De tenniscarrière van Roger Federer (41) zit er binnenkort definitief op. Een loopbaan waarin hij ook naast het veld een imperium opbouwde. Hoe werd de Zwitser de rijkste tennisser ooit? En hoe zal de kassa na zijn pensioen blijven rinkelen?
Volgens sommigen/velen is en blijft Roger Federer de beste tennisser ooit. Fans van Novak Djokovic en Rafael Nadal zullen daar anders over denken. Wat je echter niet kan weerleggen: geen enkele tennisser heeft ooit zo’n fortuin vergaard als de Zwitser. Als zelfs eerste die de kaap van het miljard dollar heeft gerond. Te danken aan zijn uitpuilende erelijst, maar ook aan zijn gracieuze spelstijl, innemende persoonlijkheid en (als gevolg daarvan) gigantische populariteit.
Dat Federer, afkomstig uit een klein land, zo’n financieel succesverhaal schreef, is opvallend. Amerikanen, Aziaten of spelers uit grotere Europese landen zijn puur cijfermatig gezien immers aantrekkelijker voor potentiële sponsors, gezien de bredere afzetmarkt. Als beginnend tennisser haalde Federer dan ook nog geen lucratieve contracten binnen.
Dat veranderde toen hij de grandslamzeges aaneenreeg en uitgroeide tot hét gezicht van het mannentennis. In de loop der jaren bouwde hij een uitgebreide portfolio aan partnerships op, onder meer met Barilla, Mercedes-Benz, Moët & Chandon, Rolex, Wilson en Credit Suisse.
Die laatste bank zal Federer zelfs blijven sponsoren na zijn carrière. Hetzelfde geldt voor Uniqlo, de Japanse retailer waarmee hij in 2018 een tienjarig contract afsloot – dus sowieso tot ver na zijn pensioen. Opbrengst: dertig miljoen dollar per jaar, liefst het drievoudige van wat Nike hem in de tien jaar ervoor had betaald. En dat was, in 2008, al de meeste lucratieve deal ooit in het tennis. Nike kon en wilde echter niet hetzelfde bedrag als Uniqlo neerdokken voor een speler die niet lang meer zou meegaan. Meer dan tien procent van zijn omzet in de (beperkte) markt van tenniskledij wil het ook niet uitgeven aan sponsorcontracten. Met Rafael Nadal en Serena Williams als andere (dure) uithangborden was dat onmogelijk geworden.
Uniqlo zal Federer blijven sponsoren tot ver na zijn pensioen. Opbrengst: dertig miljoen dollar per jaar.
Opvallend: de deal met Uniqlo omhelst alleen de kledij, niet de schoenen. Eerst speelde Federer zelfs met Nike, dat aanvankelijk ook het bekende RF-logo in handen had. Tot hij On (Running) ontdekte. King Roger was zo onder de indruk dat hij in november 2019 een aandelenpakket van het Zwitserse merk kocht. Volgens sommige bronnen drie procent. Volgens Federer een som waar zelfs hij ‘twee keer over moest nadenken’. On Running was toen immers twee miljard dollar waard. Drie procent daarvan is… zestig miljoen.
Toen het bedrijf in september 2021 voor het eerst aandelen aanbood op de New York Stock Exchange, steeg de koers met 46 procent, waardoor het op een bepaald moment elf miljard dollar waard was, ruim vijf en een half keer meer dan toen Federer instapte. Tel uit de winst. Intussen is het aandeel wel gehalveerd, maar de meerwaarde blijft significant. Vooral daardoor steeg het nettofortuin van de Zwitser boven het miljard euro. Al schommelt dat dus dagelijks, afhankelijk van de beurskoers.
Mede door de deal met Uniqlo stegen ook Federers totale inkomsten. In 2020 en 2021, jaren waarin hij nochtans amper speelde door knieoperaties, verscheen er respectievelijk 106,3 miljoen en 90 miljoen dollar extra op zijn bankrekening. In 2020 topte hij, als eerste tennisser ooit, zelfs de jaarlijkse ranking met de best verdienende sporters van het zakenmagazine Forbes.
Het totale prijzengeld dat Federer in zijn ruim twintigjarige tenniscarrière opstreek (130,5 miljoen dollar, als derde na Djokovic, 158 miljoen, en Nadal, 131 miljoen) is dan ook maar een stukje van zijn totale fortuin.
Roger Federer is zo op weg om waar te maken wat zijn manager Tony Godsick al jaren geleden voorspelde: dat hij als businessman nog succesvoller zou worden dan als tennisser. Een rake voorspelling, want de Zwitser heeft in de loop der jaren een vernuft ontwikkeld om ook naast het tenniscourt de juiste strategische beslissingen te nemen.
Omdat hij ook daar niets aan het toeval overlaat. Als controlefreak/perfectionist wil de twintigvoudige grandslamwinnaar over alles geïnformeerd worden, werpt hij zelf nieuwe ideeën op en is hij (in de mate van het mogelijke) altijd bereikbaar voor zijn zakelijke partners. Zelfs al toen hij van toernooi naar toernooi vloog. Zelfs als vader van intussen vier kinderen.
Bij On Running is Federer dan ook zeer actief betrokken – er staat immers veel geld op het spel. Hij woont onlinemeetings bij, bezoekt vaak het hoofdkwartier en was naar verluidt veeleisend toen hij met ontwerpers van On twee jaar lang werkte aan The Roger Pro. Dat is de eerste tennisschoen van het Zwitserse merk die afgelopen april gelanceerd werd, als onderdeel van de bredere The Roger-lijn.
Een andere pijler van Federers imperium is Team8 Sports and Entertainment Company, het managementbureau dat hij in 2013 met manager Tony Godsick oprichtte en waarvoor hij het grote IMG liet staan. Het paradepaardje van Team8 is de Laver Cup. Een tennistoernooi tussen Team Europa en Team Wereld dat al sinds 2017 wordt georganiseerd, achtereenvolgens in Praag, Chicago, Genève, Boston en dit jaar Londen. Het maakt intussen ook deel uit van de officiële ATP-kalender – na een duwtje van Federer bij de ATP. Niet toevallig zal de Zwitser in die Laver Cup op 23 september een minicomeback maken, in een team met onder meer Djokovic en Nadal. Om daarna definitief te stoppen.
Hoewel het toernooi aanvankelijk verlies leed, is het intussen een succesformule dankzij al die grote namen. Met vanaf 2023 The Swiss Maestro als dirigent naast het terrein.
Eigen foundation
Ondanks al die successen, op sportief en financieel vlak, haalt Roger Federer echter de grootste voldoening uit zijn eigen Foundation, die hij in 2003 oprichtte. Daarmee hielp hij al bijna twee miljoen kinderen in zeven landen in zuidelijk Afrika aan beter onderwijs. Al vaak is Federer naar ginds afgereisd om nieuwe scholen en projecten te lanceren. Volgens het laatste jaarrapport (2021) zamelde zijn Foundation al liefst 62 miljoen euro in. Onder meer via dik betaalde exhibitiematchen in Zuid-Amerika, waarvan de Zwitser de opbrengst volledig afstond. Of via een veiling van tennisoutfits, rackets en schoenen die bij Christie’s vier miljoen euro opbracht.
Leuze van de Roger Federer Foundation? I am tomorrow’s future, een veelzeggende zin die een Zuid-Afrikaans meisje tegen Federer zei toen die haar school bezocht. Dat hij haar en nog vele honderdduizenden anderen een toekomst heeft bezorgd, en nog meer zal bezorgen, wordt mettertijd misschien wel zijn grootste erfenis. Als misschien niet de beste tennisser ooit, maar wel de (invloed)rijkste, op veel vlakken.
Serena Williams, de selfmade kampioene/investeerder
Ook Serena Williams zette deze maand een punt achter haar carrière, en zal net als Federer miljoenen blijven verdienen in haar nieuwe leven. Toen ze op 9 augustus via een monoloog op de website van Vogue aankondigde dat de US Open haar allerlaatste toernooi zou worden, gaf ze twee redenen aan. Ze wil op haar 41e haar vijfjarige dochter Olympia een broertje of zusje schenken. En nog meer tijd steken in Serena Ventures, de investeringsmaatschappij die ze in 2014 oprichtte en vooral de laatste jaren haar hoofdbezigheid is geworden. ‘Elke morgen ben ik zo enthousiast om naar mijn kantoor te wandelen en zoommeetings te houden over bedrijven, of zelfs net gekiemde ideeën, waar we mogelijk in zullen investeren.’
Of zoals ze onlangs op een conferentie zei: ‘Investeren en beleggen kan je vergelijken met topsport: je hebt een competitiegeest en veel toewijding nodig, je mag nooit opgeven. Zoals sommigen indertijd zeiden dat ik nooit de top zou bereiken als tennisster, zo zijn er nu venture people die zeggen dat ik het nooit zal maken als investeerder. Ik zal er altijd van genieten om mensen hun ongelijk te bewijzen.’
Zij tegen de rest van de wereld, een mentaliteit die vader Richard haar al van jongs af inlepelde. Een vader die zijn dochter toen al op het hart drukte dat ze verstandig moest omgaan met geld, door te beleggen of te investeren. Ook dat knoopte ze goed in het oor.
Heel belangrijk voor Serena Williams: 78 procent van de bedrijven in haar portfolio zijn opgericht door vrouwen en kleurlingen.
Met Serena Ventures stak Williams intussen geld in een zestigtal start-ups uit diverse sectoren. Inclusief zestien zogenaamde unicorns, bedrijven die meer dan één miljard waard zijn. Dit jaar kwam er al 111 miljoen dollar aan externe investeringen binnen. Het uiteindelijke doel: een miljard dollar. Geen utopie, vindt de 23-voudig grandslamwinnares. Want: ‘One thing I’m good at is building a career.’
Héél belangrijk, volgens Williams: 78 procent van de bedrijven in haar portfolio zijn opgericht door vrouwen en kleurlingen. Enkele jaren geleden had ze immers op een conferentie gehoord dat slechts twee procent van al het risicokapitaal naar vrouwen ging. Toen begreep ze naar eigen zeggen dat ‘iemand zoals zij’ de dikke cheques moest beginnen uit te schrijven.
Al benadrukt de Amerikaanse ook dat ze geen mannen of blanken wil uitsluiten. Haar man Alexis Ohanian, de medeoprichter van de sociale nieuwswebsite Reddit die ze leerde kennen door over… investeringen te praten, is tenslotte blank. En onlangs werd zelfs de eerste mannelijke werknemer aangesteld, als aanvulling op zes vrouwen, met Alison Rapaport Stillman als medeoprichtster en CEO.
Naast Serena Ventures maakte Williams ook financiële voltreffers via investeringen in sportclubs/competities. Al in 2009 kocht ze met zus Venus aandelen van de Americanfootballclub Miami Dolphins, in 2016 van het Ultimate Fighting Championship, de grootste mixed-martial-artscompetitie, en in 2020 werd ze mede-eigenares van Angel City FC, een club uit de National Women’s Soccer League. Stuk voor stuk pakketten die nu een veelvoud waard zijn in vergelijking met het moment waarop ze instapte.
Verder verdiende Williams miljoenen dollars aan sponsorcontracten met onder meer Beats by Dre, Delta Air Lines, Gatorade, IBM, Intel, Pepsi, Subway, Wilson en Nike, haar trouwe kledijsponsor sinds ze Puma in 2003 inwisselde voor het swoosh-logo. Het legde haar en Nike geen windeieren. Afgelopen april opende Nike zelfs de Serena Williams Building in zijn hoofdkwartier in Beaverton, liefst 92 hectare groot.
Williams heeft ook nog tal van andere bezigheden: ze zetelt in het bestuur van het e-commerceplatform Poshmark en het NFT-bedrijf Sorare, ze ontwierp haar eigen handtassen- en juwelenlijn, ze brengt binnenkort haar eerste kinderboek uit en was co-producer van King Richard, de film over haar vader die zijn twee dochters naar de wereldtop leidde en 27 miljoen dollar opbracht. Vorig jaar sloot ze ook een deal met Amazon Studios, voor een docuserie over haar professioneel een persoonlijk leven.
Zoals bij Federer is ook het aandeel van het prijzengeld dat Williams in het tennis verdiende maar een deel van haar totale geschatte fortuin. Volgens de laatste Forbes-ranking met de rijkste Amerikaanse selfmade women bedraagt dat zo’n 260 miljoen dollar, waarmee ze op plaats 90 staat, als eerste sportvrouw. Goed een derde via veel te winnen, als tennisster: 95 miljoen dollar, meer dan het dubbele van het nummer twee op die ranking, haar zus Venus (42,3 miljoen).
Toch had Serena de laatste jaren tennis niet nodig om veel inkomsten te genereren. Zelfs toen ze in 2021 alleen de halve finale speelde op de Australian Open, zich op Wimbledon blesseerde en daarna niet meer in actie kwam, verscheen er 45 miljoen dollar op haar bankrekening. Als 37e op de jaarlijkse Forbes-ranglijst, en tweede vrouw, na collega Naomi Osaka. Haar prijzengeld dat jaar: een ‘schamele’ 270.000 dollar.
Net als Federer is Williams ook erg begaan met goede doelen. Al in 2008 richtte ze de Serena Williams Fund op, om meer gelijke kansen in het onderwijs te creëren in de Caraïben en Afrika. En in 2016 startte ze met zus Venus The Williams Sisters Fund, die slachtoffers van huiselijk geweld helpt. Sinds 2011 is ze ook Goodwill Ambassador van Unicef.
Passend in haar doel om ook naast het tennis geen steen, maar grote rotsblokken in de rivier te verleggen. Met een perfectionisme om ook daar, op velerlei vlakken, great te worden. Of zoals ze in haar afscheidsmonoloog voor Vogue zei: ‘Ik weet dat perfect niet bestaat. Maar wat mijn ‘perfect’ ook was, ik wilde nooit stoppen eer ik dat bereikt had.’
Of hoe u van Williams, ook na haar pensioen, het laatste nog niet gehoord hebt. Als misschien eerste vrouwelijke sportmiljardair ooit.
