US Open: wie zijn de toppers van morgen?

Rafael Nadal, Andy Murray, Roger Federer, Stan Wawrinka en Novak Djokovic – dertigers van de top vijf – wonnen 52 van de laatste 57 grandslamtoernooien. Staat er volgend weekend op de US Open iemand van ‘De Nieuwe Generatie’ op het hoogste podium?

Ze werden steeds jonger, winnaars van grandslamtoernooien in de jaren zeventig en tachtig. Björn Borg was 18 jaar en 10 dagen toen hij zijn eerste Roland Garros (1974) won. Mats Wilander peuterde daar in 1982, ook in Parijs, nog enkele maanden af (17 jaar, 293 dagen) en Boris Becker choqueerde de tenniswereld in 1985, toen hij de jongste Wimbledonkampioen (17 jaar, 227 dagen) werd. Recordman is nog altijd Michael Chang, die in de lente van 1989 – 17 jaar en 110 dagen – op Roland Garros zijn enige slam won.

Ter vergelijking: Roger Federer was meer dan dubbel zo oud (35 jaar en 342 dagen) toen hij in juli op Wimbledon zijn 19e grand slam behaalde. Ze worden steeds ouder, mijnheer. De gemiddelde leeftijd van de top tien bedraagt 28,3 jaar, de vijf beste mannen zijn stuk voor stuk dertigers: Rafael Nadal (31), die in 2005 twee dagen na zijn 19e verjaardag in Parijs won, Andy Murray (30), Federer (36), Stan Wawrinka (32) en Novak Djokovic (30).

Het nummer 6 op de ranking, Alexander Zverev, is een zeldzaamheid. De 20-jarige Duitser dook in mei de top 10 binnen en verbaasde vorige maand in Canada, waar hij tegen Federer zijn tweede World Tour Masters 1000 – de toernooien net onder de slams – won. Niet vanzelfsprekend, zegt de Amerikaanse tennisgoeroe Nick Bollettieri. ‘Het prijzengeld is enorm gestegen, waardoor de oudere tennissers een vervolg aan hun carrière breien en jonge spelers gedwongen worden om deel te nemen aan toernooitjes waar bijna niets te verdienen valt. Integendeel. Ik ken tientallen ouders die zelfs een hypotheek op hun huis moesten nemen, want sponsors zijn amper geïnteresseerd in jonge spelers.’

De jonge Duitser, geboren in Hamburg nadat zijn Russische (tennis)ouders – Alexander Sverev Senior en Irina Zvereva – hun geluk in het westen gingen zoeken, is dé uitzondering. Een reus van 1m98 die beantwoordt aan de fysieke eisen van het hedendaagse tennis en, volgens Nadal, een potentiële nummer één. ‘Atletisch sterk, breed slagenarsenaal en een uitzonderlijk harde tweede opslag.’

Bollettieri countert: ‘De laatste maanden was hij briljant, maar op een grand slam moet je fysiek en mentaal in staat zijn om vijf sets op hoog niveau te spelen. En: zal hij met de druk kunnen omgaan nu iedereen over hem spreekt? Vergeet niet dat hij pas dit seizoen voor het eerst de derde ronde van een slam heeft overleefd.’

Verspild talent

Zverev is het boegbeeld van de NextGen, een campagne van de ATP die spelers van 21 jaar (of jonger) wekelijks volgt op weg naar de eerste editie van de Next Generation ATP Finals in Milaan, waar de zeven hoogste gerangschikte én een wildcard een plaatsje op de tabel krijgen. De spoeling in de top 100, met amper 10 spelers jonger dan 22 jaar, is dun.

‘Het grootste probleem van tieners en jonge twintigers is dat ze geen volledig seizoen op hetzelfde niveau kunnen spelen’, zei Djokovic in februari 2015, toen Murray door de 18-jarige Borna Coric in twee sets van het veld werd geveegd. De Kroaat had het jaar ervoor ook van Nadal gewonnen en werd als het grootste talent van zijn generatie bestempeld, maar het lichaam was niet klaar. Opgaves, blessures en een operatie aan de knie, waardoor hij van de 33e naar 62e plaats zakte. Terug naar af.

Vorige maand verbaasde de 18-jarige Canadees Denis Shapovalov, junioreskampioen van Wimbledon 2016 en op plaats 67 de jongste speler in de top 100, in Montréal met zeges tegen Juan Martín del Potro (ATP 28) en Nadal. ‘In die vijf dagen werd mijn leven totaal overhoop gegooid, maar ik sta nog nergens.’

Genoeg voorbeelden. Kei Nishikori debuteerde in 2008 – op zijn 18e – met een vierde ronde in de US Open, waar hij zes jaar erna als eerste Aziaat de finale speelde en de top 5 binnendook, maar de Japanner is ondertussen weggezakt naar de 10e plaats. Grigor Dimitrov werd kort na zijn intrede in het circuit in Baby Fed herdoopt, kegelde in 2014 uittredend kampioen Murray in drie sets uit Wimbledon en dook op zijn 23e voor het eerst de top 10 binnen. The next big thing? Niet dus. Drie jaar erna en een veelbesproken relatie met Maria Sjarapova staat de Bulgaar op plaats 9.

‘Oudere spelers stellen gemakkelijker prioriteiten: zolang ze tennissen, staat de sport op één’, zei Josh Eagle, ex-coach van Nick Kyrgios (ATP 18) begin dit jaar. ‘In oktober stond Nick 13e op de wereldranglijst, maar in de aanloop naar het nieuwe seizoen waren er weken waarin hij geen 15 minuten per dag trainde.’ Amper 22 jaar en nu al de bad boy van het mannentennis die er zelden in slaagt zijn emoties onder controle te houden. Zoals in 2015, toen hij Wawrinka op het terrein toesnauwde: ‘Thanasi Kokkinakis neukt je vriendin.’ Even later mompelde hij dat de Zwitser ‘met meisjes van 18 jaar het bed induikt’. Enorm veel talent, zegt ook John McEnroe. ‘Nick heeft alles om nummer één van de wereld te worden, maar mentaal dobbert hij ergens rond de 200e plaats. Zonde.’

Aan de andere kant van het spectrum staat Dominic Thiem (ATP 8), de ideale schoonzoon. De 24-jarige Oostenrijker speelde in juni zijn tweede opeenvolgende halve finale in Parijs en is een van de weinige tennissers die van alle topvijfspelers won. Net als Zverev voorbestemd om te tennissen – zijn ouders gaven tennisles – en opgeleid in de Weense academie van Günter Bresnik, die in het verleden 27 (!) spelers naar de top 100 – onder wie Boris Becker en Henri Leconte – begeleidde.

‘Ik zei altijd: ‘Ik bereid je niet voor op Club Med, wel om naar de oorlog te trekken.’ Tennis ís geen oorlog, maar in deze sport bereik je niets als je fysiek of mentaal soft bent. Dat heeft hij opgepikt.’ Maar, zegt zijn landgenoot Thomas Muster, midden de jaren negentig even nummer één: ‘Te veel ups en downs en vooral goed op gravel.’

Sinds Federers eerste grandslamzege (Wimbledon, 2003) pakte de huidige top vijf – Nadal (15 grand slams), Murray (3), Federer (19), Wawrinka (3) en Djokovic (12) – 52 van de 57 grandslamtitels. Andy Roddick (US Open, 2003), Gastón Gaudio (Roland Garros, 2004), Marat Safin (Australian Open, 2005), Juan Martín del Potro (US Open, 2009) en Marin Cilic (US Open, 2014) – ATP 7 en finalist op Wimbledon -, tekenden voor een verrassing. Wanneer gebeurt dat nog eens?