Jonas Creteur gaat op zoek naar een markant cijfer van de sportweek.
Van de duizenden lopers die zondag aan de start staan van de marathon van Antwerpen zullen er wellicht weinig weten dat in de Scheldestad twee keer het wereldrecord op de marathon is verbeterd. In 1920 door de Fin Hannes Kolehmainen tijdens de Olympische Spelen, en in 1969 door de Australiër Derek Clayton. Die laatste marathon werd georganiseerd door Gazet van Antwerpen en Zie Magazine naar aanleiding van de opening van de Kennedytunnel. Daags na de marathon, op 31 mei, werd die officieel ingehuldigd door koning Boudewijn.
Met financiële steun van sigarettenfabrikant Belga werden de beste buitenlandse marathontoppers naar Antwerpen gehaald: Jim Alder, Jim Hogan en Clayton. Die wilde het wereldrecord dat hij in 1967 in Fukuoka had gelopen (2u09’36’’) aanscherpen. Op het snelle parcours van Antwerpen mikte hij zelfs op een tijd rond de 2 uur en 7 minuten.
Die omloop, met onder meer twee passages door de Kennedytunnel, begon en eindigde aan het olympisch stadion van Beerschot. Daar werd voor de gelegenheid ook een voetbalmatch tussen Beerschot FC en Bologna FC gespeeld. Het stadion was volgepakt met vijftienduizend toeschouwers die de lopers ook luidop aanmoedigden toen ze tijdens de rust van de voetbalwedstrijd nog eens een passage maakten in het stadion.
Twijfels over afstand
Het massaal opgekomen publiek stuwde Clayton ook in het tweede deel van de marathon vooruit. Hij won in een nieuw wereldrecord: geen 2 uur en 7 minuten, maar wel ruim een minuut sneller dan zijn vorige record (2u08’33’’). Een straffe tijd, want hij stond ruim twaalf jaar, tot december 1981, op de tabellen. Nooit hield een wereldrecord op de marathon zo lang stand, niet ervoor, niet erna. Maar al meteen na de marathon circuleerden geruchten dat het parcours korter zou zijn geweest dan de officiële afstand van 42,195 kilometer.
Experts van buitenlandse atletiekmagazines bogen zich in de decennia erna over de zaak, maar konden dat nooit onweerlegbaar bewijzen. Tot de man achter de website marathonshoehistory.com onlangs het mysterie oploste, dankzij nieuwe informatie en kaarten van het parcours. Na een uitgebreide studie is zijn conclusie dat de marathon van Antwerpen in 1969 430 meter te kort was.
Waarschijnlijk omdat het parcours opgemeten werd door een auto, en niet met een gekalibreerd meettoestel dat aan een fiets was vastgemaakt. Op een parcours met de juiste afstand zou Clayton nooit zijn wereldrecord van Fukuoka hebben verbeterd. Dat deden Ron Hill, Ian Thompson, Shigeru So en Gerard Nijboer de jaren erna wel, maar omdat de tijd die Clayton in Antwerpen vestigde in de boeken stond, bleven zij verstoken van eeuwige roem. Na de studie van marathonshoehistory.com zou dat ‘onrecht’ in de volgende recordtabellen van World Athletics worden rechtgezet. En zou Antwerpen dus zijn illustere wereldrecord kwijtraken.