Flashback naar 3 juli 2010: de dag dat Serena Williams zei: ‘Hey Billie, I got you’

Het gras van Wimbledon is de favoriete ondergrond van de zusjes Williams. ‘Miss Wimbledon’ is nog steeds Martina Navratilova, met haar negen individuele titels, maar de twee zusjes Venus en Serena domineerden de voorbij twee decennia. Tijd voor een eerbetoon.

De feiten

Zoals steeds in die periode worden ook in 2010 Venus en Serena in de tabel van Wimbledon netjes uit elkaar gehouden, zodat ze elkaar hoogstens in de finale kunnen ontmoeten. Serena, nummer één op de wereldranglijst, stormt door het tornooi: op weg naar de finale verliest ze geen set.

Dat doet ook Venus niet, al heeft zij in de vierde ronde wel een tiebreak nodig, om de beslissende set te winnen. Maar daarna gaat het fout: Venus, reekshoofd nummer twee, verslikt zich in de Bulgaarse kwalificatiespeelster Tsvetana Pironkova, 82e op de wereldranglijst.

In de halve finales staan met Pironkova en Petra Kvitova twee niet-geplaatste speelsters op een zucht van de finale. Beiden gaan er wel uit. De finale brengt Serena tegenover de Russische Vera Zvonareva. Voor haar is het de eerste finale op Wimbledon.

Lang kan ze er niet van genieten, in 66 minuten klaart Serena op zaterdag 3 juli de klus: 6-3 en 6-2. Opnieuw geen setverlies. In de royal box kijkt Billie Jean King toe. In haar speech achteraf richt Serena tot haar het woord. ‘Hey Billie, I got you.’

Het is voor Serena de vierde titel in Londen en de dertiende zege in een grand slam. Daarmee steekt ze Billie Jean King op de eeuwige ranglijst voorbij.

Making-of

‘Serena Williams is de allerbeste uit de geschiedenis’, schreeuwt John McEnroe in 2015 bewonderend. ‘Zelfs op haar 34e staat ze ver boven de anderen. Fysiek beter voorbereid, atletisch sterker en vooral mentaal uitzonderlijk. Zelfs als ze niet haar beste tennis speelt en onder druk staat, vindt ze nog altijd een manier om te winnen.’

McEnroe zingt die lof op de vooravond van de US Open 2015, waar de jongste van de zusjes een dubbele rendez-vous met de tennisgeschiedenis heeft. Met haar 22e grandslamtitel zou ze op gelijke hoogte komen van Steffi Graff en bovendien de eerste vrouw zijn sinds 1988 (Graf) die de vier slams in hetzelfde kalenderjaar won.

Voor geen enkele tennisster lijkt winnen zo vanzelfsprekend: 279 matchen in vijf jaar, 258 keer gewonnen. Op de vooravond van die US Open staat ze voor de 130e opeenvolgende week op nummer 1 en heeft ze 65 miljoen euro bij elkaar gesmasht, gevolleyd en getimmerd.

Door niets of niemand af te remmen. Operaties, de moord op haar halfzus Yetunde Price in 2003, een gescheurde pees in de voet nadat ze in een restaurant in een stuk glas heeft getrapt (2010), een longembolie (2011) die haar carrière (en leven) bedreigt,… Haar ranking lijkt op een rollercoaster: voor het eerst nummer 1 in 2002, weggezakt naar plaats 139 (2006), opnieuw op 1 (2008), afgegleden naar 169 (2011), aan kop sinds februari 2013.

Gettomeisjes

En toch is Serena de kampioene van wie (bijna) niemand houdt. Zelfs haar landgenoten niet. Vreemd, in een land waar The American Dream nog altijd wordt gecultiveerd, en waar de familie dé verpersoonlijking van is. Met dank aan een knotsgek plan van vader Richard, die na een mislukt huwelijk bezwijkt voor de charmes van de tien jaar jongere Oracene Price.

Het is een maandag in september, als vader Williams op televisie ziet hoe een Roemeense speelster – Virginia Ruzici – 40.000 dollar casht op het toernooi van Salt Lake City. ‘We moeten nog twee kinderen maken en ze leren tennissen, zodat ze ook miljonair worden’, zegt hij volgens de overlevering tot Oracene.

Die heeft uit haar eerste huwelijk al drie dochters (Yetunde, Lyndrea en Isha ) en wil geen kinderen meer. Richard verstopt, naar eigen zeggen, haar anticonceptiepillen, en de twee meisjes komen er. Want, klinkt het later: ‘Ik ben een meesterplanner. Twee jaar voor de geboorte van Venus had ik mijn plan al in werking gesteld.’

Een leugen. Als Venus wordt geboren, op 17 juni 1980, is dat bijna drie maanden voor Ruzici in Salt Lake City wint. Serena volgt snel, op 26 september 1981.

Richard is een bizar man. In zijn boek (Black and White: The Way I See It) beschrijft hij uitvoerig hoe hij vanaf zijn achtste begint te stelen, zodat zijn alleenstaande moeder en haar vijf andere kinderen kunnen overleven. Hij groeit op in Louisiana, bolwerk van de Ku Klux Klan, en ziet er hoe zijn beste vriend met afgehakte handen levenloos aan een boom wordt opgehangen.

‘Mijn jeugd heeft mijn leven als echtgenoot en vader bepaald.’ Jarenlang het slachtoffer van racisme, vecht hij terug. ‘Ik stal een wit gewaad van een Klanlid en knuppelde een blanke man en zijn zoon neer. Een onbeschrijfelijk gevoel. Louterend ook. Mijn haat en verlangen naar revanche waren voorbij.’

Niet helemaal. Het zijn de voedingsbodems waarop het talent van Venus en Serena kan kiemen. De twee zusjes worden geboren in Saginaw (Michigan), maar verhuizen op jonge leeftijd naar Compton, een stad van 90.000 inwoners ten zuiden van Los Angeles. In de jaren vijftig een exclusief witte stad waar George Bush senior nog heeft gewoond, maar sinds midden de jaren tachtig in de greep van geweld en misdaad.

Geterroriseerd door 8000 bendeleden, verdeeld over Bloods, Crips (zwarten) en Varrio (latino’s). ‘Ik wil dat mijn kinderen in het ergste getto opgroeien, zo kunnen ze met eigen ogen zien wat er kan gebeuren als je geen goede opvoeding krijgt’, vertelt vader jaren later als de twee succes hebben.

Richard is er eigenaar van een beveiligingsfirma, woont met zijn gezin in een nette wijk en koopt bij een van de gangs bescherming. Nog voor ze vijf zijn vertrekken de zusjes elke morgen om zes uur met vader naar de openbare tennisterreinen van East Rancho Dominguez Park. Twee hobbelige betonnen velden, elke morgen met gebroken glas, lege blikjes, fastfoodverpakkingen en gebruikte injectienaalden bezaaid.

‘Ik herinner me nog de voorbijrijdende auto’s waaruit werd geschoten. Of gasten die met automatische geweren door onze straten liepen. Dan wist je dat je beter zo snel mogelijk weg kon rennen’, zal Serena het later beschrijven.

De trainingen zijn spartaans, pedagogisch onorthodox. Richard betaalt schoolkinderen om zijn twee dochters tijdens de training uit te schelden. Hoe grover, hoe beter. Hij wilde hen harden, ‘wapenen tegen de negatieve reacties van het witte establishment’. Zwarten zijn niet welkom in de tenniswereld. Vroeger niet. Nu niet.

In haar tienerjaren is Serena second best, na haar vijftien maanden oudere zuster. Ze blijft lange tijd klein voor haar leeftijd, zeker in vergelijking met haar vier zussen. ‘Zij waren de mooie zwanen, ik het lelijke eendje.’ Pas als ze op haar zestiende een groeispurt krijgt, kan ze fysiek met de besten mee. Haar all-court game doet de rest.

Een slecht karaktertje, noemt ze zichzelf, eentje die citroenen en sinaasappels met haar racket tot moes slaat. ‘Ik was vreselijk. Een echte heks’, geeft ze in haar autobiografie Queen of the Court (2009) toe. ‘Een irrationeel killersinstinct. Je moet duidelijk maken dat je meedogenloos en onvoorspelbaar bent. Aan de anderen, maar nog meer aan jezelf.’

Vader leert zijn dochters om vooral niet aardig te zijn. ‘Sociaal zijn is geen goede eigenschap.’ Een schild dat hen moet beschermen tegen de twijfel en het ongemak, tegen de minachting van een gehele cultuur. The hell with everybody! Het idee dat niemand hen wil, moet ze naar de tennishemel leiden. Ook daarom worden ze geen lievelingen van de natie.

En daarna

Na 2010 volgen nog vele successen. Voor Serena, uiteindelijk de beste van de twee, in totaal 23 keer winst in een individuele grand slam, dat is een record sinds de grote kampioenschappen ‘Open’ werden. Voor een absoluut record is het nog jagen op één keer winst, Margaret Court won 24 titels.

Sinds 2017, en haar moederschap, is ze wel geen nummer één van de wereld meer geweest. Maar het kan: dit jaar won ze als moeder haar eerste tornooi, in het Nieuw-Zeelandse Auckland, op hardcourt. Daarmee wordt ze de eerste vrouwelijke tennisspeelster die in vier opeenvolgende decennia een proftornooi wint. Eind 2019 wordt ze ook verkozen tot atlete van het decennium.