Airbags verplicht in het skiën, volgt ook het wielrennen?

Airbags zijn voortaan verplicht in de snelheidsnummers van de wereldbeker skiën. Dat was een proces van lange adem.

Met gemiddelde snelheden in de afdaling boven de 100 en pieken tot bijna 150 kilometer per uur, is het risico op zware blessures bij crashes groot voor de topskiërs.

Al ruim een kwarteeuw is daarom de rugplaat een vast onderdeel van de uitrusting voor de snelheidsnummers. Die is gemaakt van adaptief kunstschuim waardoor de impact van een val op de rug verdeeld en grotendeels opgevangen wordt.

In 2012 zette de Internationale Skifederatie een stap verder: ze sloot een deal met Dainese, een Italiaans bedrijf dat airbags voor motorracers produceerde. Voor het skiën ontwikkelde Dainese het D-air Skisysteem, dat in een skipak verwerkt wordt.

Het systeem herkent dankzij drie versnellingsmeters, drie bewegingssensoren en een gps de dynamiek en timing van een val, waarna een airbag wordt geactiveerd.

In 2015 gebruikten topskiërs de eerste prototypes in officiële wedstrijden. Twee en drie jaar later werd Matthias Mayer, de Oostenrijkse skiër die het systeem mee had helpen ontwikkelen, wereldkampioen en olympisch kampioen terwijl hij een D-air Ski-airbag droeg.

Bewegingsvrijheid

Toch raakte het systeem daarna niet helemaal aanvaard door de toppers. ‘Ik schat dat zo’n 30 procent van de skiërs de laatste jaren zo’n airbag gebruikte’, zegt ­Eric Verstappen, de 38-voudig Belgische kampioen skiën, die na zijn carrière coach werd.

‘Een grote impact op de bewegingsvrijheid en het comfort heeft zo’n airbag nochtans niet. Zeker nu de pasvorm is aangepast, waardoor de airbag de schouders niet meer bedekt. Toch vonden sommigen hem hinderlijk. Al had dat wellicht puur met psychologie te maken.’

Hoewel er elk seizoen soms zware crashes gebeuren, duurde het tot begin dit seizoen eer de Internationale Skifederatie (FIS) ingreep. Vanaf de eerste wereldbekermanches van de Super G en de afdaling, deze week in het Amerikaanse Beaver Creek, moeten alle deelnemers met een airbag skiën. ‘Voor de FIS staat de veiligheid van de atleet voorop. Daar valt niet over te onderhandelen’, beklemtoonde secretaris-generaal Michel Vion.

‘De invoering van airbags is onderdeel van een bredere aanpak van de Athlete Health Unit die we vorig jaar hebben opgericht.’ Zo verplicht de FIS vanaf volgend seizoen ook snijbestendig ondergoed. Die moeten voorkomen dat skiërs zich bij een val bezeren aan de messcherpe randen van hun ski’s.

Uniformiteit

De vraag is waarom de Internationale Skifederatie het airbagsysteem, bijna tien jaar na zijn introductie, pas nu verplicht. De nieuwe airbagregel volgde niet lang na de dodelijke crash van de 19-jarige Italiaanse skiester Matilde Lorenzi, eind oktober tijdens een training.

‘De verplichting is geen reactie daarop’, zegt Eric Verstappen. ‘Alles heeft te maken met veiligheidsnormen. Die testen en vastleggen duurde heel lang. Als skiërs op eigen initiatief een airbag gebruiken, is dat hun verantwoordelijkheid. Als je als federatie een systeem verplicht, moet het honderd procent veilig en uniform zijn, in alle pakken.

‘Wat regels betreft, en de toepassing en controle ervan, is de FIS altijd erg streng geweest. Als iedereen hetzelfde systeem moet dragen, counter je alle kritiek. Dan kan niemand klagen. Het is alleen zaak van eraan gewend te raken. Binnen enkele jaren zal de discussie die er nu heerst verdwenen zijn.’

Bij amateurskiërs zijn de airbags nog niet ingeburgerd. Niet verwonderlijk, gezien de kostprijs van 1000 à 1500 euro. ‘Maar als het goedkoper wordt, is het alleen nog een kwestie van tijd eer veel meer skiërs het zullen gebruiken. Vroeger droegen ook weinig amateurs een helm, nu 90 à 95 procent.’

Na de ingreep van de FIS is het uitkijken of ook de airbag in het wielrennen op korte of halflange termijn aanvaard en verplicht wordt. De scepsis was tot nu toe groot, maar na de zware valpartijen van de voorbije jaren zal de Internationale Wielerunie (UCI) zich misschien genoodzaakt voelen om dezelfde stap zetten. Zeker nu de airbagtechnologie voor wielrenners steeds meer geperfectioneerd wordt.

Hoe Mikaela Shiffrin, de beste skiester ooit, dankzij Taylor Swift haar twijfels overwon