jongste zoon. Want Mischa, op dat moment 25 jaar, was degene die voor het inkomen zorgde en de droom van zijn broer mee bekostigde.

Valstrikken

Het is toen dat er een contract werd afgesloten met de nu uitgespuwde manager Patricio Apey. De Chileense zakenman schoot 60.000 euro voor die in een periode van vier jaar moest worden terugbetaald. Alle modaliteiten werden in een dossier van negen pagina’s en in juridische taal neergeschreven. Vandaag zegt de familie dat ze onvoldoende hadden gezien welke valstrikken er in deze overeenkomst zaten. En Sascha zelf, op dat moment vijftien jaar, uiteraard helemaal niet.

Aanvankelijk liep alles goed. Apey betaalde de voorschotten, zorgde voor sponsors, opende voor Sascha de deur naar belangrijke toernooien, telkens in overleg met de familie. Het geld stroomde binnen en Apey profiteerde mee. Maar toen Sascha achttien werd, kwam het tot een breuk met de ouders en wilde de manager alleen nog met hem praten. Plots leek de tennisser in een andere wereld te zijn terechtgekomen. Op een keer vroeg hij aan zijn vader om eens te raden hoeveel geld hij per dag verdiende. Het toonde dat hij fel was veranderd.

Alexander en Irina Zverev zijn spaarzame mensen. Het gebeurde vroeger dat ze bij toernooien de flessen water die organisatoren ter beschikking stelden meenamen om bij een bezoek aan een restaurant geen dranken te moeten bestellen. Nu hoeven ze niet meer te sparen. Ze hebben huizen in Hamburg, Florida en Monaco en gaan op vakantie naar de Malediven. Maar de oude reflexen zijn gebleven. Zo wilde Sascha bijvoorbeeld een nieuwe auto kopen voor hen, maar zijn vader stond erop verder met zijn oude Opel Zafira te rijden. Hij had dan ook een heel slecht gevoel toen zijn zoon met zijn bankrekening begon te pronken. Zo, zei Zverev senior, mag geen enkele Zverev spreken. Sascha, voegde hij eraan toe, had zich door Apey laten wijsmaken dat hij hem rijk zou maken. Die strategie zou hij ook al bij andere cliënten hebben toegepast.

Begin 2019 werd het contract dan opgezegd. Maar Patricio Appey accepteert de breuk niet en wappert met een overeenkomst die tot eind 2023 loopt. Het komt tot een proces dat in december werd opgestart.

Samenzwering

Er gebeurt veel in het leven van Sascha Zverev. Het proces met Apey, de beschuldigingen van Olga Sharypova, het bericht van de zwangerschap van Brenda Patea, de familie heeft het gevoel dat er tegen hen een samenzwering bestaat. Is het allemaal toeval? Of hebben zij, die heel hun leven op het tennis hebben afgestemd, een eigen perceptie van de werkelijkheid? Het gaat in alles om de goede naam van een hele familie.

De verwijten over huiselijk geweld dringen eigenlijk het goede nieuws in de schaduw: dat de jongste zoon vader wordt. Sascha zegt dat hij daar heel blij mee is, maar dat de verwijten van Olga alles overschaduwen. En de relatie met Brenda liep vorige zomer op de klippen, niet zonder de nodige smeuïge verhalen. Het topmodel liet horen dat ze het kind alleen wil opvoeden, in een harmonieuze omgeving, en dat ze geen contact meer wil met de tennisser. Intussen dook er alweer een nieuwe vrouw in het leven van Sascha Zverev op, met wie hij intussen ook weer brak. Het lijkt wel een eeuwig feuilleton.

Olga Sharypova en Sascha Zverev leerden elkaar op het tennisveld kennen toen beiden er in hun jeugdjaren van droomden proftennisser te worden. In september 2018, na jaren zonder contact, werden ze een koppel. De relatie duurde dertien maanden. Op 28 oktober vorig jaar, een paar uur nadat bekend werd dat Zverev bij een andere vrouw een kind verwacht, schreef Olga op Instagram: ‘Ik ben een slachtoffer van huiselijk geweld.’ En: ‘Ik had schrik voor mijn leven.’

Zijn ouders hadden al hun twijfels bij deze relatie. Zij vonden dat Sharypova niet bij de familie paste. Olga aanzag moeder Zverev als een concurrente in de strijd om van Sascha zoveel mogelijk aandacht te krijgen. Dat zorgde voor ruzies. En voor irritaties. Bij het inpakken van een sporttas bijvoorbeeld, iets waar zij zich nu wilde over ontfermen. Of aan tafel toen Olga meteen opstond als ze gedaan had met eten en Sascha vroeg om met haar mee te gaan. Terwijl de anderen nog aten. Het was duidelijk dat zij een heel ander leven leidde. ‘Ze was meer een soort party girl’, zei vader Zverev over haar.

Twee maanden na de breuk belde Olga met hem en verontschuldigde zich voor haar gedrag. Ze was stom geweest en had veel dingen verkeerd gedaan. En ze zou er alles aan doen om een nieuwe kans te krijgen. Zverev senior probeerde haar te kalmeren en zei dat het leven verder gaat. Zonder haar in de familie.

Nu wordt zijn zoon ervan beschuldigd vrouwen te mishandelen. Olga heeft laten weten daarvoor niet naar het gerecht te stappen. Het gaat haar niet om Zverev, maar om de waarheid. Maar de waarheid, zegt Sascha Zverev, die spreekt ze niet. Voor hem is dit hoofdstuk afgesloten. Hij leeft verder zoals altijd: met de volle steun van de familie. Die klit aan mekaar zoals voorheen. Zo is het begonnen. En zo moet het nu verder. Sascha Zverev wil graag het verleden achter zich laten. Maar het probleem is dat hij telkens door dat verleden wordt ingehaald.

Door Marc Hujer en Thilo Neumann