‘Open de zwembaden nu’

Pieterjan Vangerven van de Vlaamse zwemfederatie vindt het onbegrijpelijk dat de veiligheidsraad heeft beslist om de zwembaden niet te openen.

Tijdens de uitbraak van het coronavirus werden we als maatschappij met de neus op de feiten gedrukt: sporten is gezond. Gezien het profiel van de patiënten op intensieve is het bovendien ook absoluut een deel van de oplossing voor toekomstige virusuitbraken aangezien het de weerstand aanzienlijk verhoogt.

Zwemmen is het ultieme voorbeeld van een gezonde sport. Kracht, lenigheid, snelheid, uithouding en stabiliteit, vrijwel elk atletisch aspect wordt getraind en dat zonder het lichaam bloot te stellen aan een hoge impact of spieren en gewrichten, waardoor de kans op blessures bijzonder laag ligt.

Op 18 mei lag dan ook alles al klaar om de zwembaden terug te openen, maar, hoewel de protocols voor zowel zwembaduitbaters als zwemclubs klaar waren, bleek het nog te vroeg voor de veiligheidsraad en de gemeentelijk uitbaters. Alle hoop voor opening was dus gevestigd op 8 juni.

Er is de afgelopen weken op vele fronten ontzettend hard gewerkt. De richtlijnen werden gefinetuned, redders kregen een speciale coronabijscholing om evidente redenen, de private en gemeentelijke zwembaduitbaters en de clubs hadden draaiboeken klaarliggen en in een heleboel landen, zelfs in het zwaar getroffen Italië, werden de zwembaden opnieuw geopend, in Nederland bijvoorbeeld al op 11 mei.

Alle lichten stonden op groen, want er is een overweldigende wetenschappelijke evidentie dat het virus niet kan worden overgedragen in chloorwater. Met de geldende regels voor de aanwezigheid van chloor, wordt het virus binnen de 30 seconden inactief gemaakt, maar zelfs in het geval dat het virus nog actief is, is het zo verdund dat het niet meer gevaarlijk is.

Dat, samen met het feit dat er in zwembaden sowieso al erg strenge regels voor ventilatie gelden, maakt dat zwemmen wellicht de veiligste binnensport is. De 50.000 leden van onze federatie en wellicht enkele veelvouden van zwemliefhebbers keken dan ook reikhalzend en met vertrouwen uit naar de veiligheidsraad gisteren.

De klap was dan ook enorm toen zwembaden nog niet geopend mochten worden. Dit had niemand zien aankomen en een grondige uitleg werd niet gegeven. De aangehaalde argumenten om de zwembaden niet te openen waren bijzonder zwak, zeker wanneer men die vergelijkt met de activiteiten die wel worden toegestaan in deze fase. In het VTM-nieuws werd er gesproken over de noodzaak van fasering. “We kunnen niet alles tegelijk opendoen”, terwijl er in het VRT-journaal werd verwezen naar de mogelijke problemen naast het zwembad: “de douches en kleedkamers vormen een probleem”.

Wat betreft het eerste argument, willen we als federatie weten waarom net onze sport uit de boot is gevallen. Zwemmen is één van de gezondste en meest complete sporten en niet onbelangrijk levenslang beoefenbaar in een veilige omgeving. Hebben de experts en leden van de Veiligheidsraad er dan niet bij stilgestaan dat zwemmen een sport is die door vrijwel iedereen beoefend kan worden?

Meer zelfs, voor sommige mensen, mindervaliden, ouderen of mensen die moeten revalideren is het vaak zelfs één van de enige sporten die ze pijnvrij kunnen beoefenen. Andere landen hebben om al die redenen net wel gekozen, Nederland zelfs prioritair, om zwembaden terug te openen.

Het tweede argument van de douches en kleedkamers is zo mogelijk nog moeilijker uit te leggen. Mensen mogen met zijn tienen op café of restaurant, maar zich individueel vlug omkleden in een kleedhok zou gevaarlijk zijn? Zelfs als dat zo is, waarom wordt er dan niet aan alternatieven gedacht? Het is een boutade, maar uitzonderlijke tijden vragen om uitzonderlijke maatregelen.

Gedurende de hele coronatijd heeft men gerekend op de verantwoordelijkheidszin van de burger. Waarom dan nu niet? Als ter plaatse douchen bijvoorbeeld echt zo gevaarlijk is, waarom kan er dan niet gerekend worden op de burgerzin en gevraagd worden om alvorens te komen zwemmen, thuis een douche te nemen? Waarom niet gewoon een wissel van kledij op de kade met behulp van een handdoek, gebruik maken van een badjas of gewoonweg de kleedhokjes vaak genoeg reinigen? Onze leden, de clubs, de zwembaduitbaters en menig baantjeszwemmer zouden zeker bereid zijn geweest tot een constructieve oplossing.

Als zwemfederatie kunnen wij deze onbegrijpelijke beslissing niet op een logische manier verklaren aan onze 50.000 leden. Waarom mogen fitnesscentra die vaak klein en slecht geventileerd zijn, waar allerlei halters en handvaten worden aangeraakt, de toestellen dicht bij elkaar staan en de mensen zwaar hijgen wel openen en zwembaden met chloorwater die bij de best geventileerde gebouwen in ons land behoren, niet?

Waarom wordt net een verfrissende sport als zwemmen in de vermoedelijk warme maand juni enkel iets voor de happy few met een zwembad in de achtertuin? Waarom mogen mensen met zijn tienen, en eventueel zelfs elke week 10 anderen, afspreken, uit eten gaan en knuffelen, maar mogen er geen baantjes getrokken worden in perfect veilig chloorwater en is zich individueel omkleden dan zo gevaarlijk? Waarom worden zwembaden in de communicatie van de overheid in dezelfde categorie geplaatst als wellnesscentra?

Het valt gewoonweg niet uit te leggen. Er zit geen lijn in. Dat maakt het gevoel van machteloosheid des te frustrerender. Zwemmen is allesbehalve een kleine sport in ons land, maar onze stem klinkt niet zo luid. Vandaar onze ultieme noodkreet: open de zwembaden alstublieft!