Het grote hockey ABC

Binnenkort kijkt u ongetwijfeld met ons mee naar het WK veldhockey dat dit jaar plaatsvindt in Den Haag. Zodat u vanaf 31 mei uit volle borst mee “Dégagéééééé putain de loser!” kan schreeuwen stelde Knack voor u een handig ABC samen.

Arbiter

Ook hockeyspelers worden nauwlettend in de gaten gehouden door scheidsrechters. Doorgaans zijn er twee scheidsrechters die het veld diagonaal verdelen, maar daarnaast kan er altijd beroep gedaan worden op de videoscheids. Een scheidsrechter fluit fouten af en kan ook kaarten trekken. In tegenstelling tot het voetbal heeft het hockey naast een rode en een gele ook nog een groene kaart, die geldt als eerste waarschuwing en stuurt een speler zo’n twee minuten naar de bank.

Bully

Wanneer het spel (her)begint (na een stilstaande fase) wordt er een bully uitgevoerd. Twee spelers leggen de bal tussen hen en in tikken afwisselend drie keer met hun sticks op de grond en met hun sticks tegen elkaar. Hierna mag de bal gespeeld worden.

Carbon Hoewel de hockeystick oorspronkelijk van hout was, zijn de meeste mensen ondertussen overgestapt op kunststof, waarbij carbon het populairste materiaal is. Niet alleen is de stick zo steviger, hij weegt ook minder zwaar en is dus handig om mee te lopen.

Dégagé

Wanneer de bal over de achterlijn gaat (logischerwijs niet tussen de doelpalen) of wanneer een aanvaller een fout maakt in de cirkel van de tegenstanders dan wordt er “gedégageert” of uitgeslagen, een beetje zoals het uittrappen in het voetbal.

Engels

Veel van de hockeytermen zijn Engels. Woorden als “blocktackle!” (je stick ligt plat tegen de grond om de aanval van de tegenstander te blokkeren) “jab!” (in looppas met je stick de bal weg ‘steken’ van de stick van de tegenstander) en “vision!” (spreekt voor zich) dragen al van in het begin bij aan de internationale vocabulaire van uw preminiem. Noot: wanneer iemand langs de zijlijn plots “dummy” mompelt, weet dan dat hij het waarschijnlijk op de schijnbeweging had, en niet op u. Waarschijnlijk.

Forehand

Net als in het tennis is er bij hockey sprake van forehand en backhand. In tegenstelling tot wat u in de lessen lichamelijke opvoeding heeft uitgestoken, mag u bij veldhockey enkel de platte kant van de stick gebruiken. Wanneer de bal aan de rechterkant komt wordt er in forehand gespeeld en is de krul naar boven gericht. Aan de linkerkant speelt men backhand en wijst de krul naar beneden.

Goal

Een goal wordt in het hockey gescoord wanneer de bal vertrekt/aangeraakt vanuit de cirkel over de achterlijn tussen de doelpalen gaat. Het hockeydoel is 3,66 meter breed en 2,11 meter hoog (ter referentie: een voetbalgoal is iets breder dan 7 meter) wat het scoren bemoeilijkt. De bal mag zowel over de grond als in de lucht over de achterlijn gaan.

Hoogte

Hoewel u ze af en toe zult zien vliegen is het in hockey niet toegestaan om een hoge bal te meppen. Wie een hoge bal slaat mag dat enkel richting doel doen, tenzij per ongeluk. Via een flick of een scoop (de bal meer omhoog “scheppen”) mag de bal tijdens het spel omhoog gebracht worden maar niet in de richting van een tegenstander, die zich bovendien op minstens vijf meter afstand moet bevinden. Alle andere hoge ballen worden meestal afgefloten voor gevaarlijk spel.

Ijshockey

Hun namen doen het misschien niet vermoeden, maar los van de ondergrond waarop het spel gespeeld wordt zijn er nog meer verschillen tussen veld- en ijshockey. Veldhockey wordt gespeeld met een bal, die enkel aangeraakt mag worden door de platte kant van de stick. Een ijshockeystick is aan beide kanten plat en mag dus willekeurig gebruikt worden om de puck over het ijs te schuiven. Waar de twaalf ijshockeyspelers tijdens een wedstrijd wel eens bruut fysiek contact kunnen hebben proberen de tweeëntwintig veldhockeyspelers het tijdens een match wat rustiger te houden. Daarom dragen ze ook minder bescherming. Maar ach, misschien zijn die ijshockeyers gewoon gefrustreerd omdat hun goal zo klein is?

Jong

De meisjes in het team dat coach Pascal Kina selecteerde om deel te nemen aan het WK in Den Haag hebben een gemiddelde leeftijd van 21 jaar, en dat is behoorlijk jong. De zestienjarige verdedigster Stephanie Vandenborre is de benjamin van de groep.

Krul

Een hockeystick heeft een kromming of krul aan het uiteinde, die zorgt voor een betere balcontrole, vooral wanneer de bal gedreven (wanneer een speler met de bal aan de stick loopt) of gepusht (een harde duw tegen de bal) wordt. Het naar omhoog wijzende been van de krul mag, gemeten vanaf het grondoppervlak, niet meer dan 10 cm hoog zijn.

Linkshandig

Hockeysticks moeten conform de reglementen de bolle kant rechts hebben en de platte kant links. Aangezien er enkel met de platte kant gespeeld mag worden, zijn alle hockeysticks per definitie rechtshandig. Er bestaan dus geen linkshandige hockeysticks.

Marc Lammers

De naam van de coach van onze nationale mannelijke hockeyploeg. Lammers komt uit Nederland, waar het hockey wel veel aanzien heeft, en probeert datzelfde respect voor de sport nu ook in België af te dwingen door de Red Lions op het gepaste niveau te laten spelen. De coach van onze hockeymeisjes heet Pascal Kina, een Vlaming die niet minder competitief ingesteld is dan Lammers.

Nationale sport

Veldhockey is de nationale sport in zowel India als Pakistan. Logischerwijs zijn deze landen dus bijzonder goed op het veld, ware het niet dat ze zowel bij de mannen (India 8, Pakistan 9) als bij de vrouwen (India 13, Pakistan buiten de top 20) lager dan de Belgen (mannen 5, vrouwen 12) op de wereldranglijst staan. Oeps.

Osaka Voor een hockeyspeler zijn niet de schoenen maar wel de stick het belangrijkst. Een knap vormgegeven stick in het juiste materiaal maakt immers het verschil tussen leven en dood, nuja, tussen zelfvertrouwen en wenen (dat laatste is voorbehouden voor voetballers). Osaka is een populair merk dat bijzonder fraaie, minimalistische hockeysticks (en consoorten) produceert.

Penaltycorner Een penalty in het hockey is niet hetzelfde als een penalty in het voetbal. Wanneer een verdediger een fout maakt in de cirkel (of een ernstige fout achter de 23 meter lijn) wordt er een penalty corner (of strafcorner) gefloten. De aanvallers stellen zich op buiten de cirkel, afgezien van één aangever die zich achter de achterlijn schaart. Die speelt de bal na het fluitsignaal naar één van zijn of haar teamgenoten, die de bal eerst buiten de cirkel moeten stilleggen om vervolgens een actie op doel (vaak startende met een schot) te mogen uitvoeren. De tegenpartij mag deze actie weren met behulp van vier verdedigers die zich samen met de keeper in de goal scharen. De rest houdt stand achter de middenlijn en mag pas na het fluitsignaal richting de cirkel lopen om hun teamgenoten te komen helpen. Dit technisch hoogstandje getuigt van zodanig veel waaghalzerij dat ze vaak de hoogtepunten in een wedstrijd zijn. Bekijk voorbeelden

(Noot: wat in voetbal een penalty heet, wordt in het hockey stroke genoemd en wordt onder meer gefloten bij een fout van een verdediger die een mogelijke goal verhindert. In het hockey wordt een gelijkspel opgevolgd door shootouts: een speller vertrekt met de bal aan de stick vanaf de 23 meterlijn en heeft in een 1 tegen 1-situatie met de doelman acht seconden de tijd om te scoren.)

Quitters

U kan veel zeggen van hockey (althans, dat hopen we toch na deze spoedcursus), maar het is geen sport voor mietjes. Waar een voetballer al kermend over het veld rolt als hij in botsing komt met een verdwaalde bromvlieg, beseffen hockeyers dat elke minuut die ze hebben om de tegenstander in de pan te hakken te kostbaar is om te spenderen aan gejammer. Een speler die bloedt moet wel even van het veld om van shirt te verwisselen. Esthetiek, weet u wel.

Rijkeluis

Er wordt vaak gehoond dat hockey een sport is voor rijkeluiskindjes. Nochtans kost een hockeyuitrusting of lidkaart niet bijzonder veel geld kost en verdienen hockeyspelers nog geen vierde van wat voetbalspelers iedere wedstrijd bijeen kunnen harken.

Self pass

Een vrij nieuwe regel in het hockey (ingevoerd in 2009) is de self pass, die ervoor zorgt dat er meer dynamiek en snelheid in het spel komt. Bij een selfpass kan de speler die de vrije slag neemt de bal naar zichzelf spelen en er dus, nadat de bal even kort werd stilgelegd, zelf mee aan de drijf gaan.

Teams

Hoewel de meeste mensen denken dat hockey geen bijzonder gekende sport is in België, heeft de Koninklijke Belgische Hockeybond toch meer dan zeventig teams geregistreerd. Vooral sinds het Europees kampioenschap van vorig jaar is hockey een aantrekkelijke sport geworden, en speciaalzaken merken een opvallende stijging in de verkoop van hockeysticks en andere hockeyspullen.

Uitrusting

Een hockeyspeler moet voorzien zijn van scheenbeschermers, een mondstuk om de tanden te beschermen, schoenen met lage noppen en een hockeystick. De keeper in het hockey ziet er dan weer uit als een ijshockeyspeler; met een helm, beenbeschermers, voetbeschermers, handbeschermers, een harnas en een beschermende broek.

Voet

De voeten dienen in het hockeyspel enkel om te lopen. Wanneer de bal, ook al is het per ongeluk, tegen de voet rolt wordt er een fout gefloten.

Waterveld

Vroeger werd hockey op een gewone grasmat gespeeld, maar doorheen de jaren is men overgeschakeld op kunstgras, zodat de bal beter kon rollen. Waar spelers eerst over zandgestrooid kunstgras schoven en gruwelijke brandwonden met piepkleine zandkorrels in het vlees konden overhouden aan een tackle, hebben spelers dankzij het (semi)waterveld in het slechtste geval een natte broek.

Xylofoon

Omdat het leuk zou zijn als scheidsrechters dat snerpende fluitje afschaften en fouten zouden signaleren met behulp van een xylofoon. Of zo.

Yolo

You might only live once, maar wie hockey speelt kan daar lang van genieten. In het hockey betekent 35 geworden zijn niet dat u afgeschreven bent, en heel wat ‘oudere’ spelers starten samen een ploeg of coachen jongere teams.

Zeventig

Een hockeymatch bestaat uit zeventig minuten – twee keer een helft van vijfendertig minuten. Dat is twintig minuten minder lang dan het voetbal, maar laat u niet misleiden: dat is voor onze Panthers en Lions voldoende tijd om een knap staaltje lichamelijke opvoeding tot in uw huiskamer te brengen.

Katrin Swartenbroux