Dinsdag treft Bayern in de kwartfinale van de Champions League Juventus. S/VM praatte in München met voorzitter Uli Hoeness over de succesformule van Bayern, de keuze voor Guardiola en de kwaliteit van braadworsten.

Lichte sneeuw dwarrelt neer op het stemmige operaplein in hartje München. De beau monde van München komt hier in het Spatenhaus in de Residenzstrasse lunchen. Ook Bayernmanager Uli Hoeness (61) wordt in het stijlvolle Beierse etablissement verwacht, waar Bayerns perschef Marcus Hörwick als eerste het afgehuurde bovenzaaltje betreedt. Twee weken eerder werd Bayern in de internationale pers bedolven onder de superlatieven na de 1-3-zege op Arsenal, maar in een uitverkochte Allianz Arena (68.000 toeschouwers) won Arsenal de avond voor het interview met 0-2 en maakte van het godenteam weer gewone mensen.

Hoeness zal bijna twee uur open praten met gesprekspartners uit alle hoeken van Europa. De voertaal is Engels, maar de Russische vertegenwoordiger, die geen Engels kent, mag de vragen in het Duits stellen. Hoeness zet vervolgens zelf vlot vraag en antwoord om naar het Engels. Maar eerst proeft de voorzitter van Bayern de amuse-gueule: worstjes uit het Nürnbergse worstenbedrijf dat hij samen met zijn zoon leidt.

De worstjes zijn goed, het interview ook.

De ene week denkt u een wereldteam te leiden, even later brengen uw spelers er niets van terecht. Wat doet u eigenlijk met al uw ervaring na zo’n bibbermatch? Gaat u een pintje drinken?

Uli Hoeness: “Ik ben lang boven gebleven, en dan ben ik naar de kleedkamer gegaan. Dat doen Karl-Heinz Rummenigge en ik altijd, maar we discussiëren nooit met de spelers, anders ondermijn je de autoriteit van een trainer. Ik heb wel een vrij zware verklaring afgelegd. We waren al een paar weken niet zo goed aan het voetballen, maar dat werd vergoelijkt met als argument: we hebben toch vijftien punten voorsprong? Als wij honderd procent presteren, kunnen we iedereen kloppen, maar als we maar op negentig procent draaien, kan ons overkomen wat ons thuis tegen Arsenal overkwam. Toen we rond één uur thuiskwamen, zei mijn vrouw: ‘Ik kan niet slapen, laten we nog een whisky drinken.’ Dat vond ik een uitstekend idee. Door de whisky sliep ik redelijk goed.”

U wilt absoluut de Champions League winnen, nadat u afgelopen lente in de finale van Chelsea verloor.

“Na die match was de club een paar weken in shock. Daarna hebben we in een open gesprek gezocht naar onze fouten en naar mogelijke oplossingen. De conclusie was dat we overtuiging misten en geen voldoende sterke vervangers hadden voor een paar sleutelspelers. Dit seizoen zijn al onze aanwinsten voltreffers. De afgelopen dagen las ik met plezier interviews met Dante en Javi Martínez: goeie verhalen, met interessante mensen met een mening. Dat stemde me tevreden: dat we niet alleen goeie voetballers maar ook sterke karakters haalden.”

Wie doet bij jullie de transfers?

“De sportieve cel, bestaande uit drie man. Voor de financiële afhandeling moeten ze naar de adviescommissie die ik voorzit. Het is erg simpel: als een van de vier betrokken partijen neen zegt, gaat de transfer niet door. Het mag bij een stemming nooit 3-1 worden, het moet altijd 4-0 zijn.”

Hoe komt het dat Franck Ribéry probleemloos functioneert bij Bayern terwijl hij voor de Franse nationale ploeg niets goeds kan doen?

“Wij beschouwen Franck als een lid van de familie. Hij komt ook bij mij thuis. Als je Franck iets geeft, krijg je dat honderdvoudig terug. Als je correct bent naar hem, is hij dankbaar en genereus. Ik kan me niet herinneren dat we bij Bayern een probleem met hem hadden.”

U bent nu voorzitter, maar voordien was u manager én ook speler van Bayern, net als uw medebestuurders Karl-Heinz Rummenige en Franz Beckenbauer. Is dat toeval?

“Voor we iemand aanwerven, kijken we altijd of we bij de ex-spelers niemand vinden. Soms moet je voor pakweg de financiële zaken een topper uit het bankwezen nemen in plaats van een ex-speler.”

Guardiola

Het zijn ook allemaal mensen met een uitgesproken mening. Straks krijgt u met Pep Guardiola een trainer die bij Barcelona gewend was om de enige woordvoerder te zijn. Hier geeft iedereen doorlopend zijn mening.

(grijnst) “Ik spreek alleen als we verliezen. Het is dus erg simpel voor Guardiola. Hij moet enkel alle wedstrijden winnen, dan zal niemand hier iets zeggen.”

Is hij voorbereid op wat op hem afkomt?

“Op 18 december was ik in New York bij hem thuis op zijn appartement. Na dertig seconden had ik het gevoel dat we een band hadden. Vier uur hebben we gepraat, over alles en nog wat. Pep is open minded, erg emotioneel betrokken ook, en dat hebben we graag. Ik voorspel dat hij weinig problemen gaat kennen. Over voetbal spreken bij Bayern Karl-Heinz Rummenigge en ikzelf. Franz Beckenbauer is tv-commentator, zijn invloed in de club is op dit moment zero.”

Hoe kwam u erbij om voor Guardiola te gaan?

“Drie jaar geleden hadden we een toernooi in München waar Barcelona aan deelnam. Daar dronken Karl-Heinz en ik een koffie met Guardiola. Toen hij terug naar zijn team moest, keerde hij zich om en zei: ‘Ik kan me inbeelden dat ik op een dag voor Bayern zou werken.’ Dat heb ik altijd onthouden.

“Wordt Jupp Heynckes in mei geen 68 maar 58, hadden we niet aan Guardiola gedacht. Dit was een unieke kans om een trainer te halen die heel de wereld wil. Titels winnen is – voor ons toch – heel belangrijk, maar minstens even belangrijk is een coach vinden die een filosofie heeft. Heynckes heeft er één, Guardiola ook. Toen de opvolging van Heynckens aan bod kwam, heeft Kalle met Guardiola gebeld en is hij naar Barcelona gegaan. In oktober zei Pep aan Kalle dat hij graag eens met mij zou praten, voor hij besliste of hij met ons samen zou werken. Zo ben ik naar New York getrokken voor een gesprek dat bijna vier uur duurde. Na vier uur vroeg hij: zal ik nu het contract tekenen? Ik antwoordde: geen slecht idee.”

Waarom denk je dat hij voor Bayern koos?

“Ik weet zeker dat hij bij andere clubs veel meer had kunnen verdienen, maar bij Bayern vindt hij een soortgelijke clubfilosofie als bij Barcelona. Toen ik in New York arriveerde, was hij al vier of vijf weken bezig met Duitse les, en had hij alle wedstrijden van Bayern sinds augustus bekeken. Hij kende alle spelers, hun kwaliteiten en gebreken. Kalle en Matthias Sammer hebben hem onlangs in Zürich ontmoet. Matthias zei dat zijn Duits niet slecht is. Hij volgt een paar keer per week privéles Duits.”

Jullie kunnen dit jaar al zonder Guardiola Champions League en titel winnen. Wat kan hij dan nog aan Bayern toevoegen?

“Als Heynckes drie prijzen haalt, wordt het moeilijk voor Guardiola, maar dan kan hij met zijn filosofie nog iets aan het voetbal van Bayern toevoegen.”

Opvallend is dat het team niet in elkaar is gestort na de aankondiging dat Guardiola Heynckes als trainer opvolgt. In veel andere clubs zouden de spelers niet meer gemotiveerd zijn.

“Heynckes is een fantastische man, met een goeie band met de spelers én met ons. Hij is niet minder hard gaan werken, maar méér, als dat al kon. Wat bij ons gebeurt, toont dat iemand die einde contract is tot de laatste dag efficiënt kan zijn. Het enige wat we niet konden inschatten was hoe de spelers zouden reageren. Maar dat viel dus heel erg mee.”

Toen Guardiola werd aangeduid, zei Louis van Gaal dat Pep de lijn die hij, Van Gaal, heeft uitgezet, zal volgen.

“Louis van Gaal heeft goed werk geleverd bij Bayern. Zijn probleem is dat hij overtuigd is dat hij God de Vader zelf is. Van Gaal is een heel goeie trainer, maar zijn probleem is dat hij denkt dat hij veel meer is dan een goeie trainer. Pas op: ik ben Louis’ vijand niet. Ik heb hem uitgenodigd voor mijn zestigste verjaardag en ik was blij geweest als hij zou zijn gekomen. Maar hij kan het blijkbaar niet hebben dat iemand met een machtspositie een andere mening heeft dan de zijne.”

Wat is uw definitie van een goeie coach, en wat heeft een goeie coach nodig om trainer van Bayern München te zijn?

“Ik denk dat een trainer bij ons Duits moet kennen. We hebben Giovanni Trapattoni gehad: een fantastische mens en een goeie trainer, maar hij kon zijn boodschap en zijn vakkennis niet overbrengen door de taalbarrière. Met Guardiola zal dat geen probleem zijn: die praat Engels en hij is jong genoeg om voldoende Duits te leren. Daarnaast heeft een goeie trainer een voetbalfilosofie die hij op zijn spelers kan overbrengen, en hij communiceert heel goed, intern én met de buitenwereld. Trainers als Branco Zebec en Ernst Happel, die amper praatten en zeker niet met de pers, dat zou nu niet meer kunnen.”

Guardiola geeft principieel geen een-op-eeninterviews.

“Toen ik Guardiola ontmoette, liet hij me verstaan dat over alles te praten valt. Hij vroeg me bijvoorbeeld hoe dat stond met de open trainingen. Ik heb hem gezegd dat we er twee per week hebben. We zullen zien, zei hij. Zeker is dat wij vasthouden aan open trainingen.”

Eigen jeugd

Welke trainer is u uit uw eigen spelersperiode het meest bijgebleven?

“Udo Lattek,omdat hij op het goeie moment kwam, als jonge trainer met een jonge spelersgroep. Later als bestuurder vond ik Ottmar Hitzfeld goed, heel warm en menselijk ook. Jürgen Klinsmann was dan weer géén goeie trainer. Het kostte de man na hem veel moeite om alles weer op het juiste spoor te krijgen, en daar is Louis van Gaal in geslaagd, daarom vind ik hem een uitstekende trainer.”

Zou José Mourinho als trainer bij Bayern passen?

“Weet ik niet. Ik beoordeel niemand die ik niet persoonlijk ken. Op basis van wat ik hoor, komt Mourinho in aanmerking voor een Oscar: hij speelt een rol in het openbaar en lacht daar ’s avonds als hij thuiskomt eens goed om. Ik heb met veel spelers gepraat die met hem gewerkt hebben. Nooit hoorde ik één klacht. Allemaal vonden ze het een fantastische trainer, behulpzaam ook. Maar een trainer moet ook een goeie ambassadeur zijn voor zijn club. Op dat vlak was hij de afgelopen jaren niet zo succesvol.”

Twintig jaar geleden was Ajax een voorbeeld voor Bayern, nu is het andersom. Gelooft u nog dat clubs met een filosofie van jeugdopleiding toonaangevend kunnen zijn in Europa?

“Het probleem van dat soort clubs was het Bosmanarrest. Tevoren gaf Ajax langdurige contracten aan jonge spelers. Plots moesten ook zij spelers kopen. Dat is het allermoeilijkst. Clubs als Ajax moeten naar een mix van beide systemen. Zonder geld met alleen maar goeie jeugd kun je het een jaar of twee rooien: daarna word je leeggekocht, tenzij je geld hebt om je betere spelers vast te houden.”

Vindt u het belangrijk spelers van eigen jeugd in uw team te hebben, of is dat voorbijgestreefd?

“Neen, ik vind dat zeer belangrijk, omdat eigen spelers je identiteit versterken. We plakken daar bij Bayern geen aantal op, we proberen zo veel mogelijk jonge spelers te brengen. We hebben nu Philipp Lahm, Bastian Schweinsteiger, Thomas Müller, David Alaba, Diego Contento en Holger Badstuber. Dat zijn zes spelers uit onze opleiding, waarschijnlijk het meest van alle Bundesligaclubs. De afgelopen 15 jaar zijn 85 spelers uit onze jeugdopleiding doorgebroken in eerste of tweede klasse, in Duitsland of daarbuiten.”

Welk budget besteedt u jaarlijks aan de jeugd?

“Er is geen vast jeugdbudget: they get what they need. Mijn buikgevoel is belangrijker dan een cijfer. Als ik een goeie jonge speler zie en mijn financieel adviseur zegt: geen sprake van, ons budget is op, laat ik hem dan lopen? Toen we voor Ribérygingen, wilden we aanvankelijk 20 miljoen euro geven. Uiteindelijk betaalden we 28 miljoen euro. Dat is 8 miljoen extra in een paar uur tijd. Wat zou je dan gaan zeuren over een paar honderdduizend euro in de jeugdwerking?”

U hebt de afgelopen jaren clubs in nood geholpen: Frankfurt, Hertha BSC, Sankt Pauli, 1860 München, nu Alemannia Aachen. Waarom doet u dat?

“Ook een machtige club als de onze moet leren dat je op het eind van de dag maar overleeft als iedereen rondom jou overleeft. Als rijke club heb je een sociale verantwoordelijkheid voor het hele Duitse voetbal. Als wij met een vriendenmatch een club kunnen helpen overleven, doen we dat. Als een jonge manager gebruikte ik vooral mijn ellebogen om hoger te raken. Maar hoe hoger ik kwam, hoe meer ik besefte dat je ook iets moet kunnen geven. Als ik op het eind van de rit zo machtig ben dat ik alleen overblijf, zal ik niet beter worden.”

70 urenweek

Wat vindt u zelf uniek aan het model van Bayern München?

“Dat we geen schulden meer hebben sinds ik 29 jaar geleden Rummenigge verkocht aan Inter. Dat was het laatste jaar dat we rode cijfers hadden: 3,5 miljoen euro om precies te zijn. Dus verkocht ik Kalle voor 5,5 miljoen euro en kocht ik met de winst die we overhielden drie nieuwe spelers, onder wie Lothar Matthäus. De laatste 20 jaar maakten we 19 keer winst.”

Wat is het geheim om winst te maken in het profvoetbal?

“Af en toe neen durven te zeggen: neen tegen een vraag om een hoger salaris voor een speler, neen tegen de verleiding om een dure speler te halen. Als we vandaag naar de bank stappen, is het niet naar de kredietafdeling, maar naar de afdeling cash, om er geld op de rekening te zetten. Ook als we 40 miljoen euro betalen voor Martínezhalen we dat bedrag gewoon van onze rekening, we hoeven niets te lenen. Ik kan u verzekeren dat je zo ’s nachts goed slaapt.”

Als u terugblikt op de voorbije dertig jaar bij Bayern, wat heeft u dan het meest verrast?

“Als je jong bent, wil je vooruit. Nu laat ik de tijd zijn werk doen. Belangrijk is dat je een visie en een doel hebt, niet dat je die in een paar jaar moet realiseren. Je moet de tijd nemen, omdat je met mensen werkt, niet met machines. Ik ben nu een stuk geduldiger.”

Waarom zette Bayern wel de stap naar de Europese top en andere Duitse clubs niet?

“Dortmund heeft de afgelopen vijf jaar misschien de meeste vooruitgang gemaakt. Verrassender is dat HSV, FC Köln of Hertha geen reuzenstappen hebben gezet, maar het beleid hangt altijd af van de mensen die aan de macht zijn.”

U bent voorzitter maar ook ex-profvoetballer. Helpt dat?

“Het helpt om de kwaliteiten van een speler te beoordelen en om geaccepteerd te worden door voetballers, maar als u wilt weten of ik een handboek heb over hoe je een club moet leiden en hoe voetbal werkt, moet ik u ontgoochelen. Vaak neem ik beslissingen op basis van mijn gevoel.”

Waarom zien we, behalve bij Bayern en Ajax, zo weinig ex-profs in clubbesturen?

“Het heeft ook te maken met persoonlijkheid. Bayern heeft altijd grote persoonlijkheden voortgebracht als speler. Philipp Lahm of Manuel Neuer kunnen binnen tien jaar overal aan de slag in het voetbalmanagement. Ex-profs die doorgroeiden, zijn een van de geheimen van ons succes.”

Wat moet een prof die stopt met voetballen weten of doen om door te groeien in een andere functie?

“Na je carrière is het goed om een jaar of twee afstand te nemen van je medespelers en je oude vrienden. Daarnaast moet je nog honger hebben. Als je te veel geld verdiend hebt en je voelt jezelf niet meer verplicht om te werken, moet je geen managementjob in het voetbal ambiëren, want als voetbalmanager ben je gauw 60 tot 70 uur in touw. Ik werk zeven dagen op zeven. Ik kan u verzekeren dat mijn vrouw niet dolgelukkig was toen ik besloot manager van Bayern te worden. Als je er als ex-prof aan begint, moet je accepteren dat je bijna niets weet en nog alles moet leren. Je moet bereid zijn ogen en oren open te houden en elke dag bij te leren. Wij geven ex-profs kansen, maar je hebt een mix nodig van buitenstaanders en ex-voetballers. Onze nieuwe financiële beheerder komt van de Bayerische Landesbank, hij was een van Duitslands beste bankiers, verdiende 600 miljoen euro voor zijn bank, maar in drie maanden heeft hij hier de job geleerd. Het werkt niet altijd. De nieuwe baas van Stuttgart was een supermanager bij Porsche, maar nu scandeert het hele stadion: Mäuser ‘raus!”

Financial fair play

Hoe ziet u de toekomst voor Bayern?

“Goed. Omdat onze financiën op orde zijn, omdat het imago van de club in de streek goed is, omdat de leeftijdspiramide binnen onze kern goed zit. Als de financial fair play waargemaakt wordt, zoals Michel Platini beloofde, hebben de meeste Duitse clubs een gouden toekomst, ook omdat de infrastructuur en de publieke belangstelling hier erg goed zijn.”

Bent u niet boos dat clubs als Chelsea, Manchester City en PSG, met wie u concurreert, zomaar geld kunnen uitgeven en bijkomende schulden maken?

“Vandaag niet, omdat het tot voor kort toegelaten was. Straks zal ik erg boos zijn als de UEFA dat soort clubs voor dat soort gedrag niet sanctioneert. Michel Platini was hier onlangs, ik heb hem wel honderd keer gevraagd wat hij zal doen. Hij heeft me verzekerd dat hij het probleem zou aanpakken. Dat een club als Málaga gestraft wordt, is een begin, maar het is geen goeie start als alleen de kleine clubs gestraft worden en de grote vrijuit gaan. Ik hoop dat men op een dag een van de grote vissen aanpakt.”

Vindt u het niet eigenaardig dat het Spaanse topvoetbal drie clubs bij de laatste acht van de Champions League heeft terwijl het Spaanse voetbal in crisis verkeert? Deportivo La Coruña bijvoorbeeld staat op de rand van de afgrond…

“Ach, de club van mister Lendoiro! Op een dag kwam hij mij en Kalle uitleggen hoe je een club moet runnen…”

Wat denkt u over de regel waarbij in Duitsland ‘de helft plus één’ van de clubaandelen in Duitse handen moeten zijn?

“Op een dag wordt die regel aangevallen en zal hij verdwijnen. Ik ben benieuwd om te zien wat er dan gebeurt, maar wij gaan Bayern nooit verkopen aan buitenlanders. We hebben een afspraak met onze fans dat we niet meer dan 30 procent van de clubaandelen zullen verkopen aan bedrijven of privépersonen uit binnen- of buitenland. Willen we meer dan 30 procent verkopen, dan moeten we alle leden raadplegen en moet die verkoop door 75 procent van de leden goedgekeurd worden. Dat zal nooit gebeuren.”

Sepp Blatter verklaarde dat hij binnen twee jaar FIFA-voorzitter af zal zijn.

“Dat is een van zijn beste boodschappen van de afgelopen jaren. Bij de FIFA is er al jaren bijna elke dag iets aan de hand. Maar ongeacht wat er gebeurt, nooit denkt hij als voorzitter dat hij verantwoordelijk is. Dat snap ik niet. Als tien procent van al die heisa van de FIFA bij Bayern gebeurt, stap ik meteen op. Je kunt niet altijd alle schuld op de anderen steken, zeker niet als je aan het hoofd van zo’n instelling staat.”

In samenwerking met ESM, met dank aan het Duitse voetbalblad Kicker voor de organisatie.

door Geert Foutré in München – Beelden: Imageglobe

“Als we vandaag naar de bank stappen, is het niet naar de kredietafdeling, maar om geld op de rekening te zetten.”

“Van Gaals probleem is dat hij ervan overtuigd is dat hij God de Vader zelf is.”