Joe Biden: hoe sport een president vormde

Vandaag/woensdag legt Joe Biden (78) de eed af als de nieuwe Amerikaanse president. In zijn ontwikkeling van twijfelende, stotterende jongen tot zelfverzekerde, spraakzame toppoliticus speelde sport een grote rol.

Sport als hobby

Hij pakt er, in tegenstelling tot Donald Trump of zelfs Barack Obama, niet vaak mee uit, maar ook Joe Biden heeft een verleden als amateursporter. Zoals vele studenten in de VS in het American football, toen hij begin de jaren zestig lid was van het high schoolteam van de Archmere Academy, in de staat Delaware. Met succes, want de spichtige Biden werd uitgespeeld als running back en vooral als pass receiver.

In een tijd waarin er met de football weliswaar meer gelopen dan gegooid werd, bezat Biden de kunst om die meesterlijk op te vangen en een touchdown te scoren. Hij werd in zijn senior year (17/18 jaar) zo een sleutelspeler in een team dat een ongeslagen 8-0 reeks neerzette. Biden zelf was in die acht wedstrijden goed voor het hoogste puntentotaal (60) van alle high schoolspelers in Delaware. Buiten het footballseizoen leefde hij zich ook uit in atletiek en baseball, als corner outfielder, maar daar had hij veel minder aanleg voor.

Na zijn high schoolperiode ging Biden politieke wetenschappen studeren aan de universiteit van Delaware. Over zijn rol als footballspeler aan die unief is al veel inkt gevloeid. Vooral nadat de toenmalige vicepresident in 2012 in een speech had gesproken over een memorabele match van de Blue Hens tegen de University van Ohio waarin hij had gespeeld.

Zogezegd, want dat bleek niet te kloppen. Biden maakte als freshman aan de University van Delaware immers alleen deel uit van de Blue Chicks-ploeg, voor eerstejaars. Daar haakte hij na de herfst zelfs al af. Wegens een tegenvallend rapport in het eerste semester focuste hij vanaf de lente alleen nog op zijn studie.

Twee jaar later hervatte Biden zijn footballactiviteiten bij de Blue Chicks en ambieerde hij zelfs een plaats in het Blue Hens- collegeteam. Tot hij zijn eerste vrouw Neilia Hunter leerde kennen. En moest kiezen: voor zijn grote liefde of voor het football. Hij koos voor Neilia.

Zo verdween sport langzaam naar het achterplan. Biden studeerde vervolgens rechten aan de University van Syracuse en vijf jaar nadat hij er zijn diploma had behaald, werd hij in 1972 op zijn 29e verkozen tot Amerikaans senator. Een onverwachte stuntzege tegen een ervaren republikeinse senator, maar niet voor zijn ex-footballploegmaats. Die kenden hem immers als een enorme vechter die nooit opgaf.

Sport als inspiratiebron

Dash kreeg Joe Biden als bijnaam in zijn eerste jaren als high schoolstudent. Niet wegens zijn flitsen als footballspeler, maar wegens de pauzes/ dashes ( liggende streepjes, nvdr) die hij als stotteraar tussen lettergrepen en woorden liet. Een spottende bijnaam die Bidens zelfvertrouwen geen goed deed. Twijfels en schroom die hij echter overwon door de sport, schreef hij later in zijn memoires: ‘Hoezeer ik ook twijfelde aan mijn verbale kwaliteiten, ik had altijd een groot geloof in mijn atletische capaciteiten. Sport voelde even natuurlijk en gewoon aan als spreken abnormaal was. Sport werd mijn ticket om geaccepteerd te worden. Ik was zelfs niet makkelijk te intimideren in een wedstrijd, was altijd de speler die op beslissende momenten zei: ‘Geef mij de bal!”

Van stotterende, jonge puber werd Biden zo een sociaal bewogen, vlot communicerende jongeman. Sport gaf hem het inzicht dat iedereen met genoeg vastberadenheid elke uitdaging kan aangaan. Kwaliteiten die van pas kwamen in zijn latere politieke carrière. Al had die loopbaan, net als zijn privéleven, ook vele ups en downs. Met als dieptepunt het auto-ongeluk waarbij zijn eerste vrouw Neilia en zijn dochtertje Amy omkwamen. Maar met dezelfde fightingspirit waarmee hij op het footballterrein had geschitterd, doorstond Biden ook dat verschrikkelijke drama.

Sport als verbinding

Toen zijn ex-footballcoach John Walsh in 2012 in de Delaware Sports Hall of Fame werd opgenomen, zei Joe Biden in zijn speech: ‘John benadrukte dat we moesten spelen zoals we leefden, met passie en integriteit. En hoe goed je ook was, dat je in de eerste plaats altijd een teamgenoot moest zijn.’ Biden pikte die boodschap op, als speler die zijn ploegmaats continu aanmoedigde, als een echte aanvoerder. Het creëerde een hechte band tussen hem en zijn teamgenoten. Op geregelde tijdstippen hielden ze de decennia erna reünies waar de politicus, indien mogelijk, altijd probeerde aanwezig te zijn én de restaurantrekening betaalde.

Mensen samenbrengen, hen als geheel zo beter doen presteren, werd later ook de rode draad doorheen Bidens politieke carrière. Daarin wierp hij zich op als een verbindend figuur, steevast zoekend naar het beste compromis. Een loopbaan waarin hij ook sport zag (en ziet) als een platform waar iedereen – ongeacht geslacht, huidskleur of politieke voorkeur – kan samenkomen en zo een volwaardig lid van de Amerikaanse maatschappij kan zijn.

Daarom nam de Democraat het ook al vaak op voor de underdogs in de sport. In 2016 was hij ambassadeur van de Invictus Games in Orlando, de Spelen voor militairen en veteranen die gewond zijn geraakt in een oorlog. En toen onlangs Sue Bird, een ster uit de WNBA, en Megan Rapinoe, het Amerikaanse boegbeeld van het vrouwenvoetbal, zich verloofden, feliciteerde hij hen op Twitter. Zoals Biden ook de Amerikaanse voetbaldames verdedigde in hun strijd om evenveel betaald te worden als hun mannelijke collega’s. En hij in zijn verkiezingscampagne beloofde om de transgendersporters weer toegang te geven tot de douches en kleedkamers van hun aangenomen geslacht. Iets wat Donald Trump had ingetrokken…

Zoals die zich ook keerde tegen de knielende spelers in de NFL en (W)NBA, zo steunde Biden die atleten en de Black Lives Matterbeweging, in hun protest tegen politiegeweld en racisme. Veel sportvedetten, zoals LeBron James en Patrick Mahomes, staken hun grote vreugde dan ook niet weg toen Biden in november verkozen werd tot de nieuwe president. Waarna die in zijn speech beklemtoonde hoe hij de verdeelde staten van Amerika weer zou proberen te verenigen. Zoals hij indertijd als student de lijm was tussen zijn teammaats in zijn ongeslagen Americanfootballteam. Als president zal Biden meer nederlagen oplopen, maar aan doorzettingsvermogen zal het hem nooit ontbreken. Met dank aan de sport.