Slechts één blanke atleet liep ooit rapper op de 400 meter dan Alexander Doom

Alexander Doom (27) veroverde dinsdagavond in Rome de Europese titel op de 400 meter, en verpulverde ook het Belgische record. Een analyse van zijn prestatie aan de hand van drie vragen.

Hoe uitzonderlijk is de Europese titel van Doom in de Belgische atletiekgeschiedenis?

Voor de start van het seizoen had Alexander Doom een concreet seizoensdoel op een bord geschreven: de finale van het EK halen. Die ambitie werd, zonder dat hij het van de daken schreeuwde, aangescherpt toen hij begin maart zich verrassend tot wereldkampioen indoor kroonde. En nog meer toen hij in de aanloop naar het EK zijn persoonlijke record tot twee keer toe scherper stelde.

Een medaille leek realistisch, en toen de tweevoudige Europees kampioen Matthew Hudson-Smith, die net een nieuw Europees record had gelopen, liet weten dat hij paste voor het EK, leek zelfs goud binnen bereik. Als Doom zijn jongste tijden zou evenaren, was alleen de Brit Charles Dobson een concurrent.

Dat bleek ook in de finale van het EK. Na een felle strijd trok Doom aan het langste eind. Hij werd zo pas de zesde Belgische man in de geschiedenis van het EK atletiek, dat in 1934 voor het eerst plaatsvond, die Europees goud veroverde op een individueel nummer, na Gaston Roelants (1962, 3000 meter steeple), Karel Lismont (1971, marathon), Kevin Borlée (2010, 400 meter), Thomas Van der Plaetsen (2016, tienkamp) en Koen Naert (2018, marathon).

Doom is zelfs de eerste Belgische atleet (m/v) ooit die én een wereldtitel indoor én een Europese titel outdoor behaalde in hetzelfde nummer, met die nuance dat het eerste WK indoor pas in 1987 plaatsvond. Alleen Tia Hellebaut werd ook nog wereldkampioene indoor op de vijfkamp en Europees kampioene outdoor in het hoogspringen.

Hoe straf is zijn Belgisch record?

‘Ik focus op tijden, niet op plaatsen’, zei Alexander Doom voor het EK in Knack. Het was zijn manier om de druk af te houden. Zijn doel was in de eerste plaats constanter onder de 45 seconden te lopen en misschien het Belgische record van Jonathan Borlée (44.43, daterend van de Spelen 2012 in Londen) te verbeteren. Voor de Roeselarenaar was dat al een grote progressie, nadat hij op 22 juli vorig jaar in Madrid 45.25 liep, en een maand later op het WK in Boedapest voor het eerst onder de 45-secondengrens dook met 44.92.

Daar deed Doom dit seizoen, in de aanloop naar het EK, al een hap vanaf, met 44.51 in Marrakech, en 44.44 in Ostrava, één honderdste boven het nationale record van Borlée. Dat verpulverde hij in de EK-finale in Rome: 44.15, liefst een seconde en één tiende rapper dan elf maanden geleden in Madrid – een gigantische sprong voorwaarts. De West-Vlaming heeft nu zelfs drie van de vier beste Belgische tijden ooit gelopen op de 400 meter.

CE #ROMA2024 – 🏃‍♂️ 400M

🥇Alexander Doom 🇧🇪 44.15 CR NR
🥈Charles Dobson 🇬🇧 44.38 PB
🥉Liemarvin Bonevacia 🇳🇱 44.88 SB

Doom est le second belge à remporter le 400m des championnats d’Europe après Kevin Borlée en 2010 ! #Athlétisme pic.twitter.com/ULtqqjhc4u

— MR.CARTER (@NelsonCarterJr) June 10, 2024

Zijn 44.15 is bovendien de op één na snelste tijd ooit gelopen door een Europeaan, acht honderdsten boven het pas neergezette record van Hudson-Smith, en een nieuw kampioenschapsrecord op het EK (dat was 44.52, op naam van Iwan Thomas in 1998).

Nog straffer: Doom staat nu op een gedeeld 39^e plaats in de ranking aller tijden op de 400 meter. In de top 50 is hij de énige blanke atleet naast de Amerikaan Jeremy Wariner (vierde, met 43.45), die in de jaren nul olympisch kampioen en twee keer wereldkampioen werd. De 400 meter, maar ook de kortere sprintnummers (100 en 200 meter), worden immers al decennia gedomineerd door zwarte atleten uit de VS (aangevuld met eenzaten uit Canada en Groot-Brittannië), de Caraïben, of uit West- of Zuid-Afrikaanse landen.

Het nieuwe Belgische record van Doom is ook een van de strafste die ooit door een landgenoot is neergezet. Op basis van een puntenscore die World Athletics, de internationale atletiekbond, toekent aan prestaties komt zijn 44.15, goed voor 1240 punten, op een vierde plaats. Na het nationale record van Nafi Thiam op de zevenkamp (derde aller tijden, 1275 punten), van Bashir Abdi op de marathon (22^e aller tijden, 1269 punten), en van Tia Hellebaut in het hoogspringen (gedeeld twaalfde in de alltime ranking, 1269 punten). De concurrentie op de zevenkamp en in het hoogspringen bij de vrouwen is echter niet zo groot als op de 400 meter of de marathon bij de mannen.

Waar liggen zijn limieten met oog op de Olympische Spelen?

Voor het EK kon Alexander Doom aanspraak maken op een individuele finaleplaats op de 400 meter in Parijs. Op de laatste drie grote kampioenschappen (WK’s 2023 en 2022, Olympische Spelen 2021), volstond daarvoor een tijd van respectievelijk 44.94, 44.97 en 44.92 (die de laatste finalist in de halve finale neerzette). Ruim boven de drie beste tijden die de West-Vlaming dit seizoen al liep.

Met 44.15 maakt hij zelfs een kans op een medaille, zeker op een bronzen. Op de WK’s van 2023 en 2022 en de Spelen van 2021 behaalden de atleten die op de derde plaats eindigden tijden van respectievelijk 44.37, 44.66 en 44.19. Bóven het nieuwe nationale record van Doom dus. Met die nuance dat die werden gelopen na drie races (reeksen, halve finale en finale) en de West-Vlaming in Rome alleen een halve finale hoefde af te werken, met dus iets minder vermoeide benen. Al was Doom ook licht geblesseerd (een pijnlijke psoasspier).

Zijn 44.15 is voorlopig de vierde tijd van het seizoen. Alleen de pas 19-jarige Canadees Christopher Morales-Williams (44.05), de Brit Matthew Hudson-Smith (44.07) en Botswaan Bayapo Ndori (44.10) waren al iets sneller. Met die kanttekening dat Michael Norman (wereldkampioen van 2022) en Steven Gardiner (olympisch kampioen van 2021) persoonlijke records hebben van ruim onder de 44 seconden en allicht hun meest explosieve kruit sparen voor Parijs.

Anderzijds kan ook Doom mogelijk nog rapper. En misschien zelfs als eerste Europeaan sneller lopen dan 44 seconden als hij een nog hogere topsnelheid in het eerste deel van de 400 meter kan combineren met zijn beste wapen: het sterkste eindschot van alle toppers, waarbij hij minder rap vertraagt in de laatste honderd/vijftig meter.

🇧🇪Alexander Doom is having himself a year! #Roma2024

✅World Indoor Champion
✅European Outdoor Championpic.twitter.com/SQXxfaXdIT

— Travis Miller (@travismillerx13) June 10, 2024

Dooms Belgische record verandert ook de context voor zijn programma op de Olympische Spelen in Parijs, en met name zijn rol in de aflossingen (de gemengde estafette en de 4×400 bij de mannen). Die kregen, ook bij Doom, aanvankelijk prioriteit omdat de Belgische medaillekansen daar het grootst waren. Nu heeft de West-Vlaming ook zicht op een prestigieuzere individuele medaille op de 400 meter. En kan hij dus eisen stellen: geen deelname aan de reeksen van de twee aflossingen.

Starten in de reeksen van de gemengde estafette zou zijn kansen voor de individuele 400 meter immers ondermijnen. Dan zou hij de eerste vrijdag van het olympische atletiektoernooi moeten lopen, de mogelijke finale van de mixed relay op zaterdag, de reeksen van de individuele 400 meter op zondag, en de halve finale en finale op dinsdag en woensdag. Vijf races in zes dagen dus. Dat is te belastend.

Niet Cynthia Bolingo (die wel blessuregevoelig is, maar op haar top hoogstens de finale van de 400 meter kan halen), maar Doom moet dus de enige toegestane verse kracht voor de finale van de gemengde aflossing worden. De drie andere lopers uit de reeksen moeten immers dezelfde blijven.

Een unieke kans op een olympische plak op de 400 meter mag hij niet laten liggen. Hopelijk zien ook de bondscoaches Jacques Borlée en Carole Bam dat in.