Grand prix formule 1 in Las Vegas, de zelfverklaarde sporthoofdstad van de wereld

Dit weekend vindt voor het eerst in 41 jaar een grand prix formule 1 plaats in Las Vegas. Een nieuwe mijlpaal voor de gokstad, die met grote evenementen en nieuwe teams de sporthoofdstad van de wereld wil worden.

De Elvis Presleyfans onder u zullen zich de film Viva Las Vegas uit 1964 herinneren, over de strijd tussen automonteur Lucky Jackson (gespeeld door Elvis) en de Italiaanse kampioen Elmo Mancini. Niet alleen om een meisje, Rusty Martin, maar ook om de sportieve eer op de racebaan, in de (fictieve) grand prix van Las Vegas. Het was een van de eerste keren dat de stad in de Amerikaanse staat Nevada gelinkt werd aan sport.

Las Vegas stond die jaren alleen bekend om zijn prestigieuze bokskampen. Alle grote bokskampioenen hebben er een of meerdere keren om een wereldtitel gevochten: Sugar Ray Robinson, Muhammad Ali, George Foreman, Sugar Ray Leonard, Mike Tyson, Evander Holyfield, Volodymyr Klytsjko, Oscar De La Hoya. Ook beroemde worstelaars als Hulk Hogan voerden er hun show op.

Andere grote sporten bleven in die decennia weg uit Las Vegas. Op een kortstondige passage van de formule 1 na, toen in 1981 en 1982 een grand prix werd georganiseerd op de immense parking van Caesars Palace. Die GP was door de hitte en door het saaie circuit niet geliefd bij de rijders, sloeg ook niet aan bij het publiek en werd na twee jaar geschrapt.

Een professioneel team uit de vier grote Amerikaanse sportcompetities (NFL, NBA, NHL, MLB) had Las Vegas toen ook niet. In het American football huisvestte het alleen zes teams uit kleinere leagues. In het NBA-basketbal speelden alleen de Utah Jazz er in het seizoen 1983-1984 elf thuismatchen. In het ijshockey bleef het in 1991 bij een exhibitiematch tussen de Los Angeles Kings en de New York Rangers, later bij een jaarlijkse ‘Frozen Fury’-oefenwedstrijd tussen de LA Kings en de Colorado Avalanche, in de MGM Grand Garden Arena. En in het baseball had Las Vegas vanaf 1983 alleen een team (de Stars, 51’s en nu de Aviators) in een kleinere Minor League.

‘Sin City’ (de ‘Zondestad’) was voor de bazen van de vier competities een no-gozone. Gokken en de link met matchfixing beschouwden ze als een ‘bedreiging voor de integriteit van onze competitie’, zoals Roger Goodell, de baas van de NFL, het in 2009 verwoordde.

IJshockey

Dat veranderde pas in 2015, toen de NHL bekendmaakte dat ze een nieuw team uit een nieuwe stad zou toelaten. Bill Foley, een Texaanse miljardair, toonde interesse, en richtte Black Knight Sports & Entertainment op. Zijn doel: een ijshockeyteam in Las Vegas vestigen. Om de andere NHL-eigenaars te overtuigen verkocht hij 15.000 seizoensabonnementen (85 procent van de capaciteit van de nieuwe T-Mobile Arena) nog voor hij zeker was dat zij zouden toehappen. Een slimme zet, want dat deden ze daadwerkelijk in juni 2016. Foley mocht voor een expansion fee van 500 miljoen dollar, die werd verdeeld onder de andere eigenaars, een licentie kopen. De 31e club in de NHL en de eerste grote sportsfranchise in ‘Sin City’ was geboren, genaamd de Vegas Golden Knights.

Het werd een succesverhaal. De Golden Knights haalden in hun eerste seizoen al meteen de NHL-finale, bereikten in hun eerste zes jaar vijf keer de play-offs en veroverden dit jaar de Stanley Cup, als winnaar van de NHL-competitie. Het legde eigenaar Bill Foley geen windeieren, want de T-Mobile Arena is al zes jaar op rij uitverkocht, mede dankzij de lichtshow die er voor elke match wordt opgevoerd. De waarde van zijn club verdubbelde zelfs van vijfhonderd miljoen tot een miljard dollar.

In 2016 liet ook Mark Davis, eigenaar van de NFL-club Oakland Raiders, zijn oog vallen op Las Vegas. Hij was de impasse in de Californische stad beu. Een nieuw stadion bleek er niet mogelijk, net als een relocatie naar Los Angeles, waar de Raiders vroeger speelden. Davis wilde daarom mee investeren in een gloednieuw NFL-stadion in Las Vegas. In de herfst van 2017 werd de eerste steen van het Allegiant Stadium gelegd. Kostprijs: 1,9 miljard dollar, het op een na duurste stadion ooit in de VS (na het SoFi Stadium in LA). Een kleine drie jaar later, in september 2000, speelden de Las Vegas Raiders er hun eerste officiële NFL-wedstrijd.

Sceptici twijfelden of het stadion van 65.000 plaatsen telkens gevuld zou raken, maar dat bleek geen probleem. Het werd een extra attractie voor buitenlandse en Amerikaanse toeristen (van buiten de staat Nevada): zij zijn nu goed voor vijftig procent van de verkochte tickets. De locatie, vlak bij de Las Vegas Strip, waar alle grote hotels en casino’s zijn gevestigd, is daar niet vreemd aan.

De eerste grand prix in Las Vegas zal naar verwachting 500 miljoen dollar opbrengen.

Vrouwenbasketbal

De honger van Mark Davis was nog niet gestild, want het jaar na het eerste seizoen van de Raiders in de gokstad (2020) kocht hij de Las Vegas Aces. Die WNBA-club was in 2018 verkast vanuit San Antonio, met MGM Resorts International als nieuwe eigenaar. Davis investeerde zwaar in de ploeg, onder meer door de vrouwelijke coach Becky Hammon een recordsalaris van een miljoen dollar te betalen (al is dat naar NFL-normen peanuts). Met succes, want in 2022 en afgelopen oktober werden de Aces twee keer op rij kampioen, als pas tweede club in de WNBA-geschiedenis. Een dominantie die ook de interesse wekte van Tom Brady, de succesvolste quarterback ooit in de NFL. Hij werd onlangs officieel een minderheidsaandeelhouder van de club, en wil ook tien procent van de Las Vegas Raiders kopen.

Brady is niet de enige Amerikaanse superster die wordt aangetrokken tot Las Vegas. Ook basketbalicoon LeBron James, op zijn 38e nog altijd actief bij de LA Lakers, en Shaquille O’Neal, de ex-vedette van de Lakers, hebben al openlijk gezegd dat ze mede-eigenaar van een nieuwe NBA-club uit de woestijnstad willen worden.

Volgens commissioner Adam Silver zal de NBA de uitbreiding van de nu dertig teams echter pas grondig bekijken als de onderhandelingen voor het nieuwe tv-contract, dat in 2025-2026 zal ingaan, worden afgerond. Voor de (wellicht) twee nieuwe licenties zijn Las Vegas en Seattle de voornaamste kandidaten.

De plannen voor een nieuwe basketbalarena in ‘Sin City’ liggen zelfs al op tafel. Investeringsmaatschappij Oak View Group kocht er vorig jaar een groot stuk grond voor honderd miljoen dollar. Slechts een deeltje van de kostprijs van het totale bouwproject: tien miljard dollar. Daarop komt naast een ‘entertainment district’ en een hotel ook een ‘world class arena’ van één miljard dollar en met 20.000 zitplaatsen. De nieuwe groep eigenaars, al dan niet met James of O’Neal als een van de investeerders, zal dan wel een expansion fee van twee miljard dollar moeten betalen. Niet min, maar dat kan in Las Vegas vlug worden terugverdiend.

Nog vroeger zal wellicht ook een nieuwe club uit de Major League Baseball er zich huisvesten. Mogelijk zullen de MLB-eigenaars deze week stemmen over een relocatie van de Oakland Athletics naar een nieuw stadion van 30.000 zitplaatsen nabij het Allegiant Stadium van de Las Vegas Raiders. Kostprijs: 1,5 miljard dollar. De senaat van Nevada keurde daarvoor al een subsidie toe van 380 miljoen dollar. De kans is dus reëel dat Las Vegas over vijf jaar een team zal hebben in elk van de vier grote Amerikaanse sportcompetities.

Sportweddenschappen

Het past in het doel van de stad Las Vegas om the sports capital of the world te worden. Ex-burgemeester Oscar Goodman (1999-2011) en zijn opvolgster en echtgenote Carolyn Goodman (sinds 2011) hebben zich de laatste jaren achter het project geschaard. Entertainment gekoppeld aan topsport, en achteraf een avondje uit in de casino’s op The Strip: het blijkt een succesformule. Dit jaar zal het aantal toeristen in Las Vegas voor het eerst sinds de coronapandemie weer de kaap van de 40 miljoen ronden, weliswaar nog onder het niveau van de jaren 2015-2019 (gemiddeld 42 miljoen). In 2023 zal allicht ook de gokopbrengst in de staat Nevada (waarvan de casino’s op The Strip ruim de helft voor hun rekening nemen) het record van 2022 (14,8 miljard dollar) verbeteren. Ook de opbrengsten uit de sportweddenschappen zal dit jaar de piek van 447 miljoen uit 2022 (op een totale omzet van 8,7 miljard dollar) overtreffen.

Alleen de staten New York en New Jersey doen nog beter. Daar kan een sportfan bovendien makkelijk online gokken, terwijl die zich in Las Vegas persoonlijk moet registreren in een casino. De vrees dat Las Vegas zware klappen zou krijgen toen het Amerikaanse Hooggerechtshof in 2018 het verbod op sportweddenschappen (de Professional and Amateur Sports Protection Act) in alle staten van de VS ongrondwettelijk verklaarde, was dus ongegrond. Nochtans zijn sportweddenschappen in intussen 37 Amerikaanse staten legaal, in 25 daarvan kunnen fans online gokken.

Dat Las Vegas’ gokomzet stijgt, heeft de stad volgens analisten voor een aanzienlijk deel te danken aan de inzet op sport. En dan moeten de twee grootste sportevents ooit in de geschiedenis van de stad nog plaatsvinden: van vrijdag tot zondag de grand prix formule 1 en begin februari 2024 de Super Bowl, de finale van de NFL, die elk jaar een nieuwe stad aandoet. Voor beide evenementen zijn alle 152.000 hotelkamers in Las Vegas zo goed als volgeboekt, voor meerdere dagen. De economische impact van de Super Bowl wordt op zeshonderd à zevenhonderd miljoen dollar geschat, het eerste bezoek van de F1 sinds 1982 op ongeveer het dubbele. De Las Vegas grand prix zal immers elk jaar worden georganiseerd, tot minstens 2032. Liberty Media, de eigenaar van de F1, heeft daarom ruim vierhonderd miljoen dollar geïnvesteerd om de race er te kunnen organiseren, onder meer in een immense paddock van vier verdiepingen. In tegenstelling tot andere grand prixs zal Liberty Media de wedstrijd zelf organiseren. Verwachte opbrengst, al van bij de eerste editie: vijfhonderd miljoen dollar.

De ticketprijzen zijn dan ook torenhoog: vijfhonderd dollar voor de goedkoopste driedagenformule. Daarnaast bieden de grote casinohotels vippakketten van drieduizend dollar tot zelfs vijf miljoen aan. Hun gasten zullen Max Verstappen en co. voor hun neus zien voorbijrazen, want The Strip maakt deel uit van het 6,2 kilometer lange racecircuit. Dat passeert ook langs de MSG Sphere, de gloednieuwe attractie van Las Vegas. De bolvormige muziek- en entertainmentarena kan uitpakken met ’s werelds grootste ledscherm en kostte 2,2 miljard dollar. Er zullen ook mixed martial arts-gevechten en bokskampen georganiseerd worden. Het verschil met de titelgevechten in de jaren zestig, zeventig en tachtig: vandaag is Las Vegas veel meer dan het mekka van het boksen, het is de zelfverklaarde ‘sporthoofdstad van de wereld’ in wording.