Oud-voetballer François ‘Swat’ Van der Elst is overleden aan de gevolgen van een hartaanval. Een in memoriam.
Eigenlijk was hij heel zijn carrière het slachtoffer van zijn polyvalentie. Of je hem nu als rechtsachter neerzette, als middenvelder of als aanvaller, François Van der Elst deed het zonder te mokken. Dat laatste lag niet in zijn aard. Net zoals Van der Elst ook nooit gepeperde uitspraken deed of met iemand in de clinch ging. Hij gleed stil door de voetbalwereld en dat paste bij zijn karakter: Van der Elst stond niet graag in de belangstelling.
Als jonge voetballer had hij de aandacht getrokken van George Kessler, de eminente en op discipline gestelde trainer. Maar een paar maanden later zat hij op de bank van … het tweede elftal. Vooral het lange haar van Swat had Kessler mateloos geïrriteerd. Hij stuurde hem bij de eerste ontmoeting stante pede naar de kapper.
François Van der Elst stond zeven seizoenen in de hoofdmacht van Anderlecht. Niemand die meer beslissende doelpunten maakte dan hij. Hij scoorde in 1976 onder meer twee keer in de door Anderlecht met 4-2 gewonnen finale van de Europacup voor Bekerwinnaars tegen West Ham United. Het leverde hem de bijnaam Mister Europe op.
Bekijk een compilatiefilmpje uit 2015
Van der Elst was vaak ook beslissend in de nationale ploeg, zoals door de twee prachtgoals in Schotland waarmee hij de Rode Duivels in 1979 naar de eindronde van het EK schoot. Hij had dat seizoen op de Gouden Schoen gerekend, maar eindigde pas als tiende.
Het typeerde François Van der Elst: hij was en bleef een onderschatte (top)voetballer. Een imposant palmares met onder meer twee titels, vier Belgische bekers, drie Europese finales en 44 interlands ten spijt.
In zijn carrière maakte François Van der Elst één grote fout: hij vertrok te vroeg naar Amerika. Van der Elst was 25 jaar toen hij voor Cosmos New York tekende. Voor het bedrag dat hem daar werd aangeboden, moest hij acht jaar bij Anderlecht voetballen. Hij kwam er terecht in een wereld van glitter en glamour en werd bij zijn aankomst in New York door Pelé in een limousine opgehaald.
Maar sportief werd het een afknapper. Toen Van der Elst op de bank belandde, voelde hij zich als voetballer achteruitgaan. Hij trok naar West Ham United, maar toen de kinderen schoolplichtig werden, keerde hij terug naar België.
Van der Elst belandde medio 1983 bij Lokeren, waar hij zich nooit gewaardeerd voelde. Toen hij twee jaar later in een wedstrijd een kuitbeenbreuk en gescheurde gewrichtsbanden opliep, had hij de moed niet meer om terug te vechten. Hij zette een punt achter zijn carrière.
François Van der Elst kende na zijn carrière veel privéproblemen. Zijn zoon pleegde zelfmoord, zijn dochter kreeg kanker, zijn huwelijk liep op de klippen. Ofschoon hij later hertrouwde, verwerkte Van der Elst het in zijn eentje. Hij trok zich als het ware terug in het snookerpalace dat hij in Opwijk runde. Naar het voetbal ging hij amper nog.
François Van der Elst leefde in alle stilte. Zo is hij ook gestorven, nadat hij op nieuwjaarsdag een hartaanval kreeg. François Van der Elst werd 62 jaar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier