De verkiezing van Kirsty Coventry tot IOC-voorzitter werd wereldwijd onthaald als historisch: de eerste vrouw, de eerste Afrikaan en de jongste leider ooit van het Internationaal Olympisch Comité. Maar wie achter de schermen kijkt, ziet vooral een geslepen, duister machtsnetwerk.
Op het eerste gezicht lijkt de verkiezing van Kirsty Coventry (41) tot voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) een triomf. Als eerste vrouw, eerste Afrikaan en jongste president in de 131-jarige geschiedenis van de organisatie belichaamt ze een breuk met het verleden.
Haar benoeming voor een termijn van acht jaar straalt symbolisch kracht uit, in een turbulente wereld, waar de vrouwenrechten onder druk staan. Maar de realiteit is minder fraai. Achter deze glanzende façade schuilt een verhaal van achterkamerpolitiek, een gebrek aan visie en controversiële banden met een dictatoriale regime.
Kirsty Coventry is niet de frisse wind die het IOC nodig heeft. Wel een pion in een spel die de erfenis van haar mentor, Thomas Bach, veiligstelt en de olympische waarden ondermijnt.
Succesvolle ex-zwemster
Laten we beginnen met het positieve. Coventry’s achtergrond als succesvolle zwemster – met zeven olympische medailles, waaronder twee gouden, over vijf Olympische Spelen van 2000 tot 2016 – maakt haar ogenschijnlijk een inspirerend figuur. Voor velen, vooral in Afrika en onder vrouwen, is haar verkiezing een mijlpaal.
Mrs Kirsty Coventry has been elected as the 10th President of the International Olympic Committee at the 144th IOC Session in Costa Navarino. pic.twitter.com/Dv8Tfbecf6
— IOC MEDIA (@iocmedia) March 20, 2025
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Het IOC, dat decennialang werd gedomineerd door oudere, westerse mannen, lijkt met haar aanstelling een stap naar meer diversiteit te zetten.
Haar ervaring als lid van de IOC Atletencommissie, die Coventry van 2018 tot 2021 ook leidde, en haar zitje in de Executive Board van het IOC tonen haar kennis van de olympische wereld. De Zimbabwaanse was daarnaast lid van de Atletencommissie bij het Wereldantidopingagentschap (2012-2021) en voorzitter van de Coördinatiecommissie voor de Dakar 2026 Youth Olympic Games.
Coventry’s aanhangers wijzen ook op haar inzet voor de atleten. Ze wil de positie van de vrouwen in de sport versterken, de nationale olympische comités meer ondersteunen, en stevig inzetten op AI.
Thomas Bach als kingmaker
Maar symboliek alleen maakt nog geen competente leider. Wie dieper graaft, ontdekt al snel dat Coventry’s pad naar de top niet het resultaat is van een brede, democratische steun, maar van een zorgvuldig georkestreerde campagne door de vertrekkende voorzitter, Thomas Bach.
Bach leidde het IOC twaalf jaar. Al die tijd koesterde hij Coventry als zijn protégé.
Dat ex-zwemster, tot verrassing van veel waarnemers, al in de eerste ronde van de voorzittersverkiezing met grote voorsprong werd verkozen, onderstreept Bachs enorme invloed. Zijn wil is wet, zo hebben velen binnen het IOC de laatste twaalf jaar ondervonden.
Results of the election for the 10th IOC President:
— IOC MEDIA (@iocmedia) March 20, 2025
HRH Prince Feisal Al Hussein 2
David Lappartient 4
Johan Eliasch 2
Juan Antonio Samaranch 28
Kirsty Coventry 49
Lord Sebastian Coe 8
Morinari Watanabe 4 pic.twitter.com/AE3z0vE6r3
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Bronnen melden dat Bach in oktober vorig jaar Afrikaanse IOC-leden uitnodigde naar Dakar voor een exclusieve bijeenkomst achter gesloten deuren – een bijeenkomst waar zelfs IOC-directeuren niet welkom waren. Daar zou hij hen hebben aangespoord om Coventry te steunen. De Duitser heeft ook vrouwelijke IOC-leden gebeld om haar kandidatuur te pushen.
Dat ruikt naar manipulatie. En ondermijnt het idee van een verkiezing zonder onreglementaire inmenging van bovenaf.
Dat Coventry ook werd gesteund door Nita Ambani, de rijkste vrouw in het IOC en een invloedrijke Indiase zakenvrouw, versterkt het beeld van een kandidatuur die niet op eigen verdiensten, maar op machtige connecties drijft.
Coventry: weinig inspirerende visie
Het echte probleem ligt echter niet in hoe ze aan de macht kwam, maar in wat ze vertegenwoordigt.
Haar manifest voor de IOC-verkiezing was volgens veel waarnemers opvallend zwak en weinig inspirerend. Terwijl het IOC kampt met grote uitdagingen zoals de politisering van sport en het gebrek aan transparantie, biedt Coventry daarop geen duidelijke antwoorden.
Haar beleid is een voortzetting van Bachs weinig democratische lijn. Zonder plannen voor echte hervorming, met meer inspraak voor de IOC-leden, of met een beperktere top-downtoewijzing van toekomstige Olympische Spelen.
Dat is des te zorgwekkender gezien haar controversiële politieke achtergrond in Zimbabwe. Sinds 2018 is Coventry minister van Sport onder president Emmerson Mnangagwa. Hij staat bekend als ‘De Krokodil’ vanwege zijn meedogenloze politieke manoeuvres.
Mnangagwa kwam in 2017 aan de macht na een militaire coup tegen Robert Mugabe. Hij consolideerde die macht met verkiezingen in 2018 en 2023, die door internationale waarnemers als ‘noch vrij, noch eerlijk’ werden bestempeld.
Onder zijn bewind zijn opposanten vervolgd, demonstranten gedood en fundamentele rechten geschonden. Amnesty International en Human Rights Watch documenteerden gevallen van willekeurige arrestaties, martelingen en zelfs moorden door staatsagenten.
Trouw aan ‘De Krokodil’
Toch koos Coventry ervoor om deel uit te maken van zijn regime. Eerst als minister na de gewelddadige verkiezingen van 2018. En opnieuw na de frauduleuze stembusgang van 2023.
Haar verdediging van Mnangagwa’s regime is stuitend. Terwijl de Europese Unie en de VS sancties oplegden vanwege corruptie en mensenrechtenschendingen, bagatelliseerde Coventry de problemen.
‘Elk land heeft uitdagingen’, zei ze over de verkiezingen van 2023. Die prees ze als een stap vooruit omdat ze ‘voor het eerst in decennia zonder geweld’ waren.
Ze zweeg echter over de moord op opposant Tinashe Chitsunge door aanhangers van Mnangagwa’s ZANU-PF-partij, een incident dat Amnesty International veroordeelde. Als minister werd ze bovendien bekritiseerd voor haar inefficiëntie. In 2022 werd ze zelfs uitgeroepen tot Zimbabwe’s slechtst presterende bewindsvoerder.
Volgens Coventry kan je ‘van binnenuit meer veranderen dan van aan de zijlijn’, maar hoe kan iemand die een repressief regime dient, geloofwaardig pleiten voor ‘zero tolerance tegen corruptie en onethisch gedrag’, zoals de Zimbabwaanse beloofde bij haar verkiezing?
Wellicht niet toevallig: gisterenavond werd Coventry’s X-account gedeletet, inclusief verschillende tweets uit het verleden. Onder meer over hoe ‘vereerd’ ze in 2018 was toen president Mnangagwa haar aanstelde als minister.
Loyaliteit aan macht, niet aan waarden
Coventry’s nauwe banden met Mnangagwa ondermijnen haar claim op politieke neutraliteit, een olympische kernwaarde. Haar verleden roept vragen op over haar integriteit: van de 100.000 dollar die ze in 2008 van ex-president Mugabe kreeg (deels aan liefdadigheid geschonken) tot haar aanwezigheid op ZANU-PF-bijeenkomsten in 2019.
Haar inzet voor kinderen via de KCA Swim Academy en HEROES is bewonderenswaardig, maar dit is geen leider die de olympische idealen van fairplay en universaliteit belichaamt.
Coventry’s carrière bewijst dat ze loyaal is aan machtige figuren – Mugabe, Mnangagwa, Bach, Ambani – eerder dan aan principes. Haar verkiezing tot de Atletencommissie van het IOC in 2012 werd al overschaduwd door twijfelachtige acties: ze diende bezwaar in tegen twee concurrenten die meer stemmen hadden behaald, waardoor zij hun posities verloren.
De verkeerde leider op het verkeerde moment
Het IOC staat op een kruispunt. De wereld kijkt toe hoe het omgaat met geopolitiek, diversiteit en ethiek. Coventry’s benoeming als Afrikaanse vrouw mag historisch zijn, ze is de verkeerde, controversiële keuze. Haar mooie woorden over haar voorbeeldfunctie als ‘rolmodel’ klinken hol, als marionet van Thomas Bach.
Is zij de voorzitter die de olympische waarden moet verdedigen bij figuren als de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin? Nee, hoewel ze zegt dat ze al twintig jaar met ‘moeilijke mannen in hoge posities’ kan omgaan.
Haar afhankelijkheid van Bachs machinaties, haar zwakke visie en haar rol als ‘zacht gezicht’ van Zimbabwe’s dictatuur maken Coventry ongeschikt.
Het IOC verdiende beter dan een pion in een machtsspel die de nobele idealen van sport verraadt.
Donderdag verkiezing nieuwe IOC-voorzitter: kan Kirsty Coventry, als enige vrouwelijke kandidate, topfavorieten Coe en Samaranch verslaan?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier