Hoe lang nog voor de vechter in Rafael Nadal de eer aan zichzelf houdt?

Het was het zestigste duel tussen Rafael Nadal en Novak Djokovic. Maar tot een écht tweegevecht kwam het in de tweede ronde van het olympisch tennistoernooi nooit. Nadals ‘Last Dance’ op het tenniscomplex van Roland Garros werd een treurmars, op één (te) korte vrolijke melodie na.

Het staat 4-3 in de tweede set voor Novak Djokovic (37), nadat hij de eerste set tegen Rafael Nadal (38) al met groot overwicht heeft gewonnen (6-1). Hij krijgt een breekpunt tegen bij 30-40, maar lijkt het punt naar zich toe te trekken met drie bijna winnende slagen, waaronder een smash. Drie keer kan Nadal nog retourneren, en zelfs het breakpoint benutten met een forehand winner.

Drie vierde van de vijftienduizend toeschouwers in een volgepakt Court Philippe Chatrier staat recht. Het dak, dat nochtans niet is uitgeschoven, gaat eraf. Djokovic blaast van frustratie, Nadal steekt de vuist in de lucht. Hij heeft voor de tweede opeenvolgende keer terug gebroken, en stand opnieuw in evenwicht gebracht: 4-4. In de tribunes klinkt ‘The Seven Nation Army’ en ‘Rafa! ‘Rafa!’. Een terugkeer van de nooit aflatende matador in Rafael Nadal lijkt dichtbij.

Veel spelers zouden óp Roland Garros, tégen Rafael Nadal, dan compleet oververhit raken, zeker bij de hoge temperaturen in Parijs. Maar dan komt de ijskoude killer in Novak Djokovic boven. In het daaropvolgende opslagspel van Nadal breekt hij onmiddellijk terug, na vier breakballen. Wanneer enkele toeschouwers hem uitjouwen, houdt hij de hand achter het oor. Waarop het boegeroep nog toeneemt. Maar dan is Djokovic op zijn best, alsof hij de tegenstand bewust opzoekt. In zijn laatste servicegame maakt hij de klus simpel af, met een ace pal op de lijn. 6-1, 6-4.

Beide tennisiconen geven elkaar vervolgens een knuffel aan het net, waarbij Nadal het woord ‘gold’ lijkt uit te spreken. Daarna doet Djokovic alsof hij op een viool speelt. Deze keer geen vingerwijzing naar het publiek, maar een zegegebaar voor zijn dochtertje Tara, die in de tribune zit.

Rafael Nadal ruimt intussen zijn spullen op en verlaat het terrein, nadat hij ‘zijn’ publiek op het Court Philippe Chatrier gegroet heeft. Wellicht voor de allerlaatste keer als enkelspeler – in het dubbelspel volgt er nog minstens één match met zijn landgenoot Carlos Alcaraz.

Of het echt ‘The Last Dance’ was, waarover Djokovic had gesproken, weet Nadal zelf (officieel) nog niet. Hij ontkrachtte het zelfs vooraf: ‘Wie zegt dat? Ik weet alleen dat het misschien de laatste keer is dat ik hier heb gespeeld. Of misschien niet. Ik kan dat niet bevestigen. Intussen probeer ik zo veel mogelijk te genieten van de liefde van het Franse publiek.’

OH CE POINT 🤯

Nadal n’a pas dit son dernier mot et Djoko est prévenu ! On se régale !

Suivez les Jeux de #Paris2024 en intégralité sur Eurosport via Max pic.twitter.com/c8U5j9hpn2

— Eurosport France (@Eurosport_FR) July 29, 2024

Die liefde was er, zoals blijkt uit de bovenstaande passage, in overvloed. Terwijl de match bezig was, schoven fans die geen tickets hadden kunnen bemachtigen zelfs aan om een foto te nemen aan het standbeeld van Nadal, buiten het stadion. Bij elke winnende slag, zeker bij de meer spectaculaire punten, keerden de ‘Rafa!’ ‘Rafa!’-aanmoedigingskreten terug.

Was het voor die amour van de Fransen dat Nadal toch geen forfait had gegeven, nadat hij zich vorige week op training had geblesseerd en lang twijfelachtig was geweest? Daarvan was even sprake, omdat hij zo kon focussen op het dubbelspel, waar hij met Alcaraz meer kansen heeft op een medaille.

Toch ging de vechter in Nadal de uitdaging aan, omdat hij nu eenmaal zo in elkaar zit. Forfait geven deed hij ook niet op het afgelopen toernooi van Roland Garros, toen zijn lichaam er nog slechter aan toe was dan nu. Toen had hij pech met de loting: meteen een duel tegen de Duitse topper Alexander Zverev, en exit Nadal. Ook nu was de loting hem niet gunstig gezind, met een confrontatie in de tweede ronde tegen Djokovic.

Het was, op de Masters na, de eerste keer ooit dat Nadal en Djokovic, vóór een kwartfinale tegen elkaar speelden. En dat in hun zestigste onderlinge match. Al in 2006 speelden ze voor het eerst tegen elkaar. Toen ook op Roland Garros, in de kwartfinale. Nadal was pas 20, Djokovic 19.

Sindsdien, tot voor de Spelen van Parijs, tennisten ze 59 keer tegen elkaar, waarvan de Serviër 30 wedstrijden won, en de Spanjaard 29. Geen duo dat het ooit zo veel tegen elkaar heeft opgenomen. Twee spelers met bovendien de meeste grandslamzeges en het hoogste zegepercentage in het moderne tijdperk. Het is de grootste rivaliteit ooit in het mannentennis, meer zelfs dan Roger Federer vs. Rafael Nadal, die ‘slechts’ 40 keer tegen elkaar speelden.

De harde realiteit is dat in de 59 eerdere duels de kloof tussen de twee nooit zo groot was als maandag in Parijs. Nochtans hadden analisten Nadals kansen niet als miniem omschreven. Het zou meer dan dertig graden worden, omstandigheden waarin de topspinforehand van de Spanjaard het best rendeert.

Bovendien was er het verleden. Op het Court Chatrier had Nadal acht van de tien keer gewonnen tegen Djokovic, waaronder de zinderende kwartfinale op Roland Garros 2022. Dat was ook hun laatste duel voor deze tweede ronde van het olympisch toernooi. En ook het laatste hoogtepunt voor Nadals lichaam definitief begon af te brokkelen, en hij aankondigde dat 2024 ‘allicht’ zijn laatste seizoen zou worden.

Alleen olympische goud ontbreekt nog

Djokovic daarentegen won na 2022 nog vier grandslams en leek vorig jaar bijna onverslaanbaar – alleen Wimbledon ontglipte hem. De titel als de ‘Grootste Aller Tijden’ had hij, puur op basis van de cijfers, definitief beet.

Dit jaar liep het echter veel minder gesmeerd: nog geen enkele toernooiwinst, uitgeschakeld in de halve finale van de Australian Open, moeten opgeven na de vierde ronde van Roland Garros met een meniscusscheur, en na een opvallend rappe revalidatie in de finale van Wimbledon verloren tegen de nieuwe, jonge Spaanse tenniskoning, Carlos Alcaraz.

De Serviër leek minder gemotiveerd en verbeten dan vorige jaren. Al had hij nog voor het seizoen benadrukt dat het olympisch toernooi hét hoofddoel van 2024 zou worden. Het is immers de enige grote titel die ontbreekt op zijn immense palmares – terwijl Nadal wel al goud won, in 2008 in Peking.

In Parijs lijkt de focus helemaal terug, en lijkt hij vooral mentaal perfect te hebben gepiekt. Dat heeft Rafael Nadal geweten. Anderhalve set deed Djokovic wat hij wilde: hij bewoog zeer soepel, pakte uit met dropshots om de Spanjaard te vermoeien en deed hem pijn met diepe backhands op de forehand van Nadal, waardoor die nooit zijn beste wapen kon hanteren. De veertienvoudige winnaar van Roland Garros maakte ook zelf te veel onnodige fouten, bewoog te traag en kwam niet onder de druk van ‘Nole’ uit.

Tot die, bij een 6-1 en 4-1-stand, zelf de voet van het gaspedaal haalde. Zo kon Nadal een minicomeback maken en kreeg het publiek alsnog waar het voor was gekomen: strijd – al duurde het maar een kwartier. Helaas voor de spanning dreef de echte waardeverhouding in de laatste twee games weer boven, tussen het nummer drie van de wereld en het nummer 161, die al anderhalf jaar geen topspeler meer heeft verslagen.

Gelukkig voor Nadal vermeed hij een 6-0 blamage in de eerste set. Maar ook de 6-1 pandoering in de openingsset was, in het tenniscomplex van Roland Garros, al geleden van… 2006, toen tegen Roger Federer. De Spanjaard werd op de hoorns van de Servische stier genomen zoals hij nooit eerder heeft ervaren.

Stoppen na Parijs?

Dat Nadal het op het zijn geliefkoosde gravel van Parijs nog eens heeft geprobeerd, allicht tegen beter weten in, kun en mag je hem niet verwijten. Misschien valt er aan de zijde van Carlos Alcaraz zelfs nog een olympische medaille uit de kast van het dubbelspel.

Maar houdt hij het na de Spelen dan wel definitief voor bekeken, met of zonder olympische medaille? Trekt Nadal toch nog naar de US Open – wat hij nog niet heeft uitgesloten? Of houdt hij de eer aan zichzelf en slaat hij op de Laver Cup, zoals Roger Federer in 2022, zijn allerlaatste bal?

Nadal zal zelf moeten inschatten tot wat hij nog in staat is. Hij zei na de match dat hij dat zal doen ‘op basis van zijn gevoelens en verlangens’, en het aan de wereld zal laten weten als hij voelt dat hij ‘niet meer competitief en fysiek klaar’ is.

‘Jullie vragen me elke dag of ik zal stoppen, maar ik denk daar echt niet elke dag aan’, zei hij in de mixed zone tegen de journalisten. ‘The King of Clay’ houdt immers nog altijd zielsveel van tennis, van het spelletje, van het trainingsproces, van de strijd op het veld. Duidelijk niet alleen van winnen, anders was hij al gestopt.

Om die reden is Nadal nog altijd, meer dan Djokovic, bijzonder geliefd. Omdat hij zijn hele carrière lang heeft gevochten. Maar zelfs een 38-jarige matador met een haperend lichaam kan niet blijven stieren trotseren. Op zoek naar strijd, die hij niet meer kan leveren. Op zoek naar het perfecte einde, dat er allicht niet meer zal komen.

Met ‘vamos!’-kreten alleen komt ook ‘Rafa’ tekort. Dat werd op ‘zijn’ Court Philippe Chatrier, ondanks dat ene fenomenale winnende punt, nog eens pijnlijk duidelijk.