In een dappere getuigenis praat de Amerikaanse zwemkampioen, die dagelijks tegen depressie kampt, openlijk over zijn angsten in het coronatijdperk.
De Amerikaanse zwemkampioen kampt al jarenlang met depressie en angsten. Nadat hij in 2014 gearresteerd werd voor roekeloos en dronken rijden, belandde hij veertig dagen in The Meadows, een rehabilitatiecentrum in Wickenburg, een oase in de woestijn van Arizona.
Daar ging hij de strijd aan met zijn demonen, onder meer zijn vertroebelde relatie met zijn vader Fred (‘het monster’ dat zijn moeder verliet toen Michael negen jaar was) en met zijn vriendin Nicole Johnson.
Na zijn louterende verblijf in The Meadows vroeg hij Nicole ten huwelijk en sloot hij op de Olympische Spelen 2016 in Rio zijn glansrijke carrière af met een historische dertiende gouden medaille. Intussen heeft hij met zijn vrouw ook drie zoontjes.
Eind goed, al goed? Nee, helemaal niet, zegt Michael Phelps nu in een opmerkelijke getuigenis aan ESPN. ‘Het ding is – en mensen met mentale problemen weten waarover ik spreek – dat het nooit weggaat. Je hebt goeie dagen en slechte dagen, maar er is nooit een finishlijn.’
‘Na Rio deed ik zoveel interviews waarin het verhaal hetzelfde was: Michael Phelps sprak openlijk over zijn depressie, ging in behandeling, won goud op zijn laatste Spelen en nu gaat alles beter.’
‘Ik wou dat dat de waarheid was. Ik wou dat het zo gemakkelijk was. Maar eerlijk gezegd – en ik bedoel dit niet kwaad – als je er zo over denkt, weet je er niks van. Dan heb je geen idee van wat mensen met angsten of depressie of posttraumatisch stress-stoornissen doormaken.’
Phelps beseft, zo zegt hij, heel goed dat hij nooit zal ‘genezen’. ‘Het is iets dat ik moet aanvaarden en waarmee ik moet leren omgaan. En ja, dat is veel gemakkelijker gezegd dan gedaan.’
Nooit zo reddeloos
De coronapandemie heeft de ex-zwemmer nog voor een grotere uitdaging gesteld. ‘Toen ik nog zwom, was het zwembad mijn ontsnappingsroute. Dan nam ik al mijn woede en zette die om in motivatie. Maar nu gaat dat niet meer.’
Hij wordt ‘gek’ van de onzekerheid over wat de toekomst zal brengen en welke gevolgen dit zal hebben voor het dagelijkse leven. ‘Ik ben het gewoon om te reizen en mensen te ontmoeten. Dit is gewoon waanzin. Mijn emoties schieten alle kanten uit. Ik ben altijd gespannen, altijd defensief.’
Soms is het zelfs erger, geeft hij toe. ‘Het gebeurt dat ik me compleet waardeloos voel, dat ik me helemaal afsluit maar dat er ook een woede in me opborrelt waarvan ik door het dak ga. Als ik eerlijk ben, heb ik het al meermaals uitgeschreeuwd: ‘Ik wou dat ik mezelf niet was!’ Soms is er dit verpletterende gevoel dat ik het niet meer aankan. Dat ik mezelf niet meer wil zijn.’
‘Ik heb me nog nooit in mijn leven zo reddeloos gevoeld’, gaat Phelps verder. ‘Ik wou dat ik gewoon ‘Johnny Johnson’ kon zijn, zomaar iemand.’
Een knuffel van Boomer
De nu 34-jarige ex-topatleet zegt dat zijn vrouw Nicole en zijn drie kinderen hem door de moeilijke momenten heen helpen. ‘Wanneer het heel erg wordt, geef ik mezelf een time-out. Dan trek ik me even terug in mijn kamer, omdat ik niet wil dat de kinderen me zo zien.’
‘Soms, wanneer ik weer eens vastzit in mijn eigen hoofd en denk dat het niet erger kan worden, komt Boomer, mijn vier jaar oude zoontje, naar me toe, geeft me een knuffel en zegt dat hij van me houdt. Wanneer je het het minst verwacht. Dat is het mooiste ter wereld.’
Zijn kinderen inspireren hem in deze moeilijke tijden. ‘Soms kijk ik naar hen. Ze vallen, ze doen hun hoofd pijn, ze wenen een beetje en dertig seconden later staan ze terug op hun benen om achter hun broers aan te gaan en te lachen. Ze gaan verder. Ze zijn weerbaar. Ze leven in het moment. Dat zouden we ook allemaal moeten doen.’
Voor het overige is het vooral de dagelijkse routine die Phelps overeind houdt. ”s Ochtends ga ik altijd naar de gymzaal. Daarna eten de jongens en ik een snack. En dan gaan we iets doen. Soms is dat buiten spelen, soms duiken we het zwembad in. Wat we ook doen, het avondeten staat altijd om 17 uur op tafel. Ik neem daar de verantwoordelijkheid voor. Ik geniet van koken. Het helpt me. Dan steken we de jongens in bad en bed, relax ik nog een beetje met Nicole en gaan we om 22 uur slapen. De volgende dag doen we alles weer opnieuw.’
Een gevecht tegen jezelf
Al jarenlang zegt Phelps over hoe belangrijk het is om over negatieve gevoelens te praten. Dat doet hij nu ook weer bij ESPN: ‘Niet zo lang geleden ging ik spreken over mentale gezondheid bij een groot bedrijf. Daarna was er een vragenronde en een jonge kerel stond recht voor heel de groep en begon te spreken over zijn worstelingen. Soms denk ik terug aan dat moment. De moed die hij had om tegenover al zijn collega’s over zijn problemen te spreken…’
‘Het toont aan dat we eindelijk op het punt komen waar men begrijpt dat mentale gezondheidsproblemen écht zijn. Dat het serieus is, een zaak van leven of dood. Je moet je niet wegsteken of bang zijn. Het is gewoon een gevecht tegen jezelf.’
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan terecht op het gratis nummer 1813 en www.zelfmoord1813.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier